ԳՈՐԾՔ ԱՌԱՔԵԼՈՑ 8
1 Սօղոս ալ կամակից էր անոր սպաննուելուն: Այդ օրը մեծ հալածանք եղաւ Երուսաղէմի մէջ եղող եկեղեցիին դէմ: Առաքեալներէն զատ՝ բոլորն ալ ցրուեցան Հրէաստանի ու Սամարիայի երկրամասերուն մէջ:
Then some men who revered God buried Stephen’s body in a tomb, and they mourned greatly and loudly for him. On that same day [people] started severely persecuting the believers [who were living] in Jerusalem. So most [of the believers] fled [to other places] throughout Judea and Samaria [provinces]. The apostles were the only [believers who remained in Jerusalem].
2 Բարեպաշտ մարդիկ վերցուցին Ստեփանոսը, եւ մեծապէս հեծեծեցին անոր վրայ:
3 Իսկ Սօղոս կ՚աւերէր եկեղեցին. կը մտնէր տուները, կը քաշկռտէր այր մարդիկ ու կիներ, եւ կը մատնէր զանոնք՝ բանտ նետուելու:
While the people were killing Stephen, Saul was there approving of their killing Stephen. So Saul [also] began trying to destroy the group of believers. He entered houses one by one, he dragged away men and women [who believed in Jesus], and then he [arranged for] them to be put in prison.
4 Ուրեմն անոնք որ ցրուած էին՝ կը շրջէին խօսքը աւետելով:
The believers who had left Jerusalem went to different places, where they continued preaching the message about Jesus.
5 Փիլիպպոս ալ Սամարիայի մէկ քաղաքը իջնելով՝ Քրիստոսը կը քարոզէր անոնց:
[One of those believers whose name was] Philip went down [from Jerusalem] to a city in Samaria [province]. There he was telling [the people that Jesus is] [MTY] the Messiah.
6 Եւ բազմութիւնը՝ միաբան՝ ուշադիր էր Փիլիպպոսի ըսածներուն, լսելով ու տեսնելով անոր ըրած նշանները:
Many people there heard Philip [speak] and saw the miraculous things that he was doing. So they all (paid close attention to/listened carefully to) his words.
7 Որովհետեւ անմաքուր ոգիները բարձրաձայն գոռալով դուրս կ՚ելլէին բազմաթիւ դիւահարներէ,
For [example, when Philip commanded] evil spirits who controlled many people [that they should come out of them], they came out, while those spirits screamed. Also, many people who were paralyzed and [many others] who were lame were healed.
8 եւ շատ անդամալոյծներ ու կաղեր կը բուժուէին:
So [many people] [MTY] in that city greatly rejoiced.
9 Ուստի մեծ ուրախութիւն եղաւ այդ քաղաքին մէջ: Բայց մարդ մը կար՝ Սիմոն անունով, որ նախապէս մոգութիւն կ՚ընէր այդ քաղաքին մէջ եւ կը շշմեցնէր Սամարիայի ազգը, իր մասին ըսելով թէ մեծ մէկն է:
There was a man in that city whose name was Simon. He had been practicing sorcery for a long time, and he had been amazing the people in Samaria [province by doing that]. He continually claimed that he was a great/important person.
10 Բոլորն ալ, պզտիկէն մինչեւ մեծը, ուշադիր էին անոր ու կ՚ըսէին. «Ասիկա Աստուծոյ մեծ (կոչուած) զօրութիւնն է»:
All the people there, both ordinary and important people, listened to him. [Various ones of] them were saying, “This man works in extremely powerful ways [because] God has caused him to be a great [person].”
11 Ուշադրութիւն կը դարձնէին իրեն, որովհետեւ կը շշմեցնէր զիրենք մոգութիւններով՝ երկար ժամանակէ ի վեր:
They continued to listen to him carefully, because for a long time he had astonished them by practicing sorcery.
