< ٢ أخبار 25 >

مَلَكَ أَمَصْيَا وَهُوَ ٱبْنُ خَمْسٍ وَعِشْرِينَ سَنَةً، وَمَلَكَ تِسْعًا وَعِشْرِينَ سَنَةً فِي أُورُشَلِيمَ، وَٱسْمُ أُمِّهِ يَهُوعَدَّانُ مِنْ أُورُشَلِيمَ. ١ 1
Amasia'a 25'a kafu hu'neno Juda vahe kinia efore huteno, 29ni'a kafufi Jerusalemi kumatera kinia mani'ne. Hagi nerera'a Jerusalemi kumateti akino, agi'a Jehoadini'e.
وَعَمِلَ ٱلْمُسْتَقِيمَ فِي عَيْنَيِ ٱلرَّبِّ، وَلَكِنْ لَيْسَ بِقَلْبٍ كَامِلٍ. ٢ 2
Hagi Amasia'a Ra Anumzamofo avurera knare avu'ava hu'neanagi, tamage huno agu'aretira amagera onte'ne.
وَلَمَّا تَثَبَّتَتِ ٱلْمَمْلَكَةُ عَلَيْهِ قَتَلَ عَبِيدَهُ ٱلَّذِينَ قَتَلُوا ٱلْمَلِكَ أَبَاهُ. ٣ 3
Hagi Amasia'ma kini trate'ma umani hankavenetino'a, ko'ma ne'fama kinima maninege'za ahe fri'naza eri'za vahetamina, zamahe fri vagare'ne.
وَأَمَّا بَنُوهُمْ فَلَمْ يَقْتُلْهُمْ، بَلْ كَمَا هُوَ مَكْتُوبٌ فِي ٱلشَّرِيعَةِ فِي سِفْرِ مُوسَى حَيْثُ أَمَرَ ٱلرَّبُّ قَائِلًا: «لَا تَمُوتُ ٱلْآبَاءُ لِأَجْلِ ٱلْبَنِينَ، وَلَا ٱلْبَنُونَ يَمُوتُونَ لِأَجْلِ ٱلْآبَاءِ، بَلْ كُلُّ وَاحِدٍ يَمُوتُ لِأَجْلِ خَطِيَّتِهِ». ٤ 4
Hianagi Ra Anumzamo'ma Mosesema asamigeno kasege avontafepima krente'nea kante anteno, ana eri'za vahe'mokizmi mofavreramina ozamahe zamatre'ne. Hagi ana kasege avontafepina amanage hu'ne, mofavre'amo'ma hania hazenkerera nefana ahe ofrige, nefa'ma hu'nenia hazenkerera nemofona ahe ofriho. Hianagi iza'o kumima hanimo'a, agra'a kumimofo knazana erino fritere hugahie hu'ne.
وَجَمَعَ أَمَصْيَا يَهُوذَا وَأَقَامَهُمْ حَسَبَ بُيُوتِ ٱلْآبَاءِ رُؤَسَاءَ أُلُوفٍ وَرُؤَسَاءَ مِئَاتٍ فِي كُلِّ يَهُوذَا وَبَنْيَامِينَ، وَأَحْصَاهُمْ مِنِ ٱبْنِ عِشْرِينَ سَنَةً فَمَا فَوْقُ، فَوَجَدَهُمْ ثَلَاثَ مِئَةِ أَلْفِ مُخْتَارٍ خَارِجٍ لِلْحَرْبِ حَامِلِ رُمْحٍ وَتُرْسٍ. ٥ 5
Amasia'a Juda naga'ene Benzameni naga'enena kehige'za, kafu'zimimo'ma 20'a kafuma agatere'nea vahetmina, nagate nofite hu'za 300tauseni'a vahetami eri atru hu'naze. Hagi ana 300tauseni'a vahetmina kasefa vahetminki'za, hanko eri'za ha'ma huga vahetami zamavare atru hutegeno, ana vahe kevurera 100'a vahete kva vahe azeri onetino, 1 tauseni'a vahetema kegavahu kva vahe zamazeri otitere hu'ne.
