ԵԲՐԱՅԵՑԻՍ 11
1 Իսկ հաւատքը՝ յուսացուած բաներուն խարիսխն է, եւ անտեսանելի բաներուն ապացոյցը.
It is because people trust [God] that they are sure that they will receive the things that they confidently expect [God to give them]. They are also certain [that they will see those things], though no one sees them yet.
2 որովհետեւ անո՛վ նախնիքները ընդունեցին բարի վկայութիւն մը:
It was because our ancestors trusted in God that they pleased him.
3 Հաւատքո՛վ կ՚ըմբռնենք թէ տիեզերքը կազմուեցաւ Աստուծոյ խօսքով, այնպէս որ տեսանելի բաները գոյացան աներեւոյթ բաներէն: (aiōn g165)
It is because we trust in God that we understand that he formed the universe by commanding [it to exist]. The result is that the things that we see were not made from things that already existed. (aiōn g165)
4 Հաւատքո՛վ Աբէլ աւելի լաւ զոհ մատուցանեց Աստուծոյ՝ քան Կայէն, որով վկայուեցաւ թէ արդար էր, քանի որ Աստուած վկայեց իր ընծաներուն մասին. եւ անով՝ թէպէտ մեռաւ՝ տակաւին կը խօսի:
It was because [Adam’s son] Abel trusted God that he sacrificed something better to God than what [his older brother] Cain offered to God. Because Abel did that, when God spoke well about what Abel sacrificed, God declared that Abel was righteous. And although Abel is dead, we still learn from him [about trusting God].
5 Հաւատքո՛վ Ենովք փոխադրուեցաւ երկրէն՝ որպէսզի մահ չտեսնէ, ու ո՛չ մէկ տեղ կը գտնուէր, որովհետեւ Աստուած փոխադրեց զայն, քանի որ անոր փոխադրուելէն առաջ վկայուեցաւ թէ հաճելի էր Աստուծոյ:
It was because Enoch believed [God that God] took him [up to heaven]. The result was that he did not die. No one found him, because he was taken up {[God] had removed him} from the earth [to heaven]. Before [God] took him away, [he] testified that Enoch pleased him well.
6 Սակայն առանց հաւատքի անկարելի է հաճելի ըլլալ Աստուծոյ. որովհետեւ ա՛ն՝ որ կը մօտենայ Աստուծոյ, պէտք է հաւատայ թէ Աստուած կայ, եւ կը վարձատրէ անոնք՝ որ կը փնտռեն զինք:
It is possible for people to please God only if they trust God, because anyone who wants to come to God must first believe that God exists and that he rewards those who seek [to know] him.
7 Հաւատքո՛վ Նոյ, պատգամ ստանալով Աստուծմէ՝ տակաւին անտեսանելի բաներու մասին, երկիւղածութեամբ կերտեց տապան մը՝ իր ընտանիքին փրկութեան համար, որով դատապարտեց աշխարհը եւ ժառանգորդ եղաւ այն արդարութեան՝ որ կ՚ըլլայ հաւատքով:
It was because Noah trusted [God] that after he was warned by God {after [God] warned him} about [a flood that] had not yet happened, Noah [showed that he] revered God by building a huge ship to save his family. By doing that, he [showed all the people who did not believe him] [MTY] [that they deserved to be condemned] {[that God would] condemn them}. He was someone whom God declared to be righteous because of his trusting in God.
8 Հաւատքո՛վ Աբրահամ հնազանդեցաւ, երբ կանչուեցաւ մեկնելու տեղ մը՝ որ պիտի ստանար իբր ժառանգութիւն, ու մեկնեցաւ՝ առանց գիտնալու թէ ո՛ւր կ՚երթար:
It was because Abraham trusted God that when he was told to go {when [God] told him to go}, he obeyed [God], he left [his own country], and went to a place that God would give him. Abraham left his own country, even though he did not know where he would be going.
9 Հաւատքո՛վ պանդխտացաւ խոստացուած երկրին մէջ՝ որպէս թէ օտարութեան մէջ, վրաններու մէջ բնակելով Իսահակի եւ Յակոբի հետ, որոնք ժառանգակիցներն էին նոյն խոստումին.
