ԳՈՐԾՔ ԱՌԱՔԵԼՈՑ 4
1 Երբ անոնք կը խօսէին ժողովուրդին, քահանաները, տաճարին մեծաւորն ու Սադուկեցիները հասան անոնց վրայ,
[Meanwhile, in the temple courtyard, there were some] priests, the officer who was in charge of the temple police, and [also some] [SYN] Sadducee [sect members]. These men came to Peter and John while the two of them were speaking to the people.
2 նեղանալով որ անոնք կը սորվեցնէին ժողովուրդին եւ կը հռչակէին Յիսուսի միջոցով մեռելներէն յարութիւն առնելը:
These men were very angry, because the [two] apostles were teaching the people [about Jesus]. What they were telling the people was that because ([God caused Jesus to become alive again/God raised] Jesus [from the dead]), [God] would cause other people who had died to become alive again.
3 Ձեռք բարձրացուցին անոնց վրայ ու արգելարան դրին զանոնք մինչեւ հետեւեալ օրը, որովհետեւ արդէն իրիկուն էր:
So those officials seized Peter and John. Then they put them in jail. [They had to wait] until the next day [to question Peter and John], because it was already evening [and it was contrary to their Jewish law to question people at night].
4 Բայց այդ խօսքը լսողներէն շատեր հաւատացին, եւ մարդոց թիւը հասաւ գրեթէ հինգ հազարի:
However, many people who had heard the message [from Peter] believed [in Jesus]. (OR, But many people had [already] believed [in Jesus, because] they had heard the message [from Peter].) So the number of men [who believed in Jesus] increased to about five 5,000.
5 Հետեւեալ օրը՝ Երուսաղէմի մէջ հաւաքուեցան անոնց պետերը, երէցներն ու դպիրները,
The next day [the supreme priest summoned] the [other] chief priests, the teachers of the [Jewish] laws, and the other members [of the Jewish Council, and they] gathered together [in one place] in Jerusalem.
6 նաեւ Աննա քահանայապետը եւ Կայիափա, Յովհաննէս ու Աղեքսանդրոս, եւ բոլոր անոնք՝ որ քահանայապետի ընտանիքներէ էին:
Annas, [the former] supreme priest, Caiaphas [who was the new supreme priest], [two other former supreme priests whose names were] John and Alexander, and other men who were related to the supreme priest [were there].
7 Զանոնք մէջտեղ կայնեցուցած՝ կը հարցաքննէին. «Ի՞նչ զօրութեամբ կամ ի՞նչ անունով ըրիք այս բանը»:
They [commanded guards to] bring Peter and John into the courtroom [MTY] and have them stand in front of them. [Then one of] the leaders questioned [the two of] them, saying, “Who [do you two claim] gave you the power [to heal this man]? And who authorized [MTY] you to do this [DOU]?”
8 Այն ատեն Պետրոս՝ Սուրբ Հոգիով լեցուած՝ ըսաւ անոնց. «Ժողովուրդի պետե՛ր եւ Իսրայէլի երէցնե՛ր,
So as the Holy Spirit completely controlled Peter, he said to them, “You [fellow Israelites] who rule us and [all of you other] elders, [listen]!
9 եթէ մենք կը հարցաքննուինք այսօր՝ տկար մարդու մը եղած բարիքին համար, թէ ի՛նչ կերպով բժշկուեցաւ,
Today you are questioning us concerning our doing something good for a man who was crippled, and you asked us how he was healed.
10 գիտցէ՛ք դուք բոլորդ եւ ամբողջ Իսրայէլի ժողովուրդը, թէ Նազովրեցի Յիսուս Քրիստոսի անունով, որ դուք խաչեցիք բայց Աստուած մեռելներէն յարուցանեց, ահա՛ անո՛վ ասիկա բժշկուած կեցած է հոս՝ ձեր առջեւ:
So [we(exc) want] you and all [of our other] fellow Israelites to know this: It is because Jesus the Messiah [MTY] from Nazareth healed this man that he is able to stand here. [God considers that] it was you who nailed Jesus to a cross, but God caused him to become alive again.
11 Ա՛յս է այն քարը, ձեզմէ՝ կառուցանողներէդ անարգուած, որ անկիւնաքարը եղաւ:
[In the Psalms this was written about the Messiah: ] He is [like] [MET] the stone that was rejected by the builders {that the builders rejected}. But that stone became the most important stone in the building [that they were building]. [Jesus is that stone, and] you [are those builders who threw away the stone that was the most important one].
12 Եւ ուրիշ ո՛չ մէկով փրկութիւն կայ. որովհետեւ անկէ զատ ուրիշ անուն մը չկայ երկինքի տակ՝ մարդոց մէջ տրուած, որով կարենանք փրկուիլ»:
So he alone can save us [MTY]. [God] has sent only one person [MTY] into the world who can save us [from the guilt of our sins, and that person is Jesus]!”
