ԳՈՐԾՔ ԱՌԱՔԵԼՈՑ 16
1 Յետոյ հասաւ Դերբէ ու Լիւստրա: Եւ ահա՛ աշակերտ մը կար հոն՝ Տիմոթէոս անունով, որ որդին էր հաւատացեալ հրեայ կնոջ մը, իսկ հայրը Յոյն էր:
Então Paulo [e Silas ]foram à [cidade de ]Derbe [e visitaram os cristãos ali]. Depois, [eles foram à cidade ]de Listra. Um cristão chamado Timóteo residia ali. A mãe dele era cristã judaica, mas seu pai era grego.
2 Ան բարի վկայուած էր նաեւ Լիւստրայի եւ Իկոնիայի եղբայրներէն:
Os cristãos de Listra e Icônio elogiavam Timóteo {Ouviam-se elogios de Timóteo por parte dos cristãos em Listra e Icônio}.
3 Պօղոս ուզեց որ ան երթայ իրեն հետ. ուստի առաւ ու թլփատեց զայն՝ այնտեղ եղող Հրեաներուն պատճառով, որովհետեւ բոլորն ալ գիտէին թէ անոր հայրը Յոյն էր:
Paulo resolveu levar Timóteo consigo [ao sair para ]outras regiões, portanto circuncidou o rapaz. [Procedeu assim para que ]os judeus que residiam naqueles lugares [aceitassem Timóteo, ]pois eles sabiam que seu pai gentio/não judeu [não permitira que ninguém circuncidasse seu filho.]
4 Երբ կ՚անցնէին քաղաքներէն, կ՚աւանդէին անոնց Երուսաղէմ եղած առաքեալներէն ու երէցներէն պատուիրուած հրամանները, որպէսզի պահեն:
[Assim, Timóteo saiu em companhia de Paulo e Silas. ]Eles viajaram para muitas outras cidadezinhas. [Em cada lugar ]eles comunicavam [aos ]cristãos os regulamentos determinados pelos apóstolos e presbíteros de Jerusalém {que os apóstolos e presbíteros em Jerusalém determinaram} para obediência pelos cristãos [gentios/não judeus].
5 Եկեղեցիներն ալ կ՚ամրանային հաւատքի մէջ, եւ անոնց թիւը կը բազմանար օրէ օր:
[Deus ajudava ]os cristãos naquelas cidadezinhas a confiar/crer mais firmemente [no Senhor Jesus, ]e todos os dias mais pessoas se tornavam cristãos.
6 Երբ շրջեցան Փռիւգիա ու Գաղատիայի երկիրը, Սուրբ Հոգին արգիլեց քարոզել Աստուծոյ խօսքը Ասիայի մէջ:
Paulo e seus companheiros desejavam/pretendiam entrar na província de Ásia e pregar lá a mensagem [sobre ]Jesus, mas foram impedidos pelo Espírito Santo {o Espírito Santo os impediu} [de ir naquela direção. Por isso ]eles viajaram pelas [províncias de ]Frígia e Galácia.
7 Հասնելով Միւսիայի կողմերը՝ կը փորձէին երթալ դէպի Բիւթանիա. բայց (Յիսուսի) Հոգին չթոյլատրեց անոնց:
Chegaram na divisa da [província de ]Mísia e desejaram ir [mais ao norte ]até a [província de ]Bitínia. Mas o Espírito de Jesus lhes mostrou [novamente ]que não deviam ir [naquela direção].
8 Ուստի՝ անցնելով Միւսիայի քովէն՝ իջան Տրովադա:
Por isso eles percorreram a [província de ]Mísia e chegaram à [cidade portuária de ]Trôade. [Naquele local eu, Lucas, passei a acompanhá-los. ]
9 Հոն՝ գիշերը տեսիլք մը երեւցաւ Պօղոսի. Մակեդոնացի մը կայնած էր ու կ՚աղաչէր իրեն՝ ըսելով. «Անցի՛ր Մակեդոնիա եւ օգնէ՛ մեզի»:
Naquela noite [Deus fez com que ]Paulo tivesse numa visão um homem [oriundo ]da [província ]de Macedônia. Esse homem ficava a [alguma distância de Paulo ]e chamava encarecidamente a ele: “Venha nos ajudar [aqui ]na Macedônia, [por favor]!”
