ԵԲՐԱՅԵՑԻՍ 7
1 Արդարեւ այս Մելքիսեդեկն էր, Սաղէմի թագաւորն ու Ամենաբարձր Աստուծոյ քահանան, որ դիմաւորեց Աբրահամը՝ երբ ան կը վերադառնար թագաւորներու կոտորածէն, եւ օրհնեց զայն.
[Now I will say more about] this [man] Melchizedek. He was the king of Salem [city and was] a priest of God, the one who is greater [than anyone else]. He met Abraham who was returning [home] after [he and his men] had defeated the [armies of four] kings [SYN]. Melchizedek [asked God to] bless Abraham.
2 Աբրահամ ալ տասանորդ տուաւ անոր իր բոլոր բաներէն: Ան նախ Արդարութեան թագաւոր է՝ թարգմանութեան համաձայն, ու յետոյ՝ նաեւ Սաղէմի թագաւոր, այսինքն՝ Խաղաղութեան թագաւոր:
Then Abraham gave to him one tenth of all [the spoils he] took after winning [the battle. Melchizedek’s name] means firstly ‘king [who rules] righteously’, and since Salem means ‘peace’, he was the ‘king [who rules] peacefully’.
3 Առանց հօր, առանց մօր, առանց ազգաբանութեան, ան ունի ո՛չ օրերու սկիզբ, ո՛չ ալ կեանքի վախճան. բայց նմանցուած է Աստուծոյ Որդիին եւ մշտնջենապէս կը մնայ քահանայ:
[In the Scriptures there is] no [record of who his] father [was], nor [is there any record of who his] mother [was], nor [is there any record of who his] ancestors [were]. There is no [record of when he was] born, nor [is there any record of when he] died. [For these reasons], [it is as though] he continues to be a priest forever, and for this reason he is like God’s Son.
4 Ուրեմն տեսէ՛ք թէ ի՜նչ մեծ մէկն էր ան՝ որուն Աբրահամ նահապետն ալ տուաւ աւարին տասանորդը:
You can realize how great this [man Melchizedek was] from the fact that Abraham, [our famous] ancestor, gave him (a tithe/one tenth) of the spoils [from the battle].
5 Արդարեւ Ղեւիի որդիներէն եղողները, որոնք քահանայութիւն կը ստանան, Օրէնքին համաձայն պատուէր ունին տասանորդ առնելու ժողովուրդէն, այսինքն՝ իրենց եղբայրներէն, թէպէտ անոնք Աբրահամի մէջքէն ելած են:
According to the laws [God gave Moses], the descendants of [Abraham’s great-grandson] Levi, who were priests, should take tithes from [God’s] people who were their relatives, even though those people also were Abraham’s descendants.
6 Բայց ա՛ն՝ որուն ազգաբանութիւնը անոնցմէ չէր, տասանորդ ստացաւ Աբրահամէն եւ օրհնեց խոստումները ունեցողը:
But this man [Melchizedek], who was not among the descendants [of Levi], took tithes from Abraham. He also [asked God to] bless Abraham, the man to whom [God] promised [many descendants].
7 Իսկ առանց որեւէ հակաճառութեան՝ կրտսե՛րը կ՚օրհնուի գերադասէն:
We know for certain that it is the more [important people] who [ask God to] bless the less important people. [And Melchizedek blessed Abraham. So we conclude that Melchizedek was greater than Abraham].
8 Հոս՝ մահկանացո՛ւ մարդիկ տասանորդ կը ստանան, բայց հոն կը ստանայ ա՛ն՝ որուն համար վկայուած է թէ կ՚ապրի:
In the case of [the priests who are descendants of Levi], men who some day will die receive tithes. But in the case of [Melchizedek it is as if God] testifies that he was still living, [since there is no record in Scriptures about his death].
9 Նաեւ կրնայ ըսուիլ թէ Ղեւի՛ ալ, որ տասանորդ կը ստանայ, տասանորդ տուաւ Աբրահամի միջոցով.
