ԳՈՐԾՔ ԱՌԱՔԵԼՈՑ 17
1 Ամփիպոլիսէն եւ Ապողոնիայէն անցնելով՝ Թեսաղոնիկէ եկան, ուր Հրեաներուն ժողովարանը կար:
Ils firent route par Amphipolis, par Apollonie, et arrivèrent à Thessalonique, où se trouvait la synagogue des Juifs.
2 Պօղոս ալ՝ իր սովորութեան համաձայն՝ մտաւ անոնց մէջ, ու երեք Շաբաթ օրեր խօսեցաւ անոնց հետ Գիրքերուն մասին,
Paul y entra selon sa coutume, et discuta avec eux pendant trois sabbats de suite.
3 բացատրելով եւ փաստարկելով անոնց թէ Քրիստոս պէ՛տք է չարչարուէր ու մեռելներէն յարութիւն առնէր. եւ ըսաւ. “Այս Յիսուսը՝ որ ես կը հռչակեմ ձեզի, Քրիստո՛սն է”:
Il expliquait et enseignait par les Écritures, que le Messie avait dû souffrir et ressusciter des morts, ajoutant: «Ce Messie, c'est Jésus, que je vous annonce.»
4 Անոնցմէ ոմանք անսացին ու միացան Պօղոսի եւ Շիղայի, նաեւ՝ բարեպաշտ Յոյներէն մեծ բազմութիւն մը. առաջնակարգ կիներէն հաւատացողներն ալ սակաւաթիւ չէին:
Quelques Juifs furent persuadés, et passèrent du côté de Paul et de Silas, comme aussi une grande multitude de Grecs craignant Dieu, et un assez grand nombre des premières dames de la ville.
5 Բայց չանսացող Հրեաները նախանձեցան, եւ քանի մը դատարկապորտ, գռեհիկ մարդիկ առնելով՝ բազմութիւն ժողվեցին, ամբողջ քաղաքին մէջ աղմուկ հանեցին, ու Յասոնի տան վրայ յարձակելով կը փնտռէին զանոնք՝ որ ամբոխին տանին:
Mais les Juifs ayant recruté quelques mauvais sujets des rues, firent un attroupement et du tumulte dans la ville; puis, s'étant portés vers la maison de Jason, ils cherchèrent les apôtres pour les mener devant le peuple:
6 Երբ չգտան զանոնք, Յասոնը եւ քանի մը եղբայրներ քաշկռտելով տարին քաղաքապետներուն առջեւ՝ գոռալով. «Անոնք որ երկրագունդը տակնուվրայ ըրին՝ հոս ալ հասած են,
ne les ayant pas trouvés, ils traînèrent Jason et quelques frères devant les autorités de la ville, criant: «Ces gens qui ont bouleversé le monde, les voilà maintenant ici.
7 ու Յասոն ընդունած է զանոնք: Ասոնք բոլորը կը գործեն կայսրին հրամաններուն դէմ, ըսելով թէ ուրիշ թագաւոր մը կայ՝ Յիսուս անունով»:
Jason les a reçus, et tous, ils agissent contre les édits de César, disant qu'il y a un autre roi, Jésus.»
8 Բազմութիւնն ու քաղաքապետները վրդովեցան՝ լսելով այս բաները:
Ils jetèrent le trouble dans la population et chez les magistrats qui entendirent ces accusations.
9 Բայց երբ երաշխիք առին Յասոնէն եւ միւսներէն՝ արձակեցին զանոնք:
Ce ne fut qu'après avoir reçu satisfaction de Jason et des autres, qu'ils les laissèrent aller.
10 Եղբայրներն ալ իսկոյն՝ գիշերուան մէջ՝ Բերիա ղրկեցին Պօղոսն ու Շիղան, որոնք հոն հասնելով՝ գացին Հրեաներուն ժողովարանը:
Les frères se hâtèrent de faire partir, dans la nuit, Paul et Silas pour Bérée. Quand ils y furent arrivés, ils se rendirent à la synagogue des Juifs.
11 Ասոնք աւելի ազնիւ էին՝ քան Թեսաղոնիկէի մէջ եղողները. Աստուծոյ խօսքը ընդունեցին լման յօժարութեամբ, եւ ամէն օր կը զննէին Գիրքերը, տեսնելու թէ այդպէ՛ս են այդ բաները:
Ceux-ci montrèrent des sentiments plus élevés que ceux de Thessalonique; ils accueillirent la Parole avec beaucoup d'empressement, examinant chaque jour les Écritures, pour voir si ce qu'on leur enseignait était exact.
