Matiyu 27
1 Nene na kitin shanta, vat na didya na priest iyawa nin na kukune na nite kpiliza umolun Yesu ku.
Við dagrenningu hittust æðstu prestarnir og leiðtogarnir á ný til að ræða hvernig þeir ættu að fá Jesú dæmdan til dauða.
2 Itere ghe inyaa mung idi nakpa ghe na caran Bilatus, ugumna.
Eftir það bundu þeir hann og sendu til Pílatusar, rómverska landstjórans.
3 Ku bi kongo Yahuda, ulenge na awa leu ghe nyene isuu Yesu ku ushara nkul, a deo kutin akurtuno ikurfunghe akut atat na iwa bya ghe na cara na priest didya nin na kune,
Þegar Júdasi, þeim er sveik hann, varð ljóst að Jesús hafði verið dæmdur til dauða, iðraðist hann gjörða sinna. Hann fór aftur með peningana til æðstu prestanna og hinna leiðtoganna og sagði:
4 A woro, “Nati kulapi nlewe unan myii milau, min nan sali kulap.” Amma inun woro, “Ilele nsoo nyan kiti bit? Ulele ulawa ufin.”
„Ég hef syndgað með því að svíkja saklausan mann.“„Það er þitt mál og þú um það!“svöruðu þeir hranalega.
5 Atoo ikurfunghe nya kuti nlira, atunna anuza anyaa adi bana litime.
Þá hljóp hann inn í musterið, fleygði peningunum á gólfið, fór síðan burt og hengdi sig.
6 Adya kutii nlire yira ikurfunghe inin woro, “Na ucaun i taa ile ikurfunghe nanya filaiye ba bara na ikurfung myii yari.”
Æðstu prestarnir tíndu peningana upp og sögðu: „Okkur er óheimilt að setja þá í samskotabaukinn, því það er ólöglegt að leggja í hann peninga sem greiddir eru fyrir morð.“
7 I kpiliza ulire ligowe idi seru kunen nin nikurfunghe ki ka na ima kasu amaraku.
Síðan ræddu þeir málið og ákváðu loks að kaupa akur nokkurn fyrir peningana, en þar fannst leir sem leirkerasmiðir notuðu við iðn sína. Þetta svæði gerðu þeir síðan að grafreit fyrir útlendinga sem létust í Jerúsalem,
8 Bara nani kunen kune idin yucu kunin, “Kunen nmyii” udak kitimone.
og það er ástæða þess að grafreiturinn er enn kallaður „Blóðakur“.
9 Nani imon ile na Irimiya na beleng i kulo, na awa woro, “I yira ikurfunghe akut atat, uparashi ule na iwa ti liti me nnuzu na nit me Israila,
Þar með rættist spádómur Jeremía: „Og ég tók þessa þrjátíu silfurpeninga – en á það mátu Ísraelsmenn hann –
10 Ining na kiti kunenen, nafo na Cikilare na duru nani.”
og keypti akur leirkerasmiðsins, eins og Drottinn hafði sagt mér að gera.“
11 Nene Yesu yisina nbun ngumna, ugumne nin tiringhe, “Fere ugo na Yahudawe?” Yesu kawaghe, “ubelle nani.”
Nú stóð Jesús frammi fyrir Pílatusi, rómverska landsstjóranum. „Ert þú Kristur, konungur Gyðinga, “spurði landstjórinn. „Já, “svaraði Jesús.
12 Bara nani na i wa din pizirughe nin kulapi, na akawa nani imon ba.
Þá tóku æðstu prestarnir og leiðtogar þjóðarinnar að bera fram ákærur, en hann svaraði engu.
13 Bilatus nin woroghe, “Uku lanza imon ile na idin belu litii fe?”
„Heyrirðu ekki hvað þeir segja?“spurði Pílatus,
14 Bara nan na a kawa ligbulang lirumba, bara nani ugumne kifo unuu me.
og honum til mikillar furðu svaraði Jesús engu orði.
15 Kubin buki mene ugadwari ugummne suun nkon kucin ko na anite fere.
Landstjórinn var vanur að náða einn fanga ár hvert, á páskahátíðinni, einhvern þann sem fólkið kysi.
16 Nkuni kube i wadi nin kon kucim kugbas lisa me Barabas.
Þetta árið var alræmdur glæpamaður að nafni Barrabas í fangelsi.