10 Երբ տեսաւ այդ տեսիլքը՝ իսկոյն ջանացինք մեկնիլ Մակեդոնիա, եզրակացնելով թէ Տէրը կը կանչէ մեզ անոնց աւետարանելու:
[Na manhã seguinte], após Paulo contemplar essa visão, nós (excl) nos aprontamos imediatamente para ir até a Macedônia, pois acreditávamos que Deus nos tinha chamado para [ir ]pregar a boa mensagem aos habitantes daquela região.
11 Ուստի Տրովադայէն նաւարկելով՝ ուղիղ ընթացքով գացինք Սամոթրակէ, ու հետեւեալ օրը՝ Նէապոլիս.
Por isso nós (excl) embarcamos num navio em Trôade e atravessamos [o mar/a água ]até a [ilha de ]Samotrácia. [Passamos a noite lá. ]No dia seguinte, nós [atravessamos novamente o mar/a água e chegamos no porto/na cidadezinha de ]Neápolis.
12 անկէ ալ՝ Փիլիպպէ, որ Մակեդոնիայի մէկ մասին գլխաւոր քաղաքն է, նաեւ՝ գաղութ: Քանի մը օր կեցանք այդ քաղաքին մէջ:
Então [saímos de ]Neápolis e viajamos [por terra ]até Filipos. Esta é uma cidade bem importante da [província da ]Macedônia, [e muitos ]cidadãos romanos moravam lá. Ficamos vários dias em Filipos.
13 Շաբաթ օրը դուրս ելանք քաղաքէն՝ գետեզերքը, ուր սովորութիւն ունէին աղօթելու. նստանք եւ խօսեցանք համախմբուած կիներուն:
No dia de descanso dos judeus/sábado [após nossa (excl) chegada, ]saímos da cidade e [descemos ]até o rio. Tínhamos ouvido [alguém ]dizer que alguns [judeus ]se congregavam ali para orar. [Ao chegarmos lá, vimos ]algumas mulheres reunidas para [orar/adorar a Deus. ]Portanto nos sentamos e começamos a contar-lhes [a mensagem sobre Jesus. ]
14 Աստուածապաշտ կին մը՝ Լիդիա անունով, որ ծիրանավաճառ էր՝ Թիւատիր քաղաքէն, մտիկ կ՚ընէր. Տէրը բացաւ անոր սիրտը՝ որ ուշադիր ըլլայ Պօղոսի ըսածներուն:
Uma das pessoas que escutavam [Paulo ]era uma mulher chamada Lídia. [Ela era gentia/não judia], da [cidade ]de Tiatira, [que comprava e ]vendia tecidos [caros de cor purpúrea. ]Ela tinha aceitado a crença dos judeus sobre Deus. O Senhor [Deus ]fez com que ela aceitasse a mensagem pregada por Paulo {que Paulo pregava}, e ela a acreditou. [Os membros da família dela também ouviram a boa mensagem e passaram a crer em Jesus. ]
15 Երբ ինք եւ իր ընտանիքը մկրտուեցան, աղաչեց՝ ըսելով. «Եթէ Տէրոջ հաւատարիմ կը սեպէք զիս, իմ տո՛ւնս մտէք ու հո՛ն մնացէք»: Եւ ստիպելով՝ տարաւ մեզ:
Depois que Lídia e os outros que moravam na casa [MTY] dela foram batizados {Depois que [Paulo e Silas ]batizaram Lídia e os outros que moravam na casa [MTY] dela}, ela nos ofereceu [hospedagem ]na sua casa. Ela disse: “Vocês sabem que creio [agora ]no Senhor [Jesus], portanto, por favor, hospedem-se na minha casa”. Ela nos persuadiu a [fazer isso, por isso nós (excl) nos hospedamos lá.]