And it was as though Levi himself, and [all the priests descended from him]—who received tithes [from the people]—paid tithes [to Melchizedek]. And when Abraham paid tithes, it [was as though Levi and all the priests descended from him acknowledged that the work Melchizedek did as a priest was greater than the work Levi did],
10 որովհետեւ տակաւին իր հօր մէջքն էր՝ երբ Մելքիսեդեկ դիմաւորեց զայն:
since [the sperm from which all those priests were eventually born] was still in Abraham’s body [EUP] when Melchizedek met Abraham.
11 Ուրեմն, եթէ կատարելութիւնը Ղեւտացիներու քահանայութեամբ ըլլար, (քանի որ ժողովուրդը Օրէնքին տակ դրուեցաւ անոր ատենը, ) ա՛լ ի՞նչ պէտք կար որ ուրի՛շ քահանայ մը ելլէր՝ Մելքիսեդեկի կարգին համեմատ, եւ չկոչուէր Ահարոնի կարգին համեմատ:
[God] gave his laws to his people at the same time he gave regulations about the priests. So, if what the priests who were descended from Levi did could have provided a way for God to completely [forgive] people [for disobeying those laws], certainly no other priest like Melchizedek would have been necessary. [RHQ] Instead, priests who were descended from Aaron, [Levi’s descendant, would have been adequate].
12 Արդարեւ՝ քահանայութեան փոփոխումով՝ հարկ էր որ փոփոխութիւն ըլլար նաեւ Օրէնքին:
[But we know they were not adequate, because a new type of priest like Melchizedek has come]. And since [God] has appointed a new type of priest, he also had to change the regulations [concerning how priests were appointed] {[he appointed priests]}.
13 Եւ իրաւ եղաւ, որովհետեւ ա՛ն՝ որուն մասին կ՚ըսուին այս բաները, կը պատկանէր ուրի՛շ տոհմի, որմէ ո՛չ մէկը մօտեցած էր զոհասեղանին.
[Jesus], the one about whom I am saying these things, is a descendant of someone else, [not a descendant of Levi]. None of the men from whom Jesus descended ever served as priests [MTY].
14 քանի որ յայտնի է թէ մեր Տէրը սերած է Յուդայի տոհմէն: Իսկ այդ տոհմին մասին Մովսէս ոչինչ ըսաւ՝ քահանայութեան վերաբերեալ:
[We know that] since it is obvious that it is from [the tribe of] Judah that our Lord was descended. Moses never said that any of Judah’s descendants would [become] priests.
15 Ասիկա ա՛լ աւելի յայտնի է, քանի որ Մելքիսեդեկի նմանութեամբ ուրի՛շ քահանայ մը կ՚ելլէ,
Furthermore, [we know that the priests who were descended from Levi were inadequate, since] it is even more obvious that another priest has appeared who is like Melchizedek.
16 որ եղած է ո՛չ թէ մարմնաւոր պատուէրի մը Օրէնքին համաձայն, հապա՝ անքակտելի կեանքի մը զօրութեան համեմատ:
Jesus became a priest, but not because [he fulfilled] what [God’s] law required [about being a descendant of Levi]. Instead, he has the kind of power that [came from a] life that nothing can destroy (OR, [enabled him to] live [again after he was] killed).
[We know this] since [God] confirmed it in [the Scripture passage in which he said to his Son], You [(sg)] are a priest eternally just like Melchizedek was a priest. (aiōn g165)
18 Արդարեւ նախկին պատուէրը կը ջնջուի իր տկարութեան ու անշահեկանութեան համար,
On the one hand, God canceled what he commanded previously [concerning the priests] because it failed in every way to enable anyone [to become all that God intended].
