Luke 6
1 Nau hethauwuu naneseauwauau vadanesee, haeehedesa jenayaunaa; nau hethauguhādaunau haegaugauunauwu wauchuunethauauhanau, nau haevethenauau, haegauneegudenauau hejadenenau.
Factum est autem in sabbato secundo, primo, cum transiret per sata, vellebant discipuli ejus spicas, et manducabant confricantes manibus.
2 Nau hauthauauau Nesethajauhuhau, Naudu hanesedauna waujaa nanavanau nesedaude vadanesee hathauhaugaunee?
Quidam autem pharisæorum, dicebant illis: Quid facitis quod non licet in sabbatis?
3 Nau Hejavaneauthusau hanaāauchuhananadethaude, Gauhājethaunauhaude nuu hasauau David neesedaude, nehayau deasenade, nau neethāenethaunāde.
Et respondens Jesus ad eos, dixit: Nec hoc legistis quod fecit David, cum esurisset ipse, et qui cum illo erant?
4 Neesejedāde Hejavaneauthu hedauauwunene, nau needanauau nau nevethee nauhauthethājauaujau, nau haevena heethāenethaunaunau; waujaa nanavanau veyāgu hau jasaa vevethahevahehauau?
quomodo intravit in domum Dei, et panes propositionis sumpsit, et manducavit, et dedit his qui cum ipso erant: quos non licet manducare nisi tantum sacerdotibus?
5 Nau hanaāāedauwunāthee, Heau henane nanethadāde vadanesee.
Et dicebat illis: Quia dominus est Filius hominis etiam sabbati.
6 Nau hethauwuu jea jasaa vadanesee haejedā vevethahenauauwuu nau haeautheda: nau henane haeanedau hejavese hejadenaa haeesevane,
Factum est autem in alio sabbato, ut intraret in synagogam, et doceret. Et erat ibi homo, et manus ejus dextra erat arida.
7 Nau wauthaunauhāhehau nau Nesethajauhuhau haeaunauyauhauvaa, wauau haadenenayauthā vadanesee; hadnejauaudaunauthee dauhanājauwauaunauthee.
Observabant autem scribæ et pharisæi si in sabbato curaret, ut invenirent unde accusarent eum.
8 Hau haeaenauwu hegaugauuthajaudenenau nau hanaāanadethaude henanene hesevenasanith, Gauhā nau yethaagu nahethāe. Nau haegauhā nau haeyethaagu.
Ipse vero sciebat cogitationes eorum: et ait homini qui habebat manum aridam: Surge, et sta in medium. Et surgens stetit.
9 Hejavaneauthusau hanaāāedauwunaude, haudnaudedaunathana nananena hanesadee; Gaujenanavanau vadanesee hethadāgu hasedaunee, nau wauāthe wauchudauneagu? henayauhāgu henaedede, nau wauāthe nanaunehāgu?
Ait autem ad illos Jesus: Interrogo vos si licet sabbatis benefacere, an male: animam salvam facere, an perdere?
10 Nau hanaāenaunauānede vahee, hanaāāedauwunaude henanene, Segauha hajade. Nau hanaasedaude: nau hejade haeenayauhune jasaa hasaunee.
Et circumspectis omnibus dixit homini: Extende manum tuam. Et extendit: et restituta est manus ejus.
11 Nau haeechauchaunaudenauau hasenaunaude: nau hanaāaunauchuwuhadethee daun haudnesehauthee Hejavaneauthusaun.
Ipsi autem repleti sunt insipientia, et colloquebantur ad invicem, quidnam facerent Jesu.
12 Hethauwuu hena hese, haeehau hauanee haudnevevethahede, nau haunaude naugaunee haevevethedauna Hejavaneauthu.
Factum est autem in illis diebus, exiit in montem orare, et erat pernoctans in oratione Dei.