16 Մինչ աղօթքի կ՚երթայինք, մեզի հանդիպեցաւ աղախին մը՝ որ հարցուկ ոգի ունէր եւ գուշակութեամբ շատ վաստակ կը բերէր իր տէրերուն:
Num outro dia, enquanto nós (excl) andávamos em direção ao lugar onde as pessoas costumavam reunir-se para orar, deparamos com uma jovem que era serva/escrava [de alguns homens. ]Um Espírito maligno a capacitava a ser ventríloqua, avisando as pessoas daquilo que aconteceria [a elas]. As pessoas pagavam muito dinheiro [aos homens que eram ]os donos dela pelas profecias [dela ]sobre as coisas que iriam acontecer-[lhes. ]
17 Ասիկա կը հետեւէր Պօղոսի ու մեզի, եւ կ՚աղաղակէր. «Այս մարդիկը Ամենաբարձր Աստուծոյ ծառաներն են, ու կը քարոզեն մեզի փրկութեան ճամբան»:
Essa jovem seguiu o Paulo e a nós, os companheiros dele, gritando continuamente: “Esses homens servem o Deus que é o maior de [todos os deuses]! Eles estão explicando como [Deus ]pode salvar vocês [para que não sejam castigados por Ele”. ]
18 Շատ օրեր կ՚ընէր այս բանը. Պօղոս ալ՝ նեղանալով՝ դարձաւ եւ ըսաւ այդ ոգիին. «Յիսուս Քրիստոսի անունով կը հրամայեմ քեզի, ելի՛ր ատկէ»: Ու նոյն ժամուն ելաւ:
Ela fez isso durante muitos dias. Finalmente Paulo ficou bem irritado. Por isso, ele se voltou para ela, [encarou a jovem ]e repreendeu o Espírito maligno [que a habitava. ]Ele disse: “Pela autoridade [MTY] de Jesus Cristo, mando você sair desta jovem!” Naquele instante o Espírito maligno saiu dela.
19 Երբ անոր տէրերը տեսան թէ իրենց վաստակին յոյսը գնաց, բռնեցին Պօղոսը եւ Շիղան, ու քաշեցին հրապարակը՝ պետերուն առջեւ:
Quando os donos dela souberam que ela já não poderia ganhar dinheiro para eles [por não poder mais predizer aos outros o que aconteceria a eles, zangaram-se]. Por isso pegaram Paulo e Silas e os levaram à força para a praça pública, [ao local onde ]os chefes governamentais e [muitas outras pessoas estavam reunidos. ]
20 Ապա տարին զանոնք մեծաւորներուն քով եւ ըսին. «Այս մարդիկը՝ որ Հրեայ են, իրար կ՚անցընեն մեր քաղաքը,
Os donos [da jovem ]a levaram diante dos oficiais da cidade e lhes disseram: “Esses homens são judeus e estão perturbando seriamente [os habitantes da ]nossa cidade.
21 ու կը քարոզեն այնպիսի սովորութիւններ՝ որ արտօնուած չէ մեզի ընդունիլ, ո՛չ ալ գործադրել, որովհետեւ Հռոմայեցի ենք»:
Eles ensinam que nós (incl) devemos seguir costumes que nossas leis não permitem que nós romanos consideremos [corretos ]e nem que obedeçamos”.
22 Բազմութիւնը խռնուեցաւ անոնց շուրջ. մեծաւորներն ալ բռնութեամբ հանեցին անոնց հանդերձները, եւ հրամայեցին խարազանել զանոնք:
Muitos elementos da multidão se juntaram [àqueles que estavam acusando ]Paulo e Silas e eles começaram a bater/dar pancadas neles [com varas/paus. ]
23 Շատ հարուածներ տալէ ետք անոնց՝ բանտը նետեցին զանոնք, պատուիրելով բանտապահին՝ որ ապահովութեամբ պահէ զանոնք:
[Por isso os soldados ]passaram a surrar Paulo e Silas vigorosamente [com varas. ]Depois, [pegaram-nos ]e empurraram-nos para dentro da prisão. Eles mandaram o carcereiro fechá-los ali, com as portas trancadas.
24 Ան ալ՝ այսպիսի պատուէր ստանալով՝ ներսի բանտը նետեց զանոնք, ու կոճղի մէջ ամրացուց անոնց ոտքերը:
[Já que os oficiais ]tinham mandado que ele [assim fizesse], o carcereiro empurrou Paulo e Silas para dentro da cela mais interna da cadeia. [Ali, ele os obrigou a sentarem-se no chão e esticarem as pernas para frente.] Então ele prendeu os tornozelos deles entre dois blocos de madeira, para que [Paulo e Silas não pudessem mexer as pernas.]
