ԳՈՐԾՔ ԱՌԱՔԵԼՈՑ 18

1 Ասկէ ետք Պօղոս՝ հեռանալով Աթէնքէն՝ եկաւ Կորնթոս,

AND after these transactions, Paul departing from Athens, came to Corinth;

2 գտաւ Հրեայ մը՝ Ակիւղաս անունով, ծնունդով՝ Պոնտացի, որ իր Պրիսկիղա կնոջ հետ նոր եկած էր Իտալիայէն (քանի որ Կղօդիոս պատուիրած էր բոլոր Հրեաներուն՝ հեռանալ Հռոմէն), եւ գնաց անոնց քով:

and finding a certain Jew named Aquila, a native of Pontus, lately arrived from Italy, with Priscilla his wife, (because Claudius had issued an order that all Jews should depart from Rome, ) he turned in to them.

3 Քանի ինք արհեստակից էր, անոնց քով բնակեցաւ եւ աշխատեցաւ, որովհետեւ արհեստով վրանագործ էին:

And as he was of the same occupation, he abode with them, and worked, (for by trade they were tent-makers: )

4 Իսկ ամէն Շաբաթ օր կը խօսէր ժողովարանին մէջ, եւ կը համոզէր Հրեաներն ու Յոյները:

and he discoursed in the synagogue every sabbath-day, and persuaded both the Jews and the Greek proselytes.

5 Երբ Շիղա եւ Տիմոթէոս իջան Մակեդոնիայէն, Պօղոս հոգիի կսկիծով կը վկայէր Հրեաներուն թէ Յիսուս՝ Քրիստո՛սն է:

And when Silas and Timothy were come from Macedonia, Paul felt a strong impulse on his spirit, and forcibly testified to the Jews, that Jesus was the Messiah.

6 Բայց երբ անոնք ընդդիմացան ու կը հայհոյէին, իր հանդերձները թօթուելով՝ ըսաւ անոնց. «Ձեր արիւնը ձեր գլո՛ւխը ըլլայ, ես անպարտ եմ. ասկէ ետք՝ հեթանոսներո՛ւն պիտի երթամ»:

But as they continued opposing and blaspheming, he shook his garments, and said unto them, Your blood be upon your own heads; I am pure from it: from this moment will I go to the Gentiles.

7 Եւ մեկնելով անկէ՝ մտաւ Յուստոս անունով մէկու մը տունը, որ աստուածապաշտ էր. անոր տունը ժողովարանին կից էր:

And departing thence, he came to the house of a person, called Justus, one who worshipped God, whose house was contiguous to the synagogue.

8 Ժողովարանին պետը՝ Կրիսպոս՝ հաւատաց Տէրոջ իր ամբողջ ընտանիքով: Կորնթացիներէն շատեր ալ լսելով՝ հաւատացին ու մկրտուեցան:

But Crispus, the ruler of the synagogue, believed in the Lord with all his house: and many of the Corinthians hearing, believed, and were baptised.

9 Գիշերը տեսիլքի մէջ Տէրը ըսաւ Պօղոսի. «Մի՛ վախնար, հապա խօսէ՛ եւ լուռ մի՛ կենար.

Then spake the Lord in a vision by night to Paul, Fear not, but speak; and hold not thy peace:

10 որովհետեւ ես քեզի հետ եմ, ու ո՛չ մէկը ձեռքը վրադ պիտի դնէ՝ քեզի վնասելու համար. քանի որ ես շատ ժողովուրդ ունիմ այս քաղաքին մէջ»:

for I am with thee, and no man shall set himself against thee to do thee harm; because I have much people in this city.

11 Հոն տարի մը ու վեց ամիս կեցաւ, եւ Աստուծոյ խօսքը կը սորվեցնէր անոնց մէջ:

And he sat down there a year and six months, teaching among them the word of God.

12 Աքայիայի փոխ-հիւպատոսին՝ Գաղիոնի օրերը, Հրեաները միաբանելով՝ ըմբոստացան Պօղոսի դէմ, եւ դատարանը տարին զայն՝

But when Gallio was the proconsul of Achaia, the Jews, with one accord, rose up against Paul, and brought him to the judgment-seat,

13 ըսելով. «Ասիկա կը համոզէ մարդիկը՝ որ պաշտեն Աստուած Օրէնքին հակառակ կերպով»:

saying, This is the fellow that earnestly persuades men to worship God contrary to the law.

14 Երբ Պօղոս պիտի բանար իր բերանը, Գաղիոն ըսաւ Հրեաներուն. «Եթէ անիրաւութեան մը կամ չար լրբութեան մը համար ըլլար, ո՛վ Հրեաներ, կ՚արժէր որ հանդուրժէի ձեզի.

Then Paul being about to open his mouth, Gallio said to the Jews,

15 բայց եթէ հարցը՝ խօսքի, անուններու եւ ձեր Օրէնքին մասին է, դուք ձեզմէ՛ տեսէք դատը. որովհետեւ ես չեմ փափաքիր այդպիսի բաներու դատաւոր ըլլալ».