12 Բայց երբ հաւատացին Փիլիպպոսի՝ որ կ՚աւետէր Աստուծոյ թագաւորութեան ու Յիսուս Քրիստոսի անունին մասին, մկրտուեցան թէ՛ այր մարդիկ եւ թէ կիներ:
But then they believed Philip’s [message] when he preached to them about [how] God desires to rule [MET] [the lives of people who believe in him], and about Jesus being the Messiah [MTY]. Both the men and the women who believed in Jesus were baptized. {[Philip] was baptizing both the men and the women [who had come to believe in Jesus]}.
13 Սիմոն ինք ալ հաւատաց, ու մկրտուելով՝ չէր թողուր Փիլիպպոսը՝՝, եւ կը զմայլէր՝ տեսնելով կատարուած հրաշքներն ու մեծ նշանները:
Simon himself believed [Philip’s message] and, after he was baptized {after [Philip] baptized him}, he began to constantly accompany Philip. Simon was continually amazed because he often saw [Philip] doing many kinds of miraculous things.
14 Երբ Երուսաղէմի մէջ եղող առաքեալները լսեցին թէ Սամարացիները ընդունած են Աստուծոյ խօսքը, ղրկեցին անոնց Պետրոսն ու Յովհաննէսը,
When the apostles in Jerusalem heard that [many people] [PRS] [throughout] Samaria [district] had believed the message from God [about Jesus], they sent Peter and John there.
15 որոնք հոն հասնելով՝ աղօթեցին անոնց համար, որպէսզի ստանան Սուրբ Հոգին:
When Peter and John arrived in Samaria, they prayed for those [new believers] in order that the Holy Spirit’s [power] would come to them.
16 (Որովհետեւ դեռ անոնցմէ ոեւէ մէկուն վրայ իջած չէր, հապա միայն մկրտուած էին Տէր Յիսուսի անունով: )
[Peter and John realized that] the Holy Spirit had not yet begun to empower any of them. They had been baptized {[Philip] had baptized them} [because they had believed] in [MTY] the Lord Jesus, [but they did not know about the Holy Spirit].
17 Այն ատեն իրենց ձեռքերը դրին անոնց վրայ, ու կը ստանային Սուրբ Հոգին:
[Then Peter and John] placed their hands on [the heads of] each person, and they received the [power of] [MTY] the Holy Spirit.
18 Սիմոն, տեսնելով թէ Սուրբ Հոգին կը տրուի՝ առաքեալներուն ձեռնադրութեամբ, դրամ մատուցանեց անոնց եւ ըսաւ.
Simon saw [things that convinced him] that [God] had given the Spirit’s [power to people] as a result of the apostles placing their hands on them. So he offered [to give] money to the apostles,
19 «Ինծի՛ ալ տուէք այս իշխանութիւնը, որպէսզի որո՛ւ վրայ որ ձեռք դնեմ՝ ստանայ Սուրբ Հոգին»:
saying, “Enable me also to do what [you are doing], so that everyone on whom I place/put my hands may receive the Holy Spirit’s [power].”
20 Պետրոս ըսաւ անոր. «Քու արծաթդ թող կորսուի քեզի հետ, որովհետեւ կարծեցիր թէ Աստուծոյ պարգեւը կը ստացուի դրամով:
But Peter said to him, “May you [(sg)] and your money go to hell, because you [mistakenly] think that you can buy [from us] what God [alone] gives to [people] (questioned)
21 Դուն մաս ու բաժին չունիս այդ բանին մէջ, որովհետեւ սիրտդ ուղիղ չէ Աստուծոյ առջեւ:
[God] has not authorized you to have any part of this ministry of giving [the Holy Spirit’s power], because he knows that you are not thinking rightly! (OR, because he knows that you are thinking completely wrongly.)