وَٱسْتَأْجَرَ مِنْ إِسْرَائِيلَ مِئَةَ أَلْفِ جَبَّارِ بَأْسٍ بِمِئَةِ وَزْنَةٍ مِنَ ٱلْفِضَّةِ. ٦ 6
Ana nehuno Amasia'a 100tauseni'a hanavenentake Israeli sondia vahetmina, kna'amo'a 3tauseni'a kilo hu'nea silva zagonuti azama hu'za ha'ma hanagura mizasege'za e'naze.
وَجَاءَ إِلَيْهِ رَجُلُ ٱللهِ قَائِلًا: «أَيُّهَا ٱلْمَلِكُ، لَا يَأْتِي مَعَكَ جَيْشُ إِسْرَائِيلَ، لِأَنَّ ٱلرَّبَّ لَيْسَ مَعَ إِسْرَائِيلَ، مَعَ كُلِّ بَنِي أَفْرَايِمَ. ٧ 7
Hianagi Anumzamofo kasnampa ne'mo'a eno amanage huno Amasiana eme asami'ne, Kini ne'moka ama Israeli sondia vahe'ma e'naza vahera atrege'za hatera kavaririza oviho. Na'ankure Ra Anumzamo'a Israeli vahe'enena nomanino, nomanino, maka Efraemi vahe'enena omani'ne.
وَإِنْ ذَهَبْتَ أَنْتَ فَٱعْمَلْ وَتَشَدَّدْ لِلْقِتَالِ، لِأَنَّ ٱللهَ يُسْقِطُكَ أَمَامَ ٱلْعَدُوِّ، لِأَنَّ عِنْدَ ٱللهِ قُوَّةً لِلْمُسَاعَدَةِ وَلِلْإِسْقَاطِ». ٨ 8
Kagra korora osu hankavetinka hara ome hugahananagi, Anumzamo'a katrehanigeno ha' vahekamo'za hara hugateregahaze. Na'ankure Anumzamo'a agrake vahera zamaza hige'za hara hu agatenerazageno, Agrake'za vahera zmatrege'za hapina evuneramize.
فَقَالَ أَمَصْيَا لِرَجُلِ ٱللهِ: «فَمَاذَا يُعْمَلُ لِأَجْلِ ٱلْمِئَةِ ٱلْوَزْنَةِ ٱلَّتِي أَعْطَيْتُهَا لِغُزَاةِ إِسْرَائِيلَ؟» فَقَالَ رَجُلُ ٱللهِ: «إِنَّ ٱلرَّبَّ قَادِرٌ أَنْ يُعْطِيَكَ أَكْثَرَ مِنْ هَذِهِ». ٩ 9
Higeno Amasia'a amanage huno Anumzamofo kasnampa nera asmi'ne, ana hu'neanagi 3tauseni'a kiloma hu'nea silva zagoma Israeli sondia vahe'ma mizama sezmante'noana inankna hugahie? Higeno Anumzamofo kasnampa ne'mo'a kenona hunteno amanage hu'ne, E'ima atre'nana zagoa Ra Anumzamo'a ru agatereno rama'a zago kamigahie.
فَأَفْرَزَ أَمَصْيَا ٱلْغُزَاةَ ٱلَّذِينَ جَاءُوا إِلَيْهِ مِنْ أَفْرَايِمَ لِكَيْ يَنْطَلِقُوا إِلَى مَكَانِهِمْ، فَحَمِيَ غَضَبُهُمْ جِدًّا عَلَى يَهُوذَا وَرَجَعُوا إِلَى مَكَانِهِمْ بِحُمُوِّ ٱلْغَضَبِ. ١٠ 10
Anage higeno Amasia'a Efraemiti'ma e'naza sondia vahetmina huzmantege'za nozmirega vu'naze. Ana higeno, Efraemi sondia vahe'mo'za Juda vahetaminkura tusi zamarimpa ahenezmante'za nozmirega vu'naze.
وَأَمَّا أَمَصْيَا فَتَشَدَّدَ وَٱقْتَادَ شَعْبَهُ وَذَهَبَ إِلَى وَادِي ٱلْمِلْحِ، وَضَرَبَ مِنْ بَنِي سَاعِيرَ عَشَرَةَ آلَافٍ، ١١ 11
Hianagi Amasia'a korora osuno, sondia vahe'a zamavareno Hage Agupoe nehaza agupofi vuno 10tauseni'a Seiri sondia vahetmina ome zamahe fri'ne.