If indeed this was now a matter of injustice, or wicked knavery, with reason I should hear you patiently; but if it be merely a controversy about the word, and names, and a law peculiar to yourselves, settle it yourselves: for I will be no judge of these matters.

16 ու զանոնք վռնտեց դատարանէն:

And he drove them from the judgment-seat.

17 Ուստի բոլոր Յոյները բռնեցին Սոսթենէսը, ժողովարանին պետը, եւ ծեծեցին դատարանին առջեւ: Բայց Գաղիոն բնա՛ւ հոգ չէր ըներ այս մասին:

Then all the Greeks laid hold on Sosthenes the ruler of the synagogue, and beat him before the tribunal. And Gallio paid no regard to any of these things.

18 Իսկ Պօղոս, տակաւին շատ օրեր հոն մնալէ ետք, հրաժեշտ առաւ եղբայրներէն ու նաւարկեց դէպի Սուրիա - Պրիսկիղա եւ Ակիւղաս ալ իրեն հետ -, նախապէս իր գլուխը խուզած ըլլալով Կենքրեայի մէջ, որովհետեւ ուխտ ըրած էր:

Then Paul abode there yet many days, and taking leave of the disciples, he set sail for Syria, and with him Priscilla and Aquila; having cut off his hair at Cenchrea: for he had a vow.

19 Երբ հասաւ Եփեսոս՝ հոն ձգեց զանոնք, իսկ ինք մտնելով ժողովարանը՝ կը խօսէր Հրեաներուն հետ:

And he came to Ephesus, and left them there: but he himself went into the synagogue, and discoursed with the Jews.

20 Իրեն թախանձեցին որ աւելի՛ երկար ժամանակ մնայ իրենց քով. բայց չհաւանեցաւ,

But when they were importunate with him to prolong his stay among them, he consented not;

21 հապա հրաժեշտ առաւ անոնցմէ՝ ըսելով. «Պէտք է որ անպատճառ այս յառաջիկայ տօնը կատարեմ Երուսաղէմի մէջ, բայց՝՝ Աստուծոյ կամքով դարձեալ պիտի վերադառնամ ձեզի»: Ու Եփեսոսէն նաւարկեց

but took his leave of them, saying, I must by any means keep the approaching feast at Jerusalem: but I mean to return to you again, if God so please. So he sailed from Ephesus.

22 եւ Կեսարիա հասնելով՝ Երուսաղէմ բարձրացաւ, բարեւեց եկեղեցին, ու յետոյ իջաւ Անտիոք:

And landing at Cesarea, he went up, and having saluted the church at Jerusalem, he went down to Antioch.

23 Ժամանակ մը հոն կենալէ ետք՝ մեկնեցաւ, եւ կարգով Գաղատացիներուն երկիրն ու Փռիւգիա կը շրջէր՝ բոլոր աշակերտները ամրացնելով:

And after making some stay, he departed, passing in regular order through the Galatian district, and Phrygia, confirming all the disciples.

24 Ապողոս անունով Հրեայ մը, ծնունդով՝ Աղեքսանդրացի, ճարտասան մարդ մը՝ որ հմուտ էր Սուրբ Գիրքերուն, եկաւ հասաւ Եփեսոս:

Now a certain Jew named Apollos, an Alexandrian by birth, a man of eloquence, who was powerful in the Scriptures, had come to Ephesus.

25 Ան կրթուած էր Տէրոջ ճամբային մէջ, ու եռանդուն հոգիով՝ կը խօսէր եւ ճշգրտութեամբ կը սորվեցնէր Տէրոջ մասին. բայց ինք գիտէր միայն Յովհաննէսի մկրտութիւնը:

He was instructed in the way of the Lord: and being fervent in spirit, he spake and taught very diligently the things concerning the Lord, though knowing only the baptism of John.

26 Ան սկսաւ ժողովարանին մէջ քարոզել համարձակութեամբ: Երբ Ակիւղաս ու Պրիսկիղա լսեցին զայն՝ իրենց քով առին զինք, եւ աւելի ճշգրտութեամբ բացատրեցին իրեն Աստուծոյ ճամբան:

So this man began to speak with great boldness in the synagogue: but when Aquila and Priscilla heard him, they took him home with them, and more accurately expounded to him the way of the Lord.

27 Երբ ան փափաքեցաւ երթալ Աքայիա, եղբայրները նամակ գրեցին ու խրախուսեցին այնտեղի աշակերտները՝ որ ընդունին զինք: Եւ հոն հասնելով՝ Աստուծոյ շնորհքով շատ օգտակար եղաւ հաւատացեալներուն.

And when he wished to pass over to Achaia, the brethren wrote, exhorting the disciples to receive him; who arriving, contributed much to confirm those who believed through grace.

28 քանի որ հրապարակաւ ուժգնօրէն կը համոզէր Հրեաները, Սուրբ Գիրքերէն ցոյց տալով թէ Յիսուս՝ Քրիստո՛սն է:

For he strenuously argued with the Jews in public, demonstrating by the Scriptures that Jesus is the Messiah.