13 Իսկ անոնք, նայելով Պետրոսի ու Յովհաննէսի համարձակութեան, եւ ըմբռնելով թէ անուս ու տգէտ մարդիկ են՝ զարմացան, եւ գիտցան թէ անոնք Յիսուսի հետ էին:
The [Jewish leaders] realized that Peter and John (were not afraid [of them]/spoke boldly). They also learned that the two men were ordinary people who had not studied in schools. So the leaders were amazed, and they realized that these men had associated with Jesus.
14 Տեսնելով այդ բուժուած մարդը՝ որ կայնած էր անոնց հետ, ոչինչ կրցան խօսիլ անոնց դէմ:
They also saw the man who had been healed standing there with [the two of] them, so they were not able to say anything [to oppose Peter and John].
15 Ուստի հրամայելով անոնց՝ որ դուրս ելլեն ատեանէն, խորհրդակցեցան իրարու հետ
So the [Jewish leaders] commanded [guards] to take Peter, John, and the man outside of the room [where those leaders were meeting. After they did so], the leaders talked with each other [about Peter and John].
16 եւ ըսին. «Ի՞նչ ընենք այս մարդոց. որովհետեւ Երուսաղէմի բոլոր բնակիչներուն բացայայտ է թէ իսկապէս երեւելի նշան մը կատարուեցաւ ասոնց միջոցով, ու մենք չենք կրնար ուրանալ:
[Being frustrated, one after another], they said, “(There is really nothing that we can do to [punish] these [two] men!/How can we [(inc)] do anything to [punish] these [two] men?) [RHQ] Almost everyone [HYP] who is living in Jerusalem knows that they have done an amazing miracle, so we cannot tell people that it did not happen!
17 Սակայն՝ որպէսզի ժողովուրդին մէջ ա՛լ աւելի չտարածուի՝ սաստիկ սպառնանք անոնց, որ այլեւս ո՛չ մէկուն խօսին այդ անունով»:
However, [we] must not allow other people to hear about [this miracle]. So we must tell these men that [we will punish them if they] continue to tell other people about this [MTY] man [who they say gave them the power to do it].”
18 Ապա կանչելով զանոնք՝ պատուիրեցին անոնց որ ամե՛նեւին չխօսին եւ չսորվեցնեն Յիսուսի անունով:
So the Jewish leaders [commanded guards] to bring the two apostles [into that room again. After they did so], they [commanded] them both that they should never speak about Jesus, and they should not teach [anyone about him] [MTY] [again].
19 Բայց Պետրոս ու Յովհաննէս պատասխանեցին անոնց. «Եթէ Աստուծոյ առջեւ իրաւացի՛ է՝ որ Աստուծմէ աւելի ձեզի՛ մտիկ ընենք, դո՛ւք դատեցէք.
But Peter and John replied, “Would God think that it is right [for us two] to obey you and not [to obey] him? [We(exc) will let] you decide [which of those you think is proper].
20 որովհետեւ մենք չենք կրնար չխօսիլ մեր տեսածին ու լսածին մասին»:
[But as for us, we cannot obey you]. We will not stop telling people about the things that we [(exc)] have seen [Jesus do] and what we have heard [him teach].”
21 Իսկ անոնք դարձեալ սպառնալէ ետք՝ արձակեցին զանոնք, առանց զիրենք պատուհասելու կերպ մը գտնելու, ժողովուրդին պատճառով, քանի որ բոլորն ալ կը փառաբանէին Աստուած կատարուածին համար.
Then the [Jewish leaders] again told [Peter and John] not to disobey them. But all the people [there] were praising God about what had happened [to the lame man. The leaders knew that only God could have enabled Peter and John] to miraculously heal the man, because the man was more than 40 years old [and he was lame when his mother bore him. They also knew that the people would become angry if they punished the two apostles]. So, because they could not decide how to punish Peter and John, [they finally] let them go.
22 որովհետեւ այն մարդը՝ որուն վրայ այս բժշկութեան նշանը եղաւ՝ քառասուն տարեկանէն աւելի էր:
23 Երբ արձակուեցան՝ գացին իրենց խումբին քով, ու պատմեցին ինչ որ քահանայապետները եւ երէցները ըսած էին իրենց:
After Peter and John had been released, they went to the other believers and reported all that the chief priests and [other Jewish] elders had said to them.
24 Անոնք ալ, երբ լսեցին, միաբանութեամբ իրենց ձայնը բարձրացուցին Աստուծոյ՝ ըսելով. «Տէ՛ր, դո՛ւն ես այն Աստուածը՝ որ ստեղծեցիր երկինքն ու երկիրը, ծովը եւ բոլոր անոնց մէջ եղածները,
When they heard that, they [all] agreed as they prayed to God, and [one of] them prayed, “O Lord! You [(sg)] made the sky, the earth and the oceans, and everything in them.
25 որ ըսիր քու ծառայիդ՝ Դաւիթի բերանով. “Ինչո՞ւ հեթանոսները մոլեգնեցան ու ժողովուրդները ունայն բաներ խոկացին.