13 Nau hāesenee, hanaāadethaude hethauguhādaunau; nau haeedana vadadauchunesenee, hanaāeneseaude vadauhanauau.
Et cum dies factus esset, vocavit discipulos suos: et elegit duodecim ex ipsis (quos et apostolos nominavit):
14 Simoneau (jea haeaugauthea Peda haseauhuk), nau Andwheau henauhauwauau, James nau Jaun, Thenib, nau Bathaunaumew,
Simonem, quem cognominavit Petrum, et Andream fratrem ejus, Jacobum, et Joannem, Philippum, et Bartholomæum,
15 Matthew, nau Taumis, James heau Atheas, nau Simon Zenautes haseadagu,
Matthæum, et Thomam, Jacobum Alphæi, et Simonem, qui vocatur Zelotes,
16 Nau Judas James henauhauwauau, nau Judas Iskariot, hanane jea neheaudaunade Hejavaneauthusaun.
et Judam Jacobi, et Judam Iscariotem, qui fuit proditor.
17 Nau haejenauunethauna nau haetheaugunauau hethauauwuu, nau hadauchunanenethe hethauguhādaunau, nau haevasenauthenanedau henanedanede hehethee vahee Judea nau Dādaunedan, nau hehethee sasethauwu hadajee Tyre nau Sidon hethāejenauujaathehādaunau, nau haudnenayauhāthee hedasauwauvahedaunenau;
Et descendens cum illis, stetit in loco campestri, et turba discipulorum ejus, et multitudo copiosa plebis ab omni Judæa, et Jerusalem, et maritima, et Tyri, et Sidonis,
18 Nau hathāenaunauthauwauvahethee wauchāhenethe haujaunau: nau haeenayauhaunauau,
qui venerant ut audirent eum, et sanarentur a languoribus suis. Et qui vexabantur a spiritibus immundis, curabantur.
19 Nau haunauude hadauchaa haevadauvasanau hanau daunudesanaunee hevadaude nau haevahenayauha.
Et omnis turba quærebat eum tangere: quia virtus de illo exibat, et sanabat omnes.
20 Nau hanaāenāauhauwaude hethauguhādaunau, Hauwunaunana nananena hadavenuhunena; hanau nananena najanede Hejavaneauthau, hathauhuk.
Et ipse elevatis oculis in discipulis suis, dicebat: Beati pauperes, quia vestrum est regnum Dei.
21 Hauwunaunana nananena hathāasenana hewaunehaa: hanau nananena hadnegaudana. Hauwunaunana nananena hathāevewauhuna hewaunehaa, hanau nananena hadnauchaunena.
Beati qui nunc esuritis, quia saturabimini. Beati qui nunc fletis, quia ridebitis.
22 Hauwunaunana nananena, henaneda hasānavānā, nau jaasauaunānā, nau naunaunauthevānā, nau hausāgudenauthe haneseedaunenau hadauwausaunee, haugau Henane Heāhene heee.
Beati eritis cum vos oderint homines, et cum separaverint vos, et exprobraverint, et ejicerint nomen vestrum tamquam malum propter Filium hominis.
23 Haunauwuthajauau henee hesee heee, nau jajanauauau heee haunauwuthajaude: hanau, naune, hanavanasauau hadaugautheavadenenau hejavaa: hanau naneesedauyaugaune henesaunaunenau naneesehauhaugaunee haeyāhehau.
Gaudete in illa die, et exsultate: ecce enim merces vestra multa est in cælo: secundum hæc enim faciebant prophetis patres eorum.
24 Hau naunauthauau hadnauauchaudaune hathāeveaunauaune; haugau hanesedanauwuna hauwauthenaedede.
Verumtamen væ vobis divitibus, quia habetis consolationem vestram.
25 Naunauthauau hadnauauchaudauna hathāegaudana; haudnasenana. Naunauthauau hadnauauchaudauna hathāauchaunena hewaunehaa, hadnaudauwuthajauna nau hadvewauhuna.
Væ vobis, qui saturati estis: quia esurietis. Væ vobis, qui ridetis nunc: quia lugebitis et flebitis.
26 Naunauthauau hadnauauchaudauna, daunhāene vahee henaneda hāethadenee hasenehethānā, hanau henesaunaunenau naneesehauyaugaune jayaudauwaeyāhehau.