12 Ուստի անոնցմէ շատերը հաւատացին, ու մեծայարգ յոյն կիներէն եւ այր մարդոցմէն հաւատացողներն ալ սակաւաթիւ չէին:
Un grand nombre d'entre eux crurent, et spécialement beaucoup de femmes grecques de qualité, et un assez grand nombre d'hommes.
13 Բայց երբ թեսաղոնիկեցի Հրեաները գիտցան թէ Բերիայի մէջ ալ Պօղոս հռչակեց Աստուծոյ խօսքը, հո՛ն ալ եկան ու գրգռեցին բազմութիւնը:
Mais aussitôt que les Juifs de Thessalonique surent que Paul annonçait également la parole de Dieu à Bérée, ils vinrent y agiter aussi la population.
14 Այն ատեն եղբայրները իսկոյն Պօղոսը ճամբեցին՝ որ երթայ մինչեւ ծովեզերքը, բայց Շիղա եւ Տիմոթէոս մնացին հոն:
Alors les frères firent immédiatement partir Paul, pour qu'il gagnât la mer, mais Silas et Timothée restèrent à Bérée.
15 Անոնք որ կը տանէին Պօղոսը՝ հասցուցին զայն մինչեւ Աթէնք, ապա մեկնեցան՝ պատուէր ստանալով Շիղայի ու Տիմոթէոսի համար, որ շուտով գան իրեն:
Ceux qui s'étaient chargés de Paul, le conduisirent jusqu’à Athènes; ils en partirent avec ordre de dire à Silas et à Timothée de le rejoindre au plus tôt.
16 Մինչ Աթէնքի մէջ Պօղոս կը սպասէր անոնց, իր հոգին գրգռուած էր իր մէջ, տեսնելով քաղաքը՝ լեցուած կուռքերով:
Pendant que Paul les attendait à Athènes, son coeur était froissé intérieurement de voir cette ville toute pleine d'idoles.
17 Ուստի ժողովարանին մէջ կը խօսէր Հրեաներուն ու բարեպաշտ մարդոց, նաեւ ամէն օր հրապարակներուն մէջ՝ անոնց որ հանդիպէր:
Il discutait donc dans la synagogue avec les Juifs et avec les hommes craignant Dieu, et tous les jours dans la place avec les premiers venus.
18 Քանի մը Եպիկուրեան եւ Ստոյիկեան փիլիսոփաներ ալ կը խորհրդակցէին իրեն հետ: Ոմանք կ՚ըսէին. «Ի՞նչ ըսել կ՚ուզէ այս սերմնաքաղը»: Ուրիշներ ալ կ՛ըսէին. «Կը թուի թէ օտար աստուածներու քարոզիչ է». որովհետեւ կ՚աւետէր անոնց Յիսուսը եւ յարութիւնը:
Quelques philosophes épicuriens et des stoïciens conférèrent avec lui: quelques-uns disaient: «Que veut bien dire ce discoureur?» et d'autres: «Il paraît que c'est un prédicateur de divinités étrangères; » parce que Paul leur annonçait Jésus et la résurrection.
19 Ուստի առնելով զայն՝ տարին Արիսպագոս ու կ՚ըսէին. «Կրնա՞նք գիտնալ թէ ի՛նչ է այդ նոր ուսուցումը՝ որ դուն կը քարոզես,
Alors ils le prirent, et le menèrent à la place de l'Aréopage, disant: «Pourrions-nous savoir quelle est cette nouvelle doctrine que tu prêches?
20 որովհետեւ քանի մը տարօրինակ բաներ լսել կու տաս մեզի՝՝: Ուրեմն կ՚ուզենք գիտնալ թէ ի՛նչ կրնան ըլլալ ատոնք»:
Car tu nous fais entendre des choses étranges: nous désirerions donc savoir ce que cela peut être.»
21 (Որովհետեւ բոլոր Աթենացիներուն եւ հոն գաղթած օտարականներուն ժամանցը ուրիշ ոչինչ է, քան նոր բան ըսել կամ լսել: )
Or tous les Athéniens et les étrangers qui demeuraient à Athènes, ne passaient leur temps qu'à dire ou à écouter des nouvelles.