19 (որովհետեւ Օրէնքը ոչի՛նչ կատարեալ ըրաւ, ) եւ անոր տեղ կը մտնէ լաւագոյն յոյս մը՝ որով կը մօտենանք Աստուծոյ:
Remember that no one was able to become all that God intended [by obeying] the laws [that God gave Moses]. On the other hand, [God caused that we could] confidently expect better things [than we could expect by obeying God’s laws]. [He did that by his establishing Christ as priest]. Now by means of [Christ sacrificing himself for us] we can come near to God.
20 Եւ քանի որ ասիկա չեղաւ առանց երդումի, (որովհետեւ անոնք քահանայ եղած են առանց երդումի,
Furthermore, [when God appointed Christ, it was when God] solemnly declared [that Christ would be a priest] [LIT]. When [God appointed former] priests, it was not by his solemnly declaring [that they would be priests].
21 իսկ ասիկա՝ երդումով, անո՛ր միջոցով՝ որ ըսաւ իրեն. «Տէրը երդում ըրեր է ու պիտի չզղջայ. “Դուն յաւիտեան քահանայ ես՝ Մելքիսեդեկի կարգին համեմատ”», ) (aiōn g165)
However, when he [appointed Christ to be a priest], it was by these words that [the Psalmist wrote in Scripture]: The Lord has solemnly declared [to the Messiah], —and he will not change his mind— “You will be a priest forever!” (aiōn g165)
22 Յիսուս երաշխաւոր եղաւ լաւագոյն ուխտի մը:
Because of that, Jesus guarantees that [the new] covenant will be better [than the old one].
23 Ի՛րապէս շատ եղած են քահանաները, քանի որ մահը կ՚արգիլէր որ անոնք միշտ մնան:
And formerly, the priests could not keep serving [as priests], because they all died [PRS]. So there were many priests [to take the place of the ones who died].
But because [Jesus] lives eternally, he will continue to be a Supreme Priest forever. (aiōn g165)
25 Ուստի կարող ալ է կատարելապէս փրկել անոնք՝ որ իրմով կու գան Աստուծոյ. որովհետեւ ինք միշտ կ՚ապրի՝ անոնց բարեխօս ըլլալու համար:
So, he can completely and eternally save those who come to God by [trusting in what Jesus has done for them], since he lives forever to plead [with God] to help them.
26 Արդարեւ ճիշդ այսպիսի քահանայապետ մը կը պատշաճէր մեզի, սուրբ, անմեղ, անարատ, մեղաւորներէն զատուած ու երկինքէն աւելի վեր բարձրացած:
Jesus is the kind of Supreme Priest that we need. He was holy; he did no wrong; he was completely innocent. [God] has now taken him up to the highest heaven separated from [living among] sinners.
27 Անոր հարկաւոր չէ ամէն օր զոհ մատուցանել՝ միւս քահանայապետներուն պէս, նախ իր մեղքերուն համար, յետոյ ժողովուրդին մեղքերուն համար. որովհետեւ ինք ըրաւ ասիկա մէ՛կ անգամ ընդմիշտ՝ մատուցանելով ինքզինք:
[The other] Supreme Priests need to sacrifice [animals] day by day [as well as year by year]. They do this, firstly, [to atone] for their own sins, and then [to atone for other] people [who have sinned]. [But because Jesus never sinned], he does not need to atone for his own sin. The only thing [he needed to do to save people] was to sacrifice himself once!
28 Արդարեւ՝ Օրէնքը քահանայապետ կը նշանակէ տկարութիւն ունեցող մարդիկ, բայց երդումին խօսքը՝ որ Օրէնքէն ետք էր՝ Որդի՛ն, որ կատարեալ եղած է յաւիտեան: (aiōn g165)
[We need a Supreme Priest like] him, because in the laws [that God gave Moses] [PRS] the ones who would be appointed to be priests would be men who tended [to sin easily]. But [God] solemnly [declared] [PRS] after [he had given] his laws [to Moses] that [he would appoint] (his Son/the man who is also God) [to be a Supreme Priest. Now] ([his Son/the man who is also God]) has forever become all that God intends him to be. (aiōn g165)
