ԳՈՐԾՔ ԱՌԱՔԵԼՈՑ 17
1 Ամփիպոլիսէն եւ Ապողոնիայէն անցնելով՝ Թեսաղոնիկէ եկան, ուր Հրեաներուն ժողովարանը կար:
Прешедша же Амфиполь и Аполлонию, внидоста в Солунь, идеже бе сонмище Иудейское.
2 Պօղոս ալ՝ իր սովորութեան համաձայն՝ մտաւ անոնց մէջ, ու երեք Շաբաթ օրեր խօսեցաւ անոնց հետ Գիրքերուն մասին,
По обычаю же своему Павел вниде к ним и по субботы три стязашеся с ними от Писаний,
3 բացատրելով եւ փաստարկելով անոնց թէ Քրիստոս պէ՛տք է չարչարուէր ու մեռելներէն յարութիւն առնէր. եւ ըսաւ. “Այս Յիսուսը՝ որ ես կը հռչակեմ ձեզի, Քրիստո՛սն է”:
сказуя и предлагая им, яко Христу подобаше пострадати и воскреснути от мертвых, и яко Сей Иисус, Егоже аз проповедую вам, есть Христос.
4 Անոնցմէ ոմանք անսացին ու միացան Պօղոսի եւ Շիղայի, նաեւ՝ բարեպաշտ Յոյներէն մեծ բազմութիւն մը. առաջնակարգ կիներէն հաւատացողներն ալ սակաւաթիւ չէին:
И нецыи от них вероваша и приложишася к Павлу и Силе, от честивых Еллин множество много и от жен благородных не мало.
5 Բայց չանսացող Հրեաները նախանձեցան, եւ քանի մը դատարկապորտ, գռեհիկ մարդիկ առնելով՝ բազմութիւն ժողվեցին, ամբողջ քաղաքին մէջ աղմուկ հանեցին, ու Յասոնի տան վրայ յարձակելով կը փնտռէին զանոնք՝ որ ամբոխին տանին:
Возревновавше же непокоршиися Иудее и приемше крамолники некия мужы злыя, и собравше народ, молвяху по граду: нашедше же на дом Иассонов, искаху их извести к народу.
6 Երբ չգտան զանոնք, Յասոնը եւ քանի մը եղբայրներ քաշկռտելով տարին քաղաքապետներուն առջեւ՝ գոռալով. «Անոնք որ երկրագունդը տակնուվրայ ըրին՝ հոս ալ հասած են,
Не обретше же их, влечаху Иассона и некия от братий ко градоначалником, вопиюще, яко, иже развратиша вселенную, сии и зде приидоша,
7 ու Յասոն ընդունած է զանոնք: Ասոնք բոլորը կը գործեն կայսրին հրամաններուն դէմ, ըսելով թէ ուրիշ թագաւոր մը կայ՝ Յիսուս անունով»:
ихже прият Иассон: и сии вси противно велением кесаревым творят, царя глаголюще иного быти, Иисуса.
8 Բազմութիւնն ու քաղաքապետները վրդովեցան՝ լսելով այս բաները:
Смятоша же народ и градоначалники слышащыя сия:
9 Բայց երբ երաշխիք առին Յասոնէն եւ միւսներէն՝ արձակեցին զանոնք:
вземше же доволное от Иассона и от прочих, отпустиша их.
10 Եղբայրներն ալ իսկոյն՝ գիշերուան մէջ՝ Բերիա ղրկեցին Պօղոսն ու Շիղան, որոնք հոն հասնելով՝ գացին Հրեաներուն ժողովարանը:
Братия же абие в нощи отслаша Павла и Силу в Берию: иже пришедша, идоста в собор Иудейский.
11 Ասոնք աւելի ազնիւ էին՝ քան Թեսաղոնիկէի մէջ եղողները. Աստուծոյ խօսքը ընդունեցին լման յօժարութեամբ, եւ ամէն օր կը զննէին Գիրքերը, տեսնելու թէ այդպէ՛ս են այդ բաները:
Сии же бяху благороднейши живущих в Солуни, иже прияша слово со всем усердием, по вся дни разсуждающе Писания, аще суть сия тако.