22 Հետեւաբար Պօղոս կայնեցաւ Արիսպագոսի մէջ եւ ըսաւ. «Աթենացի՛ մարդիկ, կը նշմարեմ թէ ամէն ինչով չափազանց կրօնասէր էք:
Paul, debout au milieu de l'Aréopage, leur dit: «Athéniens, je me suis aperçu que vous êtes, à tous égards, plus dévots que les autres peuples,
23 Քանի որ ես շրջելով ու ձեր պաշտամունքը զննելով՝ գտայ զոհասեղան մը, որուն վրայ գրուած էր. «Անծանօթ Աստուծոյն»: Ուստի ա՛ն՝ որմէ դուք կ՚ակնածիք առանց ճանչնալու, ես զա՛յն կը հռչակեմ ձեզի:
car, ayant examiné en passant les objets de votre culte, j'ai trouvé même un autel sur lequel il est écrit: «A un Dieu inconnu.» Eh bien! ce que vous révérez sans le connaître, c'est ce que je vous annonce,
24 Աստուած՝ որ ստեղծեց աշխարհը եւ անոր մէջ եղած բոլոր բաները, ի՛նք՝ որ Տէրն է երկինքի ու երկրի, ո՛չ կը բնակի ձեռակերտ տաճարներու մէջ,
le Dieu qui a fait le monde et tout ce qu'il renferme. Lui, qui est le Maître du ciel et de la terre, n'habite pas dans des sanctuaires faits de main d'homme;
25 ո՛չ ալ կը խնամուի մարդոց ձեռքով՝ իբր թէ որեւէ բանի կարօտ ըլլար. քանի որ ի՛նք կու տայ բոլորին կեանք, շունչ, եւ ամէն ինչ:
il n'est point servi non plus par des mains humaines, comme s'il avait besoin de quelque chose, lui qui donne à tous la vie, la respiration, et toutes choses.
26 Մէ՛կ արիւնէ ստեղծեց մարդոց բոլոր ազգերը՝ որպէսզի բնակին ամբողջ երկրի մակերեսին վրայ, ու սահմանեց նախապէս որոշուած ժամանակները եւ անոնց բնակարանի սահմանները՝ որ փնտռեն Տէրը,
Il a fait habiter tout le genre humain, qui est issu d'un seul et même sang, sur toute la surface de la terre, ayant déterminé la durée précise des nations, ainsi que les limites de leur habitation,
27 ու թերեւս գտնեն զինք խարխափելով, թէպէտ մեզմէ իւրաքանչիւրէն ալ հեռու չէ:
afin qu'elles le cherchent, et le trouvent comme à tâtons. Et certes, il n'est pas loin de chacun de nous,
28 Արդարեւ անո՛վ կ՚ապրինք, կը շարժինք եւ կանք, ինչպէս ձեր բանաստեղծներէն ոմանք ալ ըսին. “Քանի որ մենք անոր ցեղէն իսկ ենք”:
car c'est en lui que nous avons la vie, le mouvement et l'être; et, comme l'ont dit quelques-uns de vos poètes, «nous sommes aussi de sa race.»
29 Ուրեմն՝ Աստուծոյ ցեղէն ըլլալով՝ պէտք չէ կարծենք՝՝ թէ աստուածութիւնը նման է ոսկիի կամ արծաթի կամ քարի, քանդակուած մարդկային արուեստով ու երեւակայութեամբ՝՝:
Puis donc que nous sommes de la race de Dieu, nous ne devons pas croire que la Divinité soit semblable à une sculpture d'or, d'argent ou de pierre, fruit de l'art et de la pensée de l'homme.
30 Եւ հիմա Աստուած, անտեսելով այս անգիտութեան ժամանակները, ամէնուրեք կը պատուիրէ բոլոր մարդոց՝ որ ապաշխարեն:
Dieu, passant donc sur ces temps d'ignorance, fait savoir actuellement en tous lieux, à tous les hommes, qu'ils aient à se repentir;
31 Որովհետեւ սահմանած է օր մը, երբ պիտի դատէ երկրագունդը արդարութեամբ՝ իր որոշած մարդուն միջոցով. եւ այս մասին հաւաստիք տուաւ բոլորին՝ մեռելներէն յարուցանելով զայն»:
parce qu'il a arrêté un jour, où il doit juger la terre avec justice, par l'homme qu'il a désigné, en foi de quoi il l'a ressuscité des morts...»
32 Երբ լսեցին մեռելներու յարութեան մասին՝ ոմանք ծաղրեցին, իսկ ուրիշներ ըսին. «Այս մասին դարձեալ մտիկ պիտի ընենք քեզի»:
Lorsqu'ils entendirent parler de résurrection des morts, les uns se moquèrent, les autres dirent: «Nous t'entendrons là -dessus une autre fois.»
33 Այսպէս Պօղոս մեկնեցաւ անոնց մէջէն:
C'est ainsi que Paul se retira du milieu d'eux.
34 Սակայն քանի մը մարդիկ յարեցան իրեն, ու հաւատացին. անոնց մէջ էին Դիոնեսիոս Արիսպագացին, Դամարիս անունով կին մը, եւ իրենց հետ ուրիշներ:
Toutefois quelque personnes s'étant attachées à lui, embrassèrent la foi, savoir Denis l'aréopagite, une femme nommée Damaris, et d'autres avec eux.