17 Na izuru vat kiti kirum, Bilatus woro nani, “Ghari idi nin su insun minu ame? Barabas sa Yesu ule idin yicu KKristi?”
Pílatus spurði fólkið sem hafði safnast saman framan við höllina: „Hvorn viljið þið að ég náði, Barrabas eða Jesú, sem kallast Kristur?“
18 Bara na ayiri i wa nakpaghe bara nshinari.
Pílatusi var fullljóst að ástæðan fyrir því að leiðtogar Gyðinga höfðu handtekið Jesú var öfund vegna vinsælda hans meðal fólksins.
19 Na a wa sosin kutet nwucun nliru uwani me tooghe nin kadura a woro, na uwati imon nin kadura a woro, “Na uwati imon nin nit une ba. Bara na inneu kitimone nanya namoro bara ame.”
En rétt í þessu, meðan Pílatus var að stjórna málaferlunum, var komið með eftirfarandi skilaboð frá konu hans: „Láttu þennan góða mann í friði, því í nótt fékk ég hræðilega martröð hans vegna.“
20 A didya kutiii nlira nang na kukune ntardu nacara kutii nlira risa ligosin na nite i woro, idi nin su Barabas, imolu Yesu ku.
Meðan Pílatus var að íhuga skilaboðin frá konu sinni, kepptust æðstu prestarnir og leiðtogar fólksins við að telja mannfjöldanum trú um að best væri að fá Barrabas lausan, en Jesú tekinn af lífi.
21 Ugumne tirino nani, “Ghari nan wabe idi nin su in cin minu ame?” I woro, “Barabas.”
Þegar Pílatus spurði aftur: „Hvorn þeirra viljið þið fá lausan?“hrópaði múgurinn hátt: „Barrabas!“
22 Bilatus woro nani, “I yari mma ti nin Yesu ule na idin yicughe Kristi?” Vat mene kawa i woro, “Kotin ghe kitene kucan nkull.”
„Hvað á ég þá að gera við Jesú, sem kallast Kristur?“spurði Pílatus. „Krossfestu hann!“hrópaði mannfjöldinn.
23 Anin woro na nin, “Bara iyang, kulapin nyanghari ataa?” Bara nani ighantina ti uwi mene kang, “Katin ghe ku can nkull.”
„Hvers vegna?“spurði Pílatus ákveðinn. „Hvað illt hefur hann gert?“Þá hrópaði fólkið enn hærra: „Krossfestu hann! Krossfestu hann!“
24 Bara na Bilatus nyene na a wa sa a wantina nani ba, banin nani ayene i cizina ufeuj nibinai, i yira myein, akusu acara me mbun ligozin na nite, a woro, “Na myein nin duku nin nang sali kulapi ulele. Yeneng ati mene imon ile na ima tighe.”
Þegar Pílatus sá að hann kom engu til leiðar, og allt var að fara í upplausn, bað hann um skál með vatni, þvoði hendur sínar í augsýn mannfjöldans og sagði: „Ég er saklaus af blóði þessa góða manns. Þið berið ábyrgðina!“
25 Anite vat woro, “Na nmyii me so natii bite udu nono bite.”
Og múgurinn kallaði á móti: „Blóð hans komi yfir okkur og börnin okkar!“
26 Anin suna nani Barabas ku, aning nakpa nani Yesu ku idi kotinghe kucan nkull.
Þá lét Pílatus Barrabas lausan, en lét húðstrýkja Jesú og afhenti hann rómversku hermönnunum til krossfestingar.
27 A sojan gumne yira Yesu ku udu nanya kitin yisizunu kutiin nwucun nliru idi pitirin a soje vat.
Fyrst fóru þeir með hann í vopnabúrið og kölluðu saman alla herdeildina.
28 I kalaghe imon kidowome vat itaghe imoon licin kidowe.
Þeir afklæddu hann og færðu í skarlatsrauða skikkju.
29 Inin kyele kitik tigoo namart itaghe liti, i taghe uca ncara uleme me inin tumunu nbun me idighe liyom, idin belu, “Ulai dandaun Ugo na Yahudawa!”
Síðan fléttuðu þeir kórónu úr hvössum þyrnum og settu hana á höfuð hans. Að því búnu létu þeir prik í hægri hönd hans – það átti að vera veldissproti – og krupu síðan frammi fyrir honum, hæddu hann og æptu: „Lengi lifi konungur Gyðinga!“
30 I tufuzunghe ataf, i bolo ucan na cara me i kpizoghe mun kitene liti.
Og þeir hræktu á hann, rifu af honum prikið og börðu hann með því í höfuðið.