25 Կէս գիշերին՝ Պօղոս եւ Շիղա կ՚աղօթէին ու կ՚օրհներգէին Աստուծոյ. բանտարկեալներն ալ մտիկ կ՚ընէին անոնց:
Por volta da meia-noite, Paulo e Silas cantavam [em voz alta], louvando a Deus com hinos. Os [outros ]presos os escutavam atentamente.
26 Յանկարծ հզօր երկրաշարժ մը եղաւ, այնպէս որ բանտին հիմերը սարսեցան. անմի՛ջապէս բոլոր դռները բացուեցան եւ բոլորին կապերը քակուեցան:
De repente houve um terremoto bem forte. A cadeia inteira [SYN] e seus alicerces tremiam {Sacudiu a cadeia inteira [SYN] e seus alicerces}. Todas as portas [da prisão ]se abriram {[O terremoto fez com que ]se abrissem todas as portas [da prisão]} de uma vez, e se soltaram as correntes que amarravam os presos {e [fez com que ]caíssem todas as algemas que prendiam os presos}.
27 Բանտապահը, երբ արթնցաւ ու բացուած տեսաւ բանտին դռները, քաշեց սուրը եւ պիտի սպաննէր ինքզինք, կարծելով թէ բանտարկեալները փախած են:
O carcereiro acordou e viu que estavam abertas as portas da prisão. Por isso pensou que os presos tivessem fugido. Portanto, tirou a espada e estava para se matar, [pois sabia que os oficiais iriam matá-lo se os presos conseguissem escapar. ]
28 Բայց Պօղոս բարձրաձայն գոչեց. «Մի՛ վնասեր դուն քեզի, որովհետեւ բոլորս ալ հոս ենք»:
Paulo [viu o carcereiro e ]lhe gritou: “Não se faça mal! Todos nós (excl) [presos ]estamos aqui!”
29 Ան ալ՝ ճրագ մը ուզելով՝ վազեց ներս, դողալով ինկաւ Պօղոսի եւ Շիղայի առջեւ,
O carcereiro gritou, [pedindo que alguém ]trouxesse tochas/lanternas.[Depois de as trazerem ]ele entrou correndo na prisão e se ajoelhou diante de Paulo e Silas. [Ele estava com muito medo, ]ao ponto de tremer.
30 ու դուրս բերելով զանոնք՝ ըսաւ. «Տէրե՛ր, ի՞նչ պէտք է ընեմ՝ որ փրկուիմ»:
Então ele tirou Paulo e Silas [da cadeia ]e perguntou: “Senhores, o que preciso fazer para não ser castigado {para que [Deus ]não me castigue} [pelos meus pecados]?”
31 Անոնք ալ ըսին. «Հաւատա՛ Տէր Յիսուս Քրիստոսի, ու պիտի փրկուիս, դուն եւ տունդ»:
Eles responderam: “Confie [naquilo que ]o Senhor Jesus [já fez em seu benefício ]e você será salvo {[Deus ]vai salvá-lo}, como também, serão salvos os outros que moram em [MTY] sua casa {e [Ele fará a mesma coisa em benefício ]dos outros que moram em [MTY] sua casa}, [se eles crerem em Jesus]”.
32 Ու Տէրոջ խօսքը քարոզեցին անոր եւ բոլոր անոնց՝ որ անոր տան մէջ էին:
Então Paulo e Silas explicaram ao carcereiro e todos os membros da sua família a mensagem sobre o Senhor [Jesus, e todos eles resolveram confiar/crer nele. ]
33 Ինք ալ՝ գիշերուան նոյն ժամուն՝ առաւ զանոնք, լուաց անոնց վէրքերը եւ անմի՛ջապէս մկրտուեցաւ, ինք ու բոլոր իրենները:
Muito depois da meia-noite, o carcereiro levou Paulo e Silas até [um lugar onde havia água ]e lavou as feridas deles. Imediatamente [depois disso, o carcereiro e todos os da sua família foram batizados ]{[Paulo e Silas ]batizaram o carcereiro e sua família inteira}.
