ԳԱՂԱՏԱՑԻՍ 3

1 Ո՛վ անմիտ Գաղատացիներ, ո՞վ ձեզ հմայեց, մինչդեռ ձեր մէջ, ձեր աչքերուն առջեւ Յիսուս Քրիստոս նախապէս նկարագրուեցաւ՝ խաչուած:

You [fellow believers who live in] Galatia are very foolish! (Someone must have put an evil spell on you!/Did someone put an evil spell on you?) [RHQ] I clearly explained to you [SYN] [what] Jesus Christ [accomplished when] he was crucified {he died on the cross}.

2 Սա՛ միայն կ՚ուզեմ սորվիլ ձեզմէ.- դուք Հոգին ստացաք Օրէնքին գործերո՞վ թէ հաւատքին հնազանդելով:

[So], I want you to tell me one thing: [Do you think that] it was because you obeyed the laws God gave Moses that you received the [Holy] Spirit? [Do you not know that] [RHQ] it was because [when you] heard [the good message concerning Christ, you] trusted in him?

3 Այդքան անմի՞տ էք. Հոգիով սկսաք, եւ հիմա մարմինո՞վ կ՚աւարտէք:

(You are acting so foolishly/Why are you being so foolish?) [RHQ]! You first [became Christians] as a result of God’s Spirit [enabling you]. So, (you should not now think that it is by what you yourselves do that you will continue [to grow spiritually]/do you now think it is by your own human efforts that you will continue [to grow spiritually?]!) [RHQ]

4 Զո՞ւր տեղը այդքան չարչարուեցաք (եթէ զուր տեղն ալ ըլլար):

Keep in mind that [if what God has done for you was because of your obeying the laws that God gave to Moses and] not because of trusting in Christ, when others caused you to suffer, you suffered many things needlessly! [RHQ] [I certainly hope that you did not suffer like that] needlessly.

5 Ուրեմն ա՛ն՝ որ ձեզի Հոգին կը հայթայթէ ու ձեր մէջ հրաշքներ կը գործէ, միթէ ձեր կատարած Օրէնքի գործերո՞ւն համար կ՚ընէ, թէ հաւատքի հնազանդութեան համար.

[When God now] generously gives to you his Spirit and performs miracles among you, [do you think that it is] [RHQ] because you obey the laws [that God gave to Moses? Surely you know that] it is because when you heard [the good message about Christ], you trusted in him [RHQ]!

6 ինչպէս Աբրահամ հաւատաց Աստուծոյ, եւ ատիկա արդարութիւն սեպուեցաւ անոր:

[What you have experienced is] as [Moses wrote in the Scriptures about] Abraham. [He wrote that Abraham] trusted God, and as a result, he was considered as being righteous {[God] erased the record of his sins}.

7 Ուրեմն գիտցէ՛ք թէ անոնք որ հաւատքէն են՝ անո՛նք են Աբրահամի որդիները:

You must realize, therefore, that it is those who trust [in what Christ has done who] are [like] Abraham’s descendants [MET] [because they trust in God as Abraham did].

8 Գիրքը, նախատեսելով թէ Աստուած հեթանոսները պիտի արդարացնէ հաւատքի միջոցով, նախապէս աւետեց Աբրահամի՝ ըսելով. «Քեզմո՛վ պիտի օրհնուին բոլոր ազգերը»:

Furthermore, God planned beforehand that it was [when] non-Jews trusted [him] that he would erase the record of their sins. [Moses wrote in] the Scriptures [PRS] this good message that God told Abraham: “Because of [what] you [did], I will bless [people in] [MTY] all nations.”

9 Ուստի անոնք որ հաւատքէն են՝ կ՚օրհնուին հաւատացեալ Աբրահամի հետ:

So, [we can conclude that] it is those who trust [in what Christ has done] whom [God] blesses. That includes [all non-Jews and Jews who trust him], along with Abraham, the one who trusted him [long ago].

10 Որովհետեւ բոլոր անոնք որ Օրէնքին գործերէն են՝ անէծքի տակ են, քանի որ գրուած է. «Անիծեա՛լ ըլլայ ո՛վ որ չի յարատեւեր Օրէնքի գիրքին բոլոր գրուածներուն մէջ՝ զանոնք գործադրելու համար»:

That is, God will eternally punish all those who [mistakenly] think [that God will erase the record of their sins] as a result of their [obeying] the laws [that God gave to Moses]. What is written in the Scriptures is that [God] will eternally punish everyone who does not continuously and completely obey all the laws [that Moses wrote].