It was because Abraham trusted God that he lived as though he was a foreigner in the land that [God] had promised to him. Abraham lived in tents, and his son Isaac and his grandson Jacob did also. God promised to give to Isaac and Jacob the same things that he promised to give Abraham.
10 որովհետեւ ինք կը սպասէր հիմեր ունեցող քաղաքի մը, որուն ճարտարապետն ու կառուցանողը Աստուած է:
Abraham was waiting to live in a city [in heaven] that would exist forever [MET]. It was a city that God is building [DOU].
11 Հաւատքո՛վ Սառա ի՛նք ալ կարողութիւն ստացաւ սերնդագործելու, ու հասունութեան մէջ զաւակ ծնաւ, քանի որ հաւատարիմ համարեց ա՛ն՝ որ խոստացած էր:
It was because Abraham trusted God that God gave Abraham strength so that he [was] able to produce a son. Even though his wife Sarah was past the age [when women bear children], [God] promised [that he would give her a son], and Abraham considered that God would do what he promised to do.
12 Ուստի այդ մէկէն - որ մեռածի պէս էր - ծնան ա՛յնքան բազմաթիւ՝ որքան երկինքի աստղերը, եւ անհամար՝ ինչպէս ծովեզերքի աւազը:
So, although Abraham was also too old to have children, so many people descended from that one man that they were as numerous as the stars in the sky and are as countless as the grains of sand along the seashore, [just like God promised him].
13 Ասոնք բոլորն ալ մեռան հաւատքով՝ առանց ստացած ըլլալու խոստումները, բայց հեռուէն տեսան զանոնք եւ բարեւեցին, ընդունելով թէ իրենք օտարականներ ու գաղթականներ են երկրի վրայ.
It was while they still trusted in God that all those people died. Even though they had not yet received the things that God had promised to give them, [it was as though] they saw those things in a distance. They were glad [to know] about what God promised. It was as though they admitted that they were not from this earth, but that they were only here temporarily.
14 որովհետեւ անոնք որ կը խօսին այսպիսի բաներ, կը յայտնեն թէ կը փնտռեն բնագաւառ մը:
As for those people who talk like that, they clearly show that they long for [a place that will become] their true native land.
15 Արդարեւ, եթէ յիշէին այն հայրենիքը՝ ուրկէ դուրս ելած էին, պատեհութիւն կ՛ունենային հոն վերադառնալու:
If they had been thinking about [that place being] the place from which they had come, they would have taken the opportunity to return there.
16 Իսկ հիմա կը բաղձան լաւագոյն հայրենիքի մը, այսինքն՝ երկնայինին. ուստի Աստուած ամօթ չի սեպեր անոնց Աստուածը կոչուիլ, որովհետեւ ինք քաղաք մը պատրաստեց անոնց:
But, instead, they desired a better [place in which to live]; that is, they desired [a home] in heaven. So God has prepared a city for them to live [with him], and he is pleased [LIT] for them to say that he is their God.
17 Հաւատքո՛վ Աբրահամ, երբ կը փորձուէր, Իսահակը զոհ մատուցանեց: Ի՛նք՝ որ ընդունած էր խոստումները՝ մատուցանեց իր մէկ հատիկ որդին, -
It was because Abraham trusted [God] that he [was ready to] kill his son Isaac as a sacrifice when [God] tested him. This same man to whom [God] promised [to give] ([a son/many descendants]) was going to sacrifice [that same son], the only son [whom his own wife had borne]!
18 որուն համար ըսուած էր. «Իսահակի՛ անունով պիտի կոչուի քու զարմդ», -
It was to Abraham that God said, “It is [only] from Isaac that I will consider your family to descend.”
19 որովհետեւ կը մտածէր թէ Աստուած կարող է յարուցանել զայն, նոյնիսկ մեռելներէն. ուրկէ ալ ստացաւ զայն՝ որպէս նախատիպար:
Abraham considered that [to fulfill that promise], God could make [Isaac] live again [even if] he had died [after Abraham sacrificed him]! The result was that when Abraham did receive Isaac back [after God told him not to harm Isaac], it was as though he received him back even after he died.
20 Հաւատքո՛վ Իսահակ, մարգարէանալով գալիք բաներուն մասին, օրհնեց Յակոբն ու Եսաւը:
It was because Isaac trusted God that he [prayed that after he died, God would] bless [his] sons Jacob and Esau.