22 Ուրեմն զղջա՛ այդ չարամտութենէդ եւ աղերսէ՛ Աստուծոյ. թերեւս ներուի քեզի սիրտիդ չար մտածումը:
So stop thinking wickedly [like] that, and plead that the Lord, if he is willing, will forgive you [for what] you [wickedly] thought/planned [to do]
23 Որովհետեւ կը տեսնեմ քեզ մաղձի դառնութեան եւ անիրաւութեան կապին մէջ»:
[Turn away from your evil ways], because I perceive that you [(sg)] are extremely envious of [us], and you [are] a slave of your [continual desire to do evil! God will certainly punish you severely]!”
24 Սիմոն պատասխանեց. «Դո՛ւք աղերսեցէք Տէրոջ ինծի համար, որպէսզի այդ ձեր ըսածներէն ոչինչ պատահի ինծի՝՝»:
Then Simon answered, “Pray to the Lord [God] that [he] will not do to me what you just said!”
25 Անոնք ալ՝ վկայելէ ու Տէրոջ խօսքը քարոզելէ ետք՝ վերադարձան Երուսաղէմ, աւետարանելով Սամարացիներու բազմաթիւ գիւղերուն մէջ:
After [Peter and John] told [people there] what they knew personally [about the] Lord [Jesus] and declared to them the message about Jesus, they both returned to Jerusalem. [Along the way] they preached the good message [about Jesus to people] in many villages in Samaria [province].
26 Տէրոջ հրեշտակը խօսեցաւ Փիլիպպոսի՝ ըսելով. «Կանգնէ՛ ու գնա՛ հարաւային կողմը, այն ճամբան՝ որ կ՚իջնէ Երուսաղէմէն դէպի Գազա եւ ամայի է»:
[One day] an angel whom the Lord [God] had sent commanded Philip, “Get ready and go south along the road that extends from Jerusalem to Gaza.” [That was] a road in a desert area.
27 Ան ալ կանգնեցաւ ու գնաց: Եւ ահա՛ եթովպիացի ներքինի մը, Եթովպիացիներու Կանդակա թագուհիին մէկ պալատականը, - որ անոր բոլոր գանձերուն վերակացուն էր ու Երուսաղէմ եկած էր երկրպագելու, -
So Philip got ready and went [along that road]. Suddenly he met a man from Ethiopia. He was an important official who took care of all the funds for the queen [of] Ethiopia. [In his language people called their queen] Candace. This man had gone to Jerusalem to worship [God],
28 կը վերադառնար եւ իր կառքը նստած՝ կը կարդար Եսայի մարգարէին գիրքը:
and he was returning [home] and was seated [riding] in his chariot. [As he was riding], he was reading [out loud from] what the prophet Isaiah [had written] [MTY] [long ago].
29 Հոգին ըսաւ Փիլիպպոսի. «Մօտեցի՛ր ու գնա՛ այդ կառքին քով»:
[God’s] Spirit told Philip, “Go near to that chariot and keep walking close to [the man who is riding in] it!”
30 Փիլիպպոս ալ վազելով գնաց մօտը, լսեց թէ կը կարդար Եսայի մարգարէին գիրքը,
So Philip ran [to the chariot and kept running close to it]. Then he heard the official reading what the prophet Isaiah [had written]. He asked the man, “Do you [(sg)] understand what you are reading?”
31 եւ ըսաւ. «Արդեօք կը հասկնա՞ս կարդացածդ»: Ան ալ ըսաւ. «Ի՞նչպէս կրնամ հասկնալ, եթէ մէկը չառաջնորդէ զիս». եւ աղաչեց Փիլիպպոսի՝ որ ելլէ իր քով նստի:
He answered Philip, “[No!] (I cannot possibly [understand it] if [there is] no one to explain it to me!/How can I [understand it] if [there is] no one to explain it to me?) [RHQ]” Acts 8:31b-35 Then the man said to Philip, “Please come up [and] sit beside me.” [So Philip did that].