وَعَشَرَةَ آلَافٍ أَحْيَاءَ سَبَاهُمْ بَنُو يَهُوذَا وَأَتَوْا بِهِمْ إِلَى رَأْسِ سَالِعَ وَطَرَحُوهُمْ عَنْ رَأْسِ سَالِعَ فَتَكَسَّرُوا أَجْمَعُونَ. ١٢ 12
Ana nehu'za Juda sondia vahetmimo'za 10tauseni'a ha' vahetmina zamavuaga zamazerite'za e'za have zavateti eme zamaretufe atrazageno havere zamaheno ru tagnatagnu vazige'za fri'naze.
وَأَمَّا ٱلرِّجَالُ ٱلْغُزَاةُ ٱلَّذِينَ أَرْجَعَهُمْ أَمَصْيَا عَنِ ٱلذَّهَابِ مَعَهُ إِلَى ٱلْقِتَالِ فَٱقْتَحَمُوا مُدُنَ يَهُوذَا مِنَ ٱلسَّامِرَةِ إِلَى بَيْتِ حُورُونَ، وَضَرَبُوا مِنْهُمْ ثَلَاثَةَ آلَافٍ وَنَهَبُوا نَهْبًا كَثِيرًا. ١٣ 13
Ana'ma nehazageno'a, Amasia'ma huzmantege'zama ha'ma osu nontega vaza sondia vahe'mo'za, Juda mopafima me'nea rankumatamina Sameria kumateti eri agafa huteno vuno Bet-Horoni kumate'ma uhanati'nea kumatamimpi vahetamina, ha' eme huzmante'za 3tauseni'a vahe zamahe nefri'za, tusi'a fenozmi eri'za vu'naze.
ثُمَّ بَعْدَ مَجِيءِ أَمَصْيَا مِنْ ضَرْبِ ٱلْأَدُومِيِّينَ أَتَى بِآلِهَةِ بَنِي سَاعِيرَ وَأَقَامَهُمْ لَهُ آلِهَةً، وَسَجَدَ أَمَامَهُمْ وَأَوْقَدَ لَهُمْ. ١٤ 14
Hagi Amasiama Idomu vahe'ma ha'ma ome huzmanteno zamahe fri vagamareteno ne-eno'a, Seiri vahe anumzana erino eazamo agra'a anumza eri'neseno, kepri huno monora hunenteno, ofa kremna vunte'ne.
فَحَمِيَ غَضَبُ ٱلرَّبِّ عَلَى أَمَصْيَا وَأَرْسَلَ إِلَيْهِ نَبِيًّا فَقَالَ لَهُ: «لِمَاذَا طَلَبْتَ آلِهَةَ ٱلشَّعْبِ ٱلَّذِينَ لَمْ يُنْقِذُوا شَعْبَهُمْ مِنْ يَدِكَ؟» ١٥ 15
Ana'ma higeno'a, Ra Anumzamo'a Amasiana tusi arimpa ahenenteno, kasnampa ne'a huntegeno amanage huno ome asami'ne, nagafare vahe'ama kagri kazampinti'ma zamagu'ma ovazia havi anumzana nevaririnka, monora hunentane?
وَفِيمَا هُوَ يُكَلِّمُهُ قَالَ لَهُ: «هَلْ جَعَلُوكَ مُشِيرًا لِلْمَلِكِ؟ كُفَّ! لِمَاذَا يَقْتُلُونَكَ؟» فَكَفَّ ٱلنَّبِيُّ وَقَالَ: «قَدْ عَلِمْتُ أَنَّ ٱللهَ قَدْ قَضَى بِهَلَاكِكَ لِأَنَّكَ عَمِلْتَ هَذَا وَلَمْ تَسْمَعْ لِمَشُورَتِي». ١٦ 16
Hianagi kasnampa ne'mo'a ana nanekea huvaga ore'negeno, kini ne'mo'a amanage hu'ne, kagrira kini vahe'ma antahintahizmi ne' kazeri oti'nazo? Kahesugenka frigahananki kasnampa kea osunka taganenka vuo. Higeno kasnampa ne'mo'a tagneana higeno anage hu'ne, Anumzamo'a kahe frinaku nehige'na nagra antahi'nena nehue. Na'ankure knare antahintahima kamuana ontahinka kagra amazana nehane.