11 Իսկ բացայայտ է թէ ո՛չ մէկը կ՚արդարանայ Աստուծոյ առջեւ Օրէնքով, քանի որ “արդարը հաւատքո՛վ պիտի ապրի”:

But God has declared that if he erases the record of anyone’s sins, it will not be as a result of their obeying the laws God gave Moses. [This is evident because the Scriptures say], “Every person whose record of sins God erases because that person trusts God will live [spiritually].”

12 Բայց Օրէնքը հաւատքէն չէ, հապա՝ “այն մարդը որ կը գործադրէ զանոնք՝ պիտի ապրի անոնցմով”:

But [when God gave] his laws [to the Jews, he did] not [say that a person must] trust [him]. Instead, [God said that] it is those who obey [all God’s laws, continuously and completely], who will live.

13 Քրիստոս փրկանքով գնեց մեզ Օրէնքի անէծքէն՝ մեզի համար անիծուելով, (որովհետեւ գրուած է. «Անիծեա՛լ է ո՛վ որ փայտէն կը կախուի»)

Even though we humans have not continuously and completely obeyed God’s laws, Christ rescued us from [God] punishing us eternally. Christ rescued us by his being [the one God condemned] instead of God condemning us. What is written {[someone/Moses] wrote} [in the Scriptures] shows that this is true. It is written {[He] wrote}, “[God] has cursed anyone [whom people have executed for his crimes and whose body they] have hung on a tree.”

14 որպէսզի Աբրահամի օրհնութիւնը գայ հեթանոսներուն վրայ՝ Քրիստոս Յիսուսի միջոցով. որպէսզի մե՛նք ալ ստանանք Հոգիին խոստումը՝ հաւատքի միջոցով:

Jesus Christ rescued us in order that as a result of what he [has done, God might bless the non-Jews, in a way similar to the way] God blessed Abraham. He also desired that as a result of our trusting [Christ], we [all] might receive the Spirit [whom God] promised to [give to] us.

15 Մարդոց սովորութեան համաձայն կը խօսիմ, եղբայրնե՛ր: Նոյնիսկ մարդո՛ւ մը վաւերացուցած կտակը ո՛չ մէկը կը ջնջէ, կամ ալ անոր վրայ ուրիշ բան մը կ՚աւելցնէ:

My fellow believers, I will now [illustrate] by referring to human [relationships. After an agreement is confirmed by two people] {[two people have signed] an agreement}, no one can reject it or add to it.

16 Ուրեմն խոստումները եղան Աբրահամի՛ եւ անոր զարմին: Չ՚ըսեր. «Եւ քու զարմերուդ», այսինքն՝ շատերո՛ւ: Հապա կը խօսի մէ՛կ զարմի մասին. «Եւ քու զարմիդ», որ Քրիստո՛ս է:

[God] declared to Abraham and his descendant that he was promising [to give blessings to Abraham]. [The words that God spoke were not “and your] descendants.” [He was not] referring to many persons. Instead, he was referring to one person, who is Christ, [because the words that God spoke were], “and your descendant.”

17 Բայց սա՛ կ՚ըսեմ. այն ուխտը՝ որ նախապէս Աստուծմէ վաւերացուեցաւ Քրիստոսով, չի կրնար չորս հարիւր երեսուն տարի ետք անվաւեր դառնալ Օրէնքէն՝ խոստումը ոչնչացնելով:

This is what I am saying: [Since God] gave the laws [to the Jews] 430 years after [he declared to Abraham what he was promising to do for Abraham], those laws do not cancel that agreement [with] Abraham that God himself had previously agreed about [PRS].

18 Որովհետեւ եթէ ժառանգութիւնը Օրէնքէն է, ուրեմն ա՛լ խոստումէն չէ. բայց Աստուած խոստումո՛վ շնորհեց զայն Աբրահամի:

Remember that if it is because [we obey God’s] laws [that he gives to us] what [he has] promised [to give to us], then it is not [just] because he [has] promised [that he would give those things to us]. God freely gave to Abraham [what he had promised to give to him, just] because [God had] promised [that he would give it to him. Similarly, it is not because we obey God’s laws that God gives to us what he has promised to give to us].