31 Na imala usughe liyarne, i kala imonne na itaghe kidowe, ishonghe inme, ini nya ninghe cindi kutinu kucan kull.
Eftir þessa niðurlægingu færðu hermennirnir hann úr skikkjunni klæddu hann í hans eigin föt og fóru með hann til krossfestingar.
32 Na inuzu udas, I se umong unit kunang sirmi lisa me simon, uli na iwa boroghe iyizi a nya nanghinu bara anan yauna kucan nkull me.
Á leiðinni til aftökustaðarins mættu þeir manni frá Kýrene í Afríku, Símoni að nafni, og neyddu hann til að bera kross Jesú.
33 Idaa kankiti na idin yicu Ugolgota, kite na idin sumun, “Kiti na kankang nati.”
Þeir komu nú á stað sem kallast Golgata, en það þýðir „hauskúpuhæð“.
34 Inaghe nmyein me gbalala a sono. Na a buti minin, na a yino usone ba.
Þar gáfu hermennirnir Jesú beiskt vín til deyfingar, en þegar hann hafði bragðað það, vildi hann það ekki.
35 Na ikofinghe ikoso imoon kito wome nin kuriya.
Eftir að hermennirnir höfðu krossfest Jesú vörpuðu þeir hlutkesti um föt hans,
36 Inin suu idin yenju ghe.
en síðan settust þeir niður til að halda vörð um hann.
37 Kitene litime i Yertine lo ligbulanghe na li woro, “Yesuari, ulele ugo na Yahudawa.”
Þeir settu skilti á krossinn og þar stóð: Jesús, konungur Gyðinga.
38 A kiri aba wa di ninghe kitene kuce, warum ncara ulime, warum ncara ugule.
Tveir ræningjar voru einnig krossfestir þennan sama morgun.
39 Ale na idin katizu zugizoghe, idin zinlu ati mene
Fólk, sem leið átti hjá, hreytti ónotum í Jesú, hristi höfuðið og sagði:
40 inin din belu, “Fe ule na uwadin woru uturiin atat! Tucu litife andi fe Gono Kutelleari, tolo kitene ku can nkull kone!”
„Þú ert maðurinn sem getur brotið niður musterið og reist það aftur á þremur dögum. Komdu nú niður af krossinum, ef þú ert sonur Guðs!“
41 Nanere adidya kutiin nlire wadin sisughe ligowe nanang niyerte nin nakukunen ntardu nacara kutii nlira, nin wor,
Og æðstu prestarnir og leiðtogarnir hæddu hann einnig og sögðu með fyrirlitningu: „Hann bjargaði öðrum, en sjálfum sér getur hann ekki bjargað. Þú þykist vera konungur Ísraels. Komdu nú niður af krossinum og þá skulum við trúa á þig! Hann sagðist treysta Guði. Hvers vegna bjargar Guð honum þá ekki, ef hann hefur mætur á honum? Hann sagðist vera sonur Guðs, var það ekki?“
42 “Ana tucu among, na a wasa atucu litime ba. Amere Ugoon Israila. Na atolu kitine kucan nkulle, ti ma nin yinun ninghe.
43 Ana yinin min Kutelle. Na Kutelle tucughe nene a wadi nin suwe, bara ana woro, 'Meng Gono Kutelleari.'”
44 A kire na i wa kutin nani ligowe taghe liyarin lirume.
Á sama hátt smánuðu ræningjarnir hann.
45 Nene ucizinu kubi kun tocin insirti talo nmgeine vat udu kubi kun zakure.
Um hádegið varð myrkur um alla jörðina í þrjár stundir, allt til klukkan þrjú.
46 Udu kubi kun zakure, Yesu taa intet nin liwui kang a woro, “Eli, Eli, lama sabachthani?” na idin nufi, “Kutelle nin, Kutelle nin, iyarin taa usuni?”
En þá hrópaði Jesús hátt: „Elí, Elí, lama sabaktaní!“Það þýðir „Guð minn, Guð minn, hví hefur þú yfirgefið mig?“
47 Na ale na iwa yisin kupoowe nlanza nani, i woro, “Adin yicu Iliya ku.”
Sumir þeirra, sem þarna stóðu, misskildu þetta og héldu að hann væri að kalla á Elía spámann.
48 Kitene umong ta ucum a di yiru usoso, a lumu unin nin myein mi gbalala, ataa nca ujangaran a nakpaghe a sono.
Einn þeirra hljóp þá til og fyllti svamp af súru víni, setti hann á stöng og rétti Jesú það að drekka.