فَٱسْتَشَارَ أَمَصْيَا مَلِكُ يَهُوذَا، وَأَرْسَلَ إِلَى يُوآشَ بْنِ يَهُوآحَازَ بْنِ يَاهُو مَلِكِ إِسْرَائِيلَ قَائِلًا: «هَلُمَّ نَتَرَاءَ مُواجَهَةً». ١٧ 17
Ana hutegeno, Amasia'a antahintahima nemiza Juda kva vahetmina kehu tru huno keaga retro huteno, keagama erino vuno eno'ma hu vahera huntegeno Israeli kini ne' Jehoahasi nemofo Jehu negeho Joasintega vu'neana, hapi oge agea hanu'e huno kea atrente'ne.
فَأَرْسَلَ يُوآشُ مَلِكُ إِسْرَائِيلَ إِلَى أَمَصْيَا مَلِكِ يَهُوذَا قَائِلًا: «ٱلْعَوْسَجُ ٱلَّذِي فِي لُبْنَانَ أَرْسَلَ إِلَى ٱلْأَرْزِ ٱلَّذِي فِي لُبْنَانَ يَقُولُ: أَعْطِ ٱبْنَتَكَ لِٱبْنِي ٱمْرَأَةً. فَعَبَرَ حَيَوَانٌ بَرِّيٌّ كَانَ فِي لُبْنَانَ وَدَاسَ ٱلْعَوْسَجَ. ١٨ 18
Anankema nentahino'a Israeli kini ne' Joasi'a amanage huno fronka kea Juda kini nera asami'ne, Lebanoni zafafinti ave'ave trazamo'a Lebanoni zafafi sida zafagura huno, nenamofona mofaka'a amigeno a' erinteno hu'ne. Hianagi Lebanoni zafafinti afi'zagamo eno ana ave'ave trazana eme repri'geno haviza hu'ne.
تَقُولُ: هَأَنَذَا قَدْ ضَرَبْتُ أَدُومَ، فَرَفَّعَكَ قَلْبُكَ لِلتَّمَجُّدِ! فَٱلْآنَ أَقِمْ فِي بَيْتِكَ. لِمَاذَا تَهْجُمُ عَلَى ٱلشَّرِّ فَتَسْقُطَ أَنْتَ وَيَهُوذَا مَعَكَ؟». ١٩ 19
Hagi Amasiaga hunka Idomu vahe hara huzmagateroe hunka kavufga ra hane. Hianagi kagra omenka, nonka'are manio. Hagi kagrama hazenkema eri fore'ma hanunka, kagrane Juda vahe'enena frigahaze.
فَلَمْ يَسْمَعْ أَمَصْيَا لِأَنَّهُ كَانَ مِنْ قِبَلِ ٱللهِ أَنْ يُسَلِّمَهُمْ، لِأَنَّهُمْ طَلَبُوا آلِهَةَ أَدُومَ. ٢٠ 20
Hianagi Anumzamo'a zamavareno ha' vahe'mokizmi zamazampi ome ante'naku Amasiana antahintahi'a erigigeno anankea ontahi'ne. Na'ankure zamagra Idomu vahe anumzama monora hunente'za amage'ante'nazagu anara hu'ne.
وَصَعِدَ يُوآشُ مَلِكُ إِسْرَائِيلَ فَتَرَاءَيَا مُواجَهَةً، هُوَ وَأَمَصْيَا مَلِكُ يَهُوذَا، فِي بَيْتِ شَمْسٍ ٱلَّتِي لِيَهُوذَا. ٢١ 21
E'ina higeno Israeli kini ne' Jehoasi'a marerino Juda vahe mopafi Bet-Semesi kumate, Juda kini ne' Amasia'ene ome tutagiha hu'na'e.
فَٱنْهَزَمَ يَهُوذَا أَمَامَ إِسْرَائِيلَ وَهَرَبُوا كُلُّ وَاحِدٍ إِلَى خَيْمَتِهِ. ٢٢ 22
Hagi Israeli vahe'mo'za Juda vahera hara huzmagaterazage'za, koro fre'za kumazmirega vu'za e'za hu'naze.