21 Հաւատքո՛վ Յակոբ, երբ մահամերձ էր, օրհնեց Յովսէփի որդիներէն իւրաքանչիւրը, ու երկրպագեց՝ յենելով իր գաւազանին ծայրին վրայ:
It was because Jacob trusted God that, as he was dying, he [prayed that God would] bless each of the sons of [his own son Joseph]. He worshipped God as he leaned upon his walking stick [before he died].
22 Հաւատքո՛վ Յովսէփ, երբ կը վախճանէր, յիշեց Իսրայէլի որդիներուն մեկնումը Եգիպտոսէն, ու պատուէր տուաւ իր ոսկորներուն համար:
It was because Joseph trusted God that, when he was about to die [in Egypt], he anticipated the time when the Israelis would leave Egypt; and he instructed [that] his people [should carry] his bones [with them when they] ([left Egypt/returned to Canaan]).
23 Հաւատքո՛վ Մովսէս, երբ ծնաւ, երեք ամիս պահուեցաւ իր ծնողներուն կողմէ, որովհետեւ տեսան գեղեցիկ մանուկը, ու չվախցան թագաւորին հրամանէն:
It was because Moses’ father and mother trusted God that they hid [their son] for three months shortly after he was born, because they saw that he was so beautiful. They were not afraid of [disobeying] what the king of Egypt had commanded, [namely, that all the Jewish male babies must be killed].
24 Հաւատքո՛վ Մովսէս, երբ մեծցաւ, մերժեց Փարաւոնի աղջիկին որդի կոչուիլ,
The daughter of the [king, whom they called] Pharaoh, [raised] Moses, but when he had grown up, it was because he trusted God that he refused to [accept the privileges that would have been his if people] considered that he was (the son of the king’s daughter/the king’s own grandson).
25 նախընտրելով չարչարուիլ Աստուծոյ ժողովուրդին հետ՝ քան վայելել մեղքին ժամանակաւոր զուարճութիւնը:
He decided that it was better for others to mistreat him for a time along with the Israeli people, than to temporarily enjoy living sinfully [in the King’s palace].
26 Աւելի մեծ հարստութիւն համարեց Քրիստոսի նախատինքը՝ քան Եգիպտոսի գանձերը, որովհետեւ կը դիտէր վարձատրութիւնը:
This is because he decided that if he suffered for the Messiah, it would be worth far more [in God’s sight] than his owning all the treasures of Egypt [that he would receive as Pharaoh’s heir. He decided that] because he looked forward to the time when [God would give him] an [eternal] reward.
27 Հաւատքո՛վ ձգեց Եգիպտոսը՝ առանց վախնալու թագաւորին զայրոյթէն, որովհետեւ հաստատ մնաց որպէս թէ տեսնելով Անտեսանելին:
It was because he trusted God that he left Egypt. He was not afraid that the king would be angry [because of his doing that]. He (kept going/did not turn back) because [it was as though] he kept seeing [God], whom no one can see.
28 Հաւատքո՛վ կատարեց զատիկը եւ արիւնին հեղումը, որպէսզի անդրանիկները բնաջնջողը չդպչի իրենց:
It was because Moses believed [that God would save his own people] that he instituted the [festival called] Passover. He did that [by commanding that the people should kill lambs and] sprinkle their blood [on their] doorposts. They did that in order that [the angel who] causes people to die would not kill [EUP] the oldest male Israelites [when he killed the oldest sons in each Egyptian family].
29 Հաւատքո՛վ Կարմիր ծովէն անցան՝ որպէս թէ ցամաքէ, ինչ որ Եգիպտացիները փորձեցին՝ սակայն ընկղմեցան:
It was because they trusted God that [when] the [Israelite] people walked through [where] the Red Sea [had been, it was] as [though they walked] on dry land! But, when the [army of] Egypt also attempted to [cross that same water], they drowned, because [the sea came back and flooded them]!
30 Հաւատքո՛վ Երիքովի պարիսպները ինկան, երբ Իսրայելացիները եօթը օր դարձան անոնց շուրջը:
It was because the [Israeli] people trusted God that the walls around Jericho [city] collapsed, after the Israelis marched around the walls for seven days.