34 Ապա իր տունը տանելով զանոնք՝ սեղան դրաւ անոնց առջեւ, եւ ցնծաց ամբողջ ընտանիքով՝ հաւատալով Աստուծոյ:
Ele e sua família ficaram muito contentes, pois agora todos eles acreditavam em Deus. Então o carcereiro levou Paulo e Silas para a casa dele e lhes deu comida.
35 Երբ առտու եղաւ, մեծաւորները յիսնապետներ ղրկեցին եւ ըսին. «Արձակէ՛ այդ մարդիկը»:
De manhã, os oficiais/chefes [romanos ]mandaram [uns ]guardas da polícia [até a cadeia com esta mensagem para o carcereiro: ]“[Nossos chefes ]dizem: ‘Soltem [imediatamente ]aqueles [dois ]presos!’”
36 Բանտապահն ալ հաղորդեց Պօղոսի այդ խօսքերը՝ ըսելով. «Մեծաւորները մարդ ղրկեցին՝ որ արձակուիք. ուստի հիմա դո՛ւրս ելէք ու մեկնեցէ՛ք խաղաղութեամբ»:
[Depois de chegarem os guardas com essa mensagem para ]o carcereiro, ele [foi ]dizer a Paulo: “Os chefes governamentais [romanos ]acabam de mandar-nos uma mensagem ordenando que você e Silas sejam soltos {que [eu ]solte você e Silas} [da cadeia]. Portanto, vocês [dois ]podem sair agora [da prisão]. Que façam uma boa viagem em paz!”
37 Բայց Պօղոս ըսաւ անոնց. «Թէպէտ չդատապարտուած Հռոմայեցիներ ենք, հրապարակաւ ծեծելով մեզ՝ բանտը նետեցին, եւ հիմա ծածկաբա՞ր կը հանեն մեզ: Ո՛չ այդպէս, հապա իրե՛նք թող գան ու դուրս տանին մեզ»:
Mas Paulo disse aos guardas da polícia: “Os chefes governamentais [mandaram alguns homens ]surrar-nos publicamente, em presença de uma multidão de pessoas, mesmo antes de se certificarem [esses chefes governamentais ]de havermos nós (excl) feito algo errado! Depois eles [mandaram ]que fôssemos empurrados para dentro da cadeia! [Tudo isso foi ilegal, pois ]nós (excl) somos cidadãos romanos! E agora os oficiais querem / Será que eles agora querem [RHQ] mandar-nos embora secretamente!? Nada disso! [Não vamos deixar que assim procedam]! Aqueles oficiais [romanos ]devem chegar aqui, [pedir desculpas por seu procedimento ]e escoltar-nos pessoalmente [da prisão]”.
38 Յիսնապետները մեծաւորներուն հաղորդեցին այս խօսքերը: Անոնք ալ, երբ լսեցին թէ Հռոմայեցի են՝ վախցան, ու եկան, աղաչեցին անոնց,
Por isso os guardas da polícia [foram ]comunicar aos chefes municipais [o que Paulo tinha dito]. Quando aqueles chefes governamentais souberam que Paulo e Silas eram cidadãos romanos, ficaram com muito medo [de que alguém revelasse aos seus superiores o que eles fizeram, resultando no castigo deles por mãos daqueles oficiais. ]
39 եւ դուրս հանելով՝ կը թախանձէին որ մեկնին այդ քաղաքէն:
Portanto os chefes governamentais municipais vieram ter com / encontraram Paulo e Silas e lhes pediram desculpas por aquilo que fizeram a eles. Quando os chefes governamentais os tiraram da prisão, pediram repetidamente que saíssem [logo ]da cidade.
40 Անոնք ալ ելան բանտէն ու մտան Լիդիայի տունը, եւ տեսնելով եղբայրները՝ յորդորեցին զանոնք ու մեկնեցան:
Ao saírem da cadeia, Paulo e Silas se dirigiram à casa de Lídia. Ali eles se reuniram com ela e com os [demais ]cristãos. Eles animaram os cristãos [a continuarem confiando no Senhor Jesus ]e depois os dois apóstolos saíram da [cidade de Filipos].