12 Ուստի անոնցմէ շատերը հաւատացին, ու մեծայարգ յոյն կիներէն եւ այր մարդոցմէն հաւատացողներն ալ սակաւաթիւ չէին:
Мнози убо от них вероваша, и от Еллинских жен благообразных и мужей не мало.
13 Բայց երբ թեսաղոնիկեցի Հրեաները գիտցան թէ Բերիայի մէջ ալ Պօղոս հռչակեց Աստուծոյ խօսքը, հո՛ն ալ եկան ու գրգռեցին բազմութիւնը:
И яко уведаша иже от Солуня Иудее, яко и в Берии проповедася от Павла слово Божие, приидоша и тамо движуще и смущающе народы.
14 Այն ատեն եղբայրները իսկոյն Պօղոսը ճամբեցին՝ որ երթայ մինչեւ ծովեզերքը, բայց Շիղա եւ Տիմոթէոս մնացին հոն:
Абие же тогда братия отпустиша Павла ити на поморие: остаста же Сила и Тимофей тамо.
15 Անոնք որ կը տանէին Պօղոսը՝ հասցուցին զայն մինչեւ Աթէնք, ապա մեկնեցան՝ պատուէր ստանալով Շիղայի ու Տիմոթէոսի համար, որ շուտով գան իրեն:
Провождающии же Павла ведоша его даже до Афин, и приемше заповедь к Силе и Тимофею, да яко скорее приидут к нему, изыдоша.
16 Մինչ Աթէնքի մէջ Պօղոս կը սպասէր անոնց, իր հոգին գրգռուած էր իր մէջ, տեսնելով քաղաքը՝ լեցուած կուռքերով:
Во Афинех же ждущу их Павлу, раздражашеся дух его в нем зрящем идол полн сущь град.
17 Ուստի ժողովարանին մէջ կը խօսէր Հրեաներուն ու բարեպաշտ մարդոց, նաեւ ամէն օր հրապարակներուն մէջ՝ անոնց որ հանդիպէր:
Стязашеся же убо на сонмищи со Иудеи и с честивыми, и на торжищи по вся дни с приключающимися.
18 Քանի մը Եպիկուրեան եւ Ստոյիկեան փիլիսոփաներ ալ կը խորհրդակցէին իրեն հետ: Ոմանք կ՚ըսէին. «Ի՞նչ ըսել կ՚ուզէ այս սերմնաքաղը»: Ուրիշներ ալ կ՛ըսէին. «Կը թուի թէ օտար աստուածներու քարոզիչ է». որովհետեւ կ՚աւետէր անոնց Յիսուսը եւ յարութիւնը:
Нецыи же от епикур и от стоик философ стязахуся с ним: и нецыи глаголаху: что убо хощет суесловивый сей глаголати? Инии же: чуждих богов мнится проповедник быти: яко Иисуса и воскресение благовествоваше им.
19 Ուստի առնելով զայն՝ տարին Արիսպագոս ու կ՚ըսէին. «Կրնա՞նք գիտնալ թէ ի՛նչ է այդ նոր ուսուցումը՝ որ դուն կը քարոզես,
Поемше же его, ведоша на ареопаг, глаголюще: можем ли разумети, что новое сие глаголемое тобою учение?
20 որովհետեւ քանի մը տարօրինակ բաներ լսել կու տաս մեզի՝՝: Ուրեմն կ՚ուզենք գիտնալ թէ ի՛նչ կրնան ըլլալ ատոնք»:
Странна бо некая влагаеши во ушеса наша: хощем убо разумети, что хотят сия быти?
21 (Որովհետեւ բոլոր Աթենացիներուն եւ հոն գաղթած օտարականներուն ժամանցը ուրիշ ոչինչ է, քան նոր բան ըսել կամ լսել: )
Афинее же вси и приходящии страннии ни во чтоже ино упражняхуся, разве глаголати что или слышати новое.
22 Հետեւաբար Պօղոս կայնեցաւ Արիսպագոսի մէջ եւ ըսաւ. «Աթենացի՛ մարդիկ, կը նշմարեմ թէ ամէն ինչով չափազանց կրօնասէր էք:
Став же Павел посреде ареопага, рече: мужие Афинейстии, по всему зрю вы аки благочестивыя:
23 Քանի որ ես շրջելով ու ձեր պաշտամունքը զննելով՝ գտայ զոհասեղան մը, որուն վրայ գրուած էր. «Անծանօթ Աստուծոյն»: Ուստի ա՛ն՝ որմէ դուք կ՚ակնածիք առանց ճանչնալու, ես զա՛յն կը հռչակեմ ձեզի:
проходя бо и соглядая чествования ваша, обретох и капище, на немже бе написано: неведомому Богу. Егоже убо не ведуще (благолепне) чтете, Сего аз проповедую вам.