31 Հաւատքո՛վ Ռախաբ պոռնիկը չկորսուեցաւ անհնազանդներուն հետ, խաղաղութեամբ ընդունած ըլլալով լրտեսները:
Rahab [had been] a prostitute, but because she trusted God, she did not perish with those [inside Jericho] who disobeyed [God. Joshua sent some spies] into the city [in order] to find ways to destroy it, but God saved her because she welcomed those spies [peaceably].
32 Եւ ա՛լ ի՞նչ ըսեմ. որովհետեւ ժամանակը պիտի պակսի՝ պատմելու Գեդէոնի, Բարակի, Սամփսոնի, Յեփթայէի, Դաւիթի, Սամուէլի եւ ուրիշ մարգարէներու մասին,
I do not know what more I should say [RHQ] [about others who trusted in God]. It would take too much time to tell about Gideon, Barak, Samson, Jephthah, David, Samuel, and the [other] prophets.
33 որոնք հաւատքո՛վ պայքարեցան թագաւորութիւններու դէմ, արդարութիւն գործեցին, խոստումներու հասան, առիւծներու երախներ գոցեցին,
It was because they trusted God that some of them [did great things for him]. Some conquered lands ruled by powerful men. Some ruled [Israel] and justly [punished those men and nations who rebelled against God]. Some obtained [from God] the things that he promised to give them [MTY].
34 կրակի զօրութիւն մարեցին, սուրի բերանէ խուսափեցան, տկարութենէ զօրացան, պատերազմի մէջ ուժեղացան, օտարներու բանակներ ընկճեցին:
Some forced lions to keep their mouths shut. Some escaped from being destroyed by fire. Some of those people escaped from [being killed with] a sword [MTY]. Some of those [people who trusted God] were made strong {became mighty} again after they had once been weak. Some became powerful when they fought wars. Some caused armies [that came from foreign lands] to run away from them.
35 Կիներ ընդունեցին իրենց մեռելները՝ յարութիւն առած. իսկ ուրիշներ գանակոծուեցան՝ չընդունելով ազատագրութիւնը, որպէսզի հասնին լաւագոյն յարութեան մը:
Some women [who trusted God] received [their relatives] back again when [God] ([made them live again after they had died/raised them from the dead]). But [others who trusted God] were tortured until they died. They were tortured because they refused to agree when [their captors said, “We will] release you [if you deny that you believe in God.” They refused to do that], because they wanted to live with God forever, which is better than [continuing to live on earth] after having almost died.
36 Ուրիշներ ալ փորձառութիւնը ունեցան ծաղրանքի եւ խարազանի, նաեւ կապերու ու բանտերու.
Other [people who trusted God] were mocked; [some had their backs] cut [open by being struck] with leaded whips. Some were chained and put in prison.
37 քարկոծուեցան, սղոցուեցան, տանջուեցան, սուրով սպաննուեցան, ոչխարի մորթերով եւ այծի մորթերով շրջեցան, զրկուելով, տառապելով, չարչարուելով,
[Some of] those believers were stoned to death {People [killed some of those believers by] throwing stones at them}. Others were cut completely in two. Others were killed with swords. Others of these people who trusted God wandered around the land [wearing garments made only of] skins from sheep and goats. They did not have any money. They were continually oppressed and tormented {People continuously oppressed them and tormented them}.
38 (որոնց արժանի չէր աշխարհը, ) մոլորելով անապատներու, լեռներու, քարայրներու եւ երկրի խոռոչներուն մէջ:
[The people on earth who caused those who trusted in God to suffer were so bad that] they did not deserve [to live with people who trusted God. Some who trusted God] wandered in deserts and on mountains. Some lived in caves and in other [large] holes in the ground.
39 Ասոնք բոլորն ալ ընդունեցին բարի վկայութիւն մը իրենց հաւատքին համար, սակայն խոստումը չստացան,
Although all these people were commended [by God] {[God] commended all these people} because they trusted him, God did not give them all that he promised them [while they were alive].
40 քանի որ Աստուած մեզի համար նախատեսած էր աւելի լաւ բան մը, որպէսզի անոնք չհասնին խոստումին իրագործումին՝՝ առանց մեզի:
God knew ahead of time that what he would give us and them [later] would be better than giving [them immediately what he promised]. What God intends is that only when they and we are together will we have all that God intends us to have.