Væ cum benedixerint vobis homines: secundum hæc enim faciebant pseudoprophetis patres eorum.
27 Hau hadāedauwunathava nananena hathāenedauvana, Vechauthaa nananena haujauthavenau, heneehaa hasānavādaunenau,
Sed vobis dico, qui auditis: diligite inimicos vestros, benefacite his qui oderunt vos.
28 Hauwunaunaa hāwauwauchuvādaunenau, nau hevevethasaa hāwauwauchuhādaunenau nananena.
Benedicite maledicentibus vobis, et orate pro calumniantibus vos.
29 Nau henee haudauauvāde hajāeaunaa nau naugautha venene; nau hedanauaugu nananene hauddu jevaedanau jea naudauguvechude jevaethaa.
Et qui te percutit in maxillam, præbe et alteram. Et ab eo qui aufert tibi vestimentum, etiam tunicam noli prohibere.
30 Hevenaa daun henaneda hānedauwunādaunenau nananene; nau jeva jaenedauwunaa hedanauwunānagu daun hanetheyaunenau.
Omni autem petenti te, tribue: et qui aufert quæ tua sunt, ne repetas.
31 Daun hasevathehānaune henaneda hesehānenagu, nechau jenaasehaude.
Et prout vultis ut faciant vobis homines, et vos facite illis similiter.
32 Hith nananena vechauthaunagu daun havechauthādaunenau nananena, haddusevaveeneva nananena? haugau wauwauchudauhuhauau nechau nevechauthauthee hethāevechauthādaunenau.
Et si diligitis eos qui vos diligunt, quæ vobis est gratia? nam et peccatores diligentes se diligunt.
33 Nau hith nananena hethadāgu hasehaunā daun hāneneehādaunenau, haddusevaveeneva nananena? hanau naneesedauhaugaunee wauwauchudauhuhauau.
Et si benefeceritis his qui vobis benefaciunt, quæ vobis est gratia? siquidem et peccatores hoc faciunt.
34 Nau hith nananena hehaunagu daun hāneejauaunaudaunādaunenau, haddusevaveeneva? hanau wauwauchudauhuhauau nechau neehauhaugaunee wauwauchudauhuhau, hadnejanaasesedanuu.
Et si mutuum dederitis his a quibus speratis recipere, quæ gratia est vobis? nam et peccatores peccatoribus fœnerantur, ut recipiant æqualia.
35 Hau vechauthaa nananena haujauthavenau, nau hethadeha hasedauna, nau hehānagu, jevajavathehāe; nau nananena haudaugautheavadenenau hadvasauau, nau nananena hadnaāedāeyaunenena Javaājauuthee: nau neneneehaude nethāejevaveenenethe nau hauhauganau.
Verumtamen diligite inimicos vestros: benefacite, et mutuum date, nihil inde sperantes: et erit merces vestra multa, et eritis filii Altissimi, quia ipse benignus est super ingratos et malos.
36 Hedauwuyaunee nananena, nananena Hāsaunaunenau jea hasedauwuyaunede.
Estote ergo misericordes sicut et Pater vester misericors est.
37 Jevaauchuwuu, nau nananene hadnaajauchuwuhane: nau jevaduguthāe nau nananena hadnehauwuduguhuva: hejaegudanauwuyāe nau hadnejaegudanauwunane nananene:
Nolite judicare, et non judicabimini: nolite condemnare, et non condemnabimini. Dimitte, et dimittemini.
38 Vāe, nau hadnevenana nananene, vavesethajauauthāe, dāayāe, nau dāesathāe, nau haunauwauauthāe, hauchauva, henane hadvenāna. Nechau hadnaasethajauaudaunāna hasethajauauthānā hadnanesethajauaudaunana.
Date, et dabitur vobis: mensuram bonam, et confertam, et coagitatam, et supereffluentem dabunt in sinum vestrum. Eadem quippe mensura, qua mensi fueritis, remetietur vobis.