24 Աստուած՝ որ ստեղծեց աշխարհը եւ անոր մէջ եղած բոլոր բաները, ի՛նք՝ որ Տէրն է երկինքի ու երկրի, ո՛չ կը բնակի ձեռակերտ տաճարներու մէջ,
Бог сотворивый мир и вся, яже в нем, Сей небесе и земли Господь сый, не в рукотворенных храмех живет,
25 ո՛չ ալ կը խնամուի մարդոց ձեռքով՝ իբր թէ որեւէ բանի կարօտ ըլլար. քանի որ ի՛նք կու տայ բոլորին կեանք, շունչ, եւ ամէն ինչ:
ни от рук человеческих угождения приемлет, требуя что, Сам дая всем живот и дыхание и вся:
26 Մէ՛կ արիւնէ ստեղծեց մարդոց բոլոր ազգերը՝ որպէսզի բնակին ամբողջ երկրի մակերեսին վրայ, ու սահմանեց նախապէս որոշուած ժամանակները եւ անոնց բնակարանի սահմանները՝ որ փնտռեն Տէրը,
сотворил же есть от единыя крове весь язык человечь, жити по всему лицу земному, уставив предучиненая времена и пределы селения их,
27 ու թերեւս գտնեն զինք խարխափելով, թէպէտ մեզմէ իւրաքանչիւրէն ալ հեռու չէ:
взыскати Господа, да поне осяжут Его и обрящут, яко не далече от единаго коегождо нас суща:
28 Արդարեւ անո՛վ կ՚ապրինք, կը շարժինք եւ կանք, ինչպէս ձեր բանաստեղծներէն ոմանք ալ ըսին. “Քանի որ մենք անոր ցեղէն իսկ ենք”:
о Нем бо живем и движемся и есмы, якоже и нецыи от ваших книжник рекоша: Сего бо и род есмы.
29 Ուրեմն՝ Աստուծոյ ցեղէն ըլլալով՝ պէտք չէ կարծենք՝՝ թէ աստուածութիւնը նման է ոսկիի կամ արծաթի կամ քարի, քանդակուած մարդկային արուեստով ու երեւակայութեամբ՝՝:
Род убо суще Божий, не должни есмы непщевати подобно быти Божество злату, или сребру, или каменю художне начертану, и смышлению человечу:
30 Եւ հիմա Աստուած, անտեսելով այս անգիտութեան ժամանակները, ամէնուրեք կը պատուիրէ բոլոր մարդոց՝ որ ապաշխարեն:
лета убо неведения презирая Бог, ныне повелевает человеком всем всюду покаятися:
31 Որովհետեւ սահմանած է օր մը, երբ պիտի դատէ երկրագունդը արդարութեամբ՝ իր որոշած մարդուն միջոցով. եւ այս մասին հաւաստիք տուաւ բոլորին՝ մեռելներէն յարուցանելով զայն»:
зане уставил есть день, в оньже хощет судити вселенней в правде, о Мужи, Егоже предустави, веру подая всем, воскресив Его от мертвых.
32 Երբ լսեցին մեռելներու յարութեան մասին՝ ոմանք ծաղրեցին, իսկ ուրիշներ ըսին. «Այս մասին դարձեալ մտիկ պիտի ընենք քեզի»:
Слышавше же воскресение мертвых, овии убо ругахуся, овии же реша: да слышим тя паки о семе.
33 Այսպէս Պօղոս մեկնեցաւ անոնց մէջէն:
И тако Павел изыде от среды их.
34 Սակայն քանի մը մարդիկ յարեցան իրեն, ու հաւատացին. անոնց մէջ էին Դիոնեսիոս Արիսպագացին, Դամարիս անունով կին մը, եւ իրենց հետ ուրիշներ:
Нецыи же мужие прилепившеся ему, вероваша: в нихже бе и Дионисий Ареопагитский, и жена именем Дамарь, и друзии с ними.