19 Հապա ինչո՞ւ տրուեցաւ Օրէնքը: Ան աւելցաւ՝ օրինազանցութիւնները յայտնելու համար, (մինչեւ որ գար այն զարմը՝ որուն եղած էր խոստումը, ) եւ հրեշտակներու կողմէ պատուիրուեցաւ միջնորդի մը ձեռքով:

So, [if someone should ask], “Why [did God later give] his laws [to Moses?” I would reply that] it was in order that [people might realize] how sinful they were. [Those laws were valid] until [Jesus came. He was] the descendant that God [was referring to when he made] the promises to Abraham. [The laws] were given {[God] gave [his laws]} [to Moses] by God’s causing angels to [speak to him. Moses was the] mediator, [the one who told the laws to the people].

20 Իսկ միջնորդը՝ միայն մէ՛կ անձի միջնորդ չէ. սակայն Աստուած մէկ է:

Now, [when] a mediator [functions], one [person] is not [speaking with another] directly; but God himself [made his promises directly to Abraham].

21 Ուրեմն Օրէնքը հակառա՞կ է Աստուծոյ խոստումներուն: Ամե՛նեւին. քանի որ եթէ տրուած ըլլար այնպիսի Օրէնք մը՝ որ կարենար կեանք տալ, այն ատեն ի՛րապէս արդարութիւնը Օրէնքով կ՚ըլլար:

[If someone should ask, “When God gave his] laws [to Moses] long [after he told Abraham] what he was promising [to give to him, was he] changing his mind?” [I would reply that God] certainly did not [change his mind when he did that]! If God had given a law that could enable people to live [eternally], then it actually would be because of people [obeying that] law that God would erase the record of their sins.

22 Բայց Գիրքը բոլորը փակեց մեղքի տակ, որպէսզի Յիսուս Քրիստոսի հաւատքով եղած խոստումը տրուի հաւատացեալներուն:

But instead, [what we read in] the Scriptures [PRS] is that God [caused all people to be unable to escape being punished for] their [sins] [MET], just like [people] in prison [are unable to escape] [PRS, MET]. [God did that in order that he might give what he promised to those who trust Jesus Christ, just] because they trust him.

23 Բայց հաւատքին գալէն առաջ՝ Օրէնքին տակ պահպանուած էինք, փակուած այն հաւատքէն՝ որ յետագային պիտի յայտնուէր:

Before [God revealed the good message about] trusting [in Christ], the laws [PRS] that God gave to Moses were [confining/imprisoning us Jews] [MET], [as] a prisoner [in jail is] confined. [We] were unable to escape [obeying those] [MET] [laws]. This happened in order that [we might believe] the good message [concerning Christ, the message that God would] reveal [later].

24 Հետեւաբար Օրէնքը եղաւ մեր դաստիարա՛կը՝ մեզ առաջնորդելու Քրիստոսի, որպէսզի մենք հաւատքո՛վ արդարանանք:

[Like a father supervises his immature son by appointing a] servant to take care of him [MET], [God] was supervising us [by] his laws [MET, PRS] until Christ came. [He did this] in order that he might erase the record of our sins [only] because we trust [Christ].

25 Բայց հաւատքին գալէն ետք՝ այլեւս դաստիարակի տակ չենք,

But [now that God] has revealed the message [about trusting in Christ], the laws [that God gave to Moses] are no longer supervising us [Jews] [PRS, MET].

26 որովհետեւ դուք բոլորդ Աստուծոյ որդիներ էք՝ Քրիստոս Յիսուսի վրայ եղած հաւատքով.

Now all of you [Jews and] non-Jews are [as though you are] God’s children because you trusted Christ Jesus.

27 քանի որ դուք բոլորդ՝ որ Քրիստոսով մկրտուեցաք, Քրիստո՛սը հագաք:

That is, you who [began a relationship] with Christ when you were baptized identified yourselves [MET] with Christ.

28 Ա՛լ ո՛չ Հրեայ կայ, ո՛չ Յոյն. ո՛չ ստրուկ կայ, ո՛չ ազատ. ո՛չ արու կայ, ո՛չ էգ. որովհետեւ դուք բոլորդ մէկ էք Քրիստոս Յիսուսով:

[If you are believers, it does] not [matter to God if you are] Jews or non-Jews; slaves or ones [who are] not slaves; males or females, because all of you are [as] one [sort of person because of your relationship] with Christ Jesus.

29 Իսկ եթէ դուք Քրիստոսինն էք, ուրեմն Աբրահամի զարմն էք, եւ խոստումին համաձայն՝ ժառանգորդներ:

Furthermore, since you belong to Christ, you are [like] Abraham’s descendants [because you trust God as Abraham did], and you will possess/receive all that God has promised [MET].