The Holy Spirit caused our ancestor, [King] David [MTY], who served you, to write these words: [It is ridiculous] [RHQ] that the non-Jews became angry and the Israelite people planned uselessly [to oppose God].
26 երկրի թագաւորները իրարու քով կայնեցան ու պետերը հաւաքուեցան՝ Տէրոջ դէմ եւ անոր Օծեալին դէմ”:
The kings of the world prepared to fight [God’s Ruler], and the [other] rulers assembled together [with them] to oppose the Lord [God] and the one whom he had appointed [to be the Messiah].
27 Որովհետեւ ճշմարտապէս (այս քաղաքին մէջ) հաւաքուեցան քու սուրբ Որդիիդ՝ Յիսուսի դէմ, որ դուն օծեցիր, Հերովդէս ու Պոնտացի Պիղատոս, հեթանոսներուն հետ եւ Իսրայէլի ժողովուրդին հետ,
[Lord, we know that what you(sg) said long ago was true], because [King] Herod and the [governor], Pontius Pilate, and many other people, both non-Jews and Israelites, assembled together [here] in this city. [They] planned [to kill] Jesus, who devotedly served you [and] whom you appointed [MTY] [to be the Messiah].
28 ընելու այն՝ ինչ որ քու ձեռքդ ու ծրագիրդ նախապէս որոշած էին՝ որ կատարուին:
[Because] you [(sg)] are all-powerful, those people did [only] what you [SYN] allowed [them to do]. It was what you decided long ago would happen.”
29 Եւ հիմա, Տէ՛ր, նայէ՛ անոնց սպառնալիքներուն, ու շնորհէ՛ քու ծառաներուդ՝ որպէսզի լման համարձակութեամբ քարոզենք քու խօսքդ,
“So now, Lord, listen to what they are saying about punishing us! Help us who serve you [(sg)] to very boldly speak messages from you [(sg) about Jesus]
30 երկարելով քու ձեռքդ՝ որ բժշկութիւններ, նշաններ եւ սքանչելիքներ կատարուին քու սուրբ Որդիիդ՝ Յիսուսի անունով»:
[Also], by your power [MTY] miraculously heal [sick people] and do other amazing miracles [SYN] that show people your power! Ask Jesus, who always serves you, [to give us the authority] [MTY] [to do such miracles]!”
31 Երբ անոնք աղերսեցին, սարսեցաւ այն տեղը՝ ուր հաւաքուած էին, ու բոլորը լեցուեցան Սուրբ Հոգիով եւ համարձակութեամբ կը քարոզէին Աստուծոյ խօսքը:
When the believers had finished praying, the place where they were meeting shook. All of them were (completely controlled/empowered) by the Holy Spirit {the Holy Spirit (completely controlled/empowered) all of them}, with the result that they began to speak boldly the words that God [told them to speak].
32 Հաւատացեալներուն բազմութիւնը մէկ սիրտ ու մէկ հոգի էր: Անոնցմէ ո՛չ մէկը կ՚ըսէր իր որեւէ ստացուածքին համար թէ “իրն է”. հապա իրենց բոլոր բաները հասարակաց կը սեպէին:
The group of people who had believed [in Jesus] were completely agreed about what they thought and what they wanted/desired. Not one of them claimed that he [alone] owned anything. Instead, they shared with one another everything that they had.
33 Առաքեալները մեծ զօրութեամբ կը վկայէին Տէր Յիսուսի յարութեան մասին, եւ մեծ շնորհք կար անոնց բոլորին վրայ:
The apostles continued to tell others, very powerfully, [that God] had (caused the Lord Jesus to become alive again/raised the Lord Jesus from the dead). [People knew that God] was graciously helping all the believers.
34 Անոնց մէջ ո՛չ մէկ կարօտեալ կար. որովհետեւ անոնք որ տէր էին արտերու կամ տուներու՝ կը ծախէին, կը բերէին ծախուածներուն հասոյթները
[Some of] the believers who owned land or houses would occasionally sell [some of] their property. Then they would bring [the money for what they sold]
35 ու կը դնէին առաքեալներու տրամադրութեան տակ՝՝, եւ իւրաքանչիւրին կը բաշխուէր իր կարիքին համեմատ:
and they would present it to the apostles [MTY]. Then [the apostles] would give money to any [believer] who needed [it]. So no one among the believers was lacking anything.
36 Յովսէս, որ առաքեալներէն Բառնաբաս մականուանուեցաւ, (որ կը թարգմանուի՝ Մխիթարութեան որդի, ) Ղեւտացի, ծնունդով՝ Կիպրացի,
[For example, there was] Joseph. [He was] a descendant of Levi [and he was born] on Cyprus [Island]. The apostles called him Barnabas; [in the Jewish language] that name means a person who [IDM] always encourages [others].
37 ագարակ մը ունենալով՝ ծախեց, բերաւ դրամը ու դրաւ առաքեալներու տրամադրութեան տակ:
He sold one of his fields, and brought the money to the apostles [for them to distribute to other believers].