39 Nau hanaāanadethaude haejejegausuhu, Gaunanenauguhu jenenauājetha nanenauguhu? Gauhaudjenesauujanesenauau gauuhanaa?
Dicebat autem illis et similitudinem: Numquid potest cæcus cæcum ducere? nonne ambo in foveam cadunt?
40 Thauguthāhe hehauwujavaāhe hechauhauthehādaune: hau haunauude hanesāde daun haunauudaunāde hathāhenith hechauhauthehādaune.
Non est discipulus super magistrum: perfectus autem omnis erit, si sit sicut magister ejus.
41 Nau naudu hanauhaudauwu nananene hahavaa hejaheede hesesāe, hau haājevesehau havadauhaude hathāsewau hasesāe?
Quid autem vides festucam in oculo fratris tui, trabem autem, quæ in oculo tuo est, non consideras?
42 Wauāthe hauddusenehethau nananene hahavaa, Jāedaā, hadaugauhauwunathe hajaheede hasesāe, hau daujenauhauwaude havadauhaude hathāsewau nehayau hasesāe? Nananene jayaudauwunaedehe, nedauau haugauhune havadauhaude hathāsewau nehayau hasesāe, nau hadenaāeneauvane hadenaāeneaugauhauwu jaheede hethāsathau hahavaa hesesāe.
aut quomodo potes dicere fratri tuo: Frater, sine ejiciam festucam de oculo tuo: ipse in oculo tuo trabem non videns? Hypocrita, ejice primum trabem de oculo tuo: et tunc perspicies ut educas festucam de oculo fratris tui.
43 Hanau hauhaude hethahagu hehauwuseaude wausaunee vevenaudenau; nau wauāthe wauchahagu hauhaude hehauwuseaude hethadenee vevenaudenau.
Non est enim arbor bona, quæ facit fructus malos: neque arbor mala, faciens fructum bonum.
44 Hanau hadauchude hauhaude neaenaunede hanasaunee hevevenaudenau. Hanau hauchahevesee henanenauau hehauwunaadauhauānuu hauuyauchuwunau nau dauchuuwusee hehauwunaadauguunee dadajevenau.
Unaquæque enim arbor de fructu suo cognoscitur. Neque enim de spinis colligunt ficus: neque de rubo vindemiant uvam.
45 Henane hethāde hehethee hethadenee heda nenauuchaudede hethadenee; hau wauchāhede henane wausaunee heda nenauuchaudede wausaunee: hanau waunauthaa hehethee hedahaa hede nanadenaunee.
Bonus homo de bono thesauro cordis sui profert bonum: et malus homo de malo thesauro profert malum. Ex abundantia enim cordis os loquitur.
46 Nau naudu, Vahadāhene, Vahadāhene, haesena, hau nejesedauna hayauhuhau hasenehethathana?
Quid autem vocatis me Domine, Domine: et non facitis quæ dico?
47 Daun nādasāde nau nedaunānaugu hasenehenaunauau, nau hesedauhuk, haudnauhauthehathana haudnethāde:
Omnis qui venit ad me, et audit sermones meos, et facit eos, ostendam vobis cui similis sit:
48 Henanene henee nenesedenethe hauauwu naathāde, nau henee nejayauchauhuu, nau naneejenanauau hauauwuu dasee hauunaugāe: nau nauunauuu naje neje naunauthuu jaathāsāe henee hauauwuu, nau hehauwunauauvathāau: hanau daunāaudaa hauunaugāe.
similis est homini ædificanti domum, qui fodit in altum, et posuit fundamentum super petram: inundatione autem facta, illisum est flumen domui illi, et non potuit eam movere: fundata enim erat super petram.
49 Hau jaathedehe, nau janenaasedauthe, naathāde henanenau henee nedasauauvānethe vedauauwuu; nau neje jaathāsāe naunauthuu, nau nauhauhaunee naunenauauau; nau thauwusāe henee hauauwuu nevasauau.
Qui autem audit, et non facit, similis est homini ædificanti domum suam super terram sine fundamento: in quam illisus est fluvius, et continuo cecidit: et facta est ruina domus illius magna.