وَأَمَّا أَمَصْيَا مَلِكُ يَهُوذَا ٱبْنُ يُوآشَ بْنِ يَهُوآحَازَ فَأَمْسَكَهُ يُوآشُ مَلِكُ إِسْرَائِيلَ فِي بَيْتِ شَمْسٍ وَجَاءَ بِهِ إِلَى أُورُشَلِيمَ، وَهَدَمَ سُورَ أُورُشَلِيمَ مِنْ بَابِ أَفْرَايِمَ إِلَى بَابِ ٱلزَّاوِيَةِ، أَرْبَعَ مِئَةِ ذِرَاعٍ. ٢٣ 23
Hagi Israeli kini ne' Jehoasi'a, Juda kini ne' Joasi nemofo Ahazia negeho Amasiana Betsemesi kumateti azeriteno, avreno Jerusalemi kumate vu'ne. Ana huteno Jehoasi'a Jerusalemi kuma vihua Efraemi kafanteti eri agafa huno, tapage huno vuno Konae nehaza kafante ome atre'neankino, 180'a mita tapage hu'ne.
وَأَخَذَ كُلَّ ٱلذَّهَبِ وَٱلْفِضَّةِ وَكُلَّ ٱلْآنِيَةِ ٱلْمَوْجُودَةِ فِي بَيْتِ ٱللهِ مَعَ عُوبِيدَ أَدُومَ وَخَزَائِنِ بَيْتِ ٱلْمَلِكِ وَٱلرُّهَنَاءَ وَرَجَعَ إِلَى ٱلسَّامِرَةِ. ٢٤ 24
Hagi Jehoasi'a maka goline silvane maka zantamima Anumzamofo mono nompima Obed-edomu'ma kegavama hu'neana e'nerino, kini ne'mofo nompintira maka fenone zagonena e'nerino, vahe'enena kina huzmanteno zamavareno Sameria vu'ne.
وَعَاشَ أَمَصْيَا بْنُ يُوآشَ مَلِكُ يَهُوذَا بَعْدَ مَوْتِ يُوآشَ بْنِ يَهُوآحَازَ مَلِكِ إِسْرَائِيلَ خَمْسَ عَشَرَةَ سَنَةً. ٢٥ 25
Hagi Israeli kini ne' Jehoahasi nemofo Joasi'ma fritegeno'a, Juda kini ne' Joasi nemofo Amasia'a 15ni'a kafu mani'ne.
وَبَقِيَّةُ أُمُورِ أَمَصْيَا ٱلْأُولَى وَٱلْأَخِيرَةِ، أَمَا هِيَ مَكْتُوبَةٌ فِي سِفْرِ مُلُوكِ يَهُوذَا وَإِسْرَائِيلَ.؟ ٢٦ 26
Hagi mikazama Amasia'ma kinima mani'neno hu'nea zantamina, esetetima vuno atumpare'ma vu'neana mika Juda vahe kinine Israeli vahe kini vahetmimofo zmagenkema krenentea avontafepi krente'ne.
وَمِنْ حِينَ حَادَ أَمَصْيَا مِنْ وَرَاءِ ٱلرَّبِّ فَتَنُوا عَلَيْهِ فِي أُورُشَلِيمَ، فَهَرَبَ إِلَى لَخِيشَ، فَأَرْسَلُوا وَرَاءَهُ إِلَى لَخِيشَ وَقَتَلُوهُ هُنَاكَ، ٢٧ 27
Hagi Amasia'ma Ra Anumzamofoma amagena humigeno, mago'a vahe'mo'za Jerusalemi kumapi oku'a kea retro hute'za ahe'za hazage'za, freno Lakisi kumate vige'za, anantega avaririza ome azeri'za ahe fri'naze.
وَحَمَلُوهُ عَلَى ٱلْخَيْلِ وَدَفَنُوهُ مَعَ آبَائِهِ فِي مَدِينَةِ يَهُوذَا. ٢٨ 28
Hagi avufga'a hosi afutamimofo agumpi erinte'za eri'za vu'za, Deviti rankumapi Jerusalemima agehe'mokizmima asente'naza matipi Juda vahe mopafi eme asente'naze.

< ٢ أخبار 25 >