32 Գիրքին մէջ կարդացած հատուածը սա՛ էր. «Ոչխարի պէս սպանդանոց տարուեցաւ, ու զինք խուզողին առջեւ մունջ կեցող գառի պէս՝ իր բերանը չբացաւ:
The part of the Scriptures that the official was reading was this: He will [be silent when] they lead him away to kill him [like when] a sheep [is led away to be killed]. As a young sheep is silent when its wool is being cut off {someone cuts off its wool}, [similarly] he will not protest [MTY] [when people cause him to suffer].
33 Իր նուաստացումին մէջ՝ իր իրաւունքը առնուեցաւ, եւ ո՞վ պիտի պատմէ անոր սերունդին մասին. որովհետեւ անոր կեանքը երկրէն վերցուած է»:
When he will be humiliated by being accused falsely {people will humiliate him [by accusing him falsely]}, [the rulers] (will not consider him innocent/will consider him guilty). No one will possibly be able to tell about his descendants, because he will be killed {people will kill him} without him having [any descendants] on the earth.
34 Ներքինին հարցուց Փիլիպպոսի. «Կ՚աղերսե՛մ քեզի, մարգարէն որո՞ւ համար կ՚ըսէ ասիկա. ինքնիրե՞ն համար՝ թէ ուրիշի մը համար»:
The official asked Philip [about these words that he was reading], “Tell me, who was the prophet writing about? [Was he writing] about himself or about someone else?”
35 Ուստի Փիլիպպոս բացաւ իր բերանը, եւ սկսելով Գիրքին այդ խօսքէն՝ Յիսուսը աւետեց անոր:
So Philip began [to explain] that Scripture passage. He told him the good message about [MTY] Jesus. [So the official understood and believed in Jesus].
36 Մինչ կ՚երթային իրենց ճամբան, եկան ջուրի մը քով: Ներքինին ըսաւ. «Ահա՛ ջուր, ա՛լ ի՞նչ կ՚արգիլէ զիս մկրտուելէ»:
While they were traveling along the road, they came to [a place where there was a pond of] water [near the road]. Then the official said [to Philip], “Look, [there is a pond of] water! (I would like you to baptize me, because I do not know of anything that would prevent me from being baptized {prevent [you] from baptizing me.}/Do you know of anything that would prevent me from being baptized {prevent [you] from baptizing me}?) [RHQ]”
37 (Փիլիպպոս ըսաւ անոր. «Եթէ կը հաւատաս ամբողջ սիրտովդ՝ արտօնուած է»: Ան ալ պատասխանեց. «Կը հաւատամ թէ Յիսուս Քրիստոս՝ Աստուծոյ Որդին է»: )
38 Ու հրամայեց որ կայնեցնեն կառքը: Երկուքն ալ իջան ջուրը, թէ՛ Փիլիպպոս, թէ՛ ներքինին. ու մկրտեց զայն:
So the official told [the driver] to stop the chariot. Then both Philip and the official went down into the [pond of] water, and [Philip] baptized him.
39 Երբ դուրս ելան ջուրէն, Տէրոջ Հոգին յափշտակեց Փիլիպպոսը. ներքինին ա՛լ չտեսաւ զայն, եւ գնաց իր ճամբան ուրախութեամբ:
When they came up out of the water, suddenly God’s Spirit took Philip away. The official never saw Philip again. But [although he never saw Philip again], the official continued going along the road, very happy [that God had saved him].
40 Իսկ Փիլիպպոս գտնուեցաւ Ազովտոսի մէջ, ու շրջելով աւետարանեց բոլոր քաղաքներուն մէջ՝ մինչեւ որ հասաւ Կեսարիա:
Philip then realized [that the Spirit had miraculously taken him to] Azotus [town]. While he traveled around [in that region], he continued proclaiming the message [about Jesus] in all the towns [between Azotus and Caesarea. And he was still proclaiming] it when he finally arrived in Caesarea [city].