49 Kagisin mene woro, “Sunanghe tiyene sa Iliya ba dak ada tucughe.”
„Láttu hann eiga sig, “sögðu hinir. „Sjáum til hvort Elía kemur að bjarga honum.“
50 Yesu nin ghantina liwui nin teet anin suna nfep me a kuu.
Þá hrópaði Jesús aftur og gaf upp andann.
51 Bara nani azanin kesu kiti kilau kutii nlire marta tiba unuzu kitene udak kadase. Kutine nin zuluno kang, apara martiza.
Og í sama bili rofnaði fortjaldið í musterinu í tvennt, – en það huldi hið allra helgasta, – ofan frá og niður úr, jörðin skalf og björgin klofnuðu.
52 Ni sek wa pozun, abe na nit alau ale na iwa nun fitiza.
Þá opnuðust margar grafir og heilagt fólk, sem þar hafði legið, lifnaði við.
53 I nuzu nanya niseke na ame nfita, a pira kipin kilau, a duro anit gbardan litime.
Eftir upprisu Jesú fór þetta fólk út úr gröfunum og gekk inn í Jerúsalem og birtist þar mörgum.
54 Nene na asoje nyene nani nan nale na iwadin yenjun Yesu ku yene uzulunu kutine nin nimonile na isee feu da nani kang inin woro, “Kidegene Gono Kutelleari kane wadi.”
Þegar foringinn og hermenn hans, sem gættu Jesú, fundu jarðskjálftann og sáu hvað gerðist, greip þá skelfing og þeir hrópuðu: „Þessi maður hefur áreiðanlega verið sonur Guðs!“
55 A wani gbardan na iwa dufin Yesu ku unuzun Galili inan di kye ghe waduku idin yenju vat iyisina piit.
Margar konur, sem farið höfðu með Jesú frá Galíleu og þjónað honum, fylgdust úr fjarlægð með því sem fram fór.
56 Nanya mene Maryamu Magdaliya, Maryamu unang Yakub, nin Yusufu ning naa nnonon zibide.
Þeirra á meðal var María Magdalena, María móðir Jakobs og Jóse, og móðir Jakobs og Jóhannesar (Sebedeussona.)
57 Na kulelen nda, umong unan nikurfung kunan Arimatiya, lisane Yusufu, ule na awadi gono kaduran Yesu.
Þegar kvöld var komið fór Jósef frá Arímaþeu, ríkur maður og vinur Jesú,
58 Ada see Bilatus ku atiringhe kidowon Yesu. Bilatuse woro nani i ninghe.
til Pílatusar og bað um lík Jesú. Pílatus lét honum það eftir.
59 Yusufu yira kidowe, a gbincilo nanya mayapi ma boo,
Jósef tók þá líkið, vafði það í hreint léreft
60 a nunku nanya kisek kipese kanga na awa wuzu nanya natala. Anin tarda llitala kibulun kiseke anin nya.
og lagði í gröf, sem hann hafði nýlega látið höggva handa sjálfum sér. Síðan velti hann stórum steini fyrir dyr grafarinnar og fór burt.
61 Maryamu Magadaliya nin leli Maryamu wa di kikane, i sosin idin Yenju kideke.
María Magdalena og María hin sátu skammt frá og fylgdust með því sem gerðist.
62 Nin kurtunun koiye, lo na liwa kafin, lirin shiri, a didya kultiin nlira nin na Farisiyawa wa pitirin nan Bilatus.
Daginn eftir – að kvöldi fyrsta dags páskahátíðarinnar – fóru farísearnir og æðstu prestarnir til Pílatusar
63 I woro, “Cikilari, ti lizino na unang kinu kane wadi nin nlai a wa woro, 'Mbaya nayiri atat nma fitu tutung.'
og sögðu: „Herra, svikari þessi sagði eitt sinn: „Eftir þrjá daga mun ég rísa upp.“
64 Bara nani ta anit idi yenje kiseke udu liri lin tatte. Bara nono katwa me wada tuughe i belle anit au, 'Afita nanya kiseke.' Kinu kin mbe wa kata kin burne.”
Við viljum því biðja þig að setja vörð við gröfina í þrjá daga til þess að lærisveinar hans komi ekki og steli líkinu, og segi svo öllum að hann hafi lifnað við. Ef svo færi, yrðu seinni svikin verri hinum fyrri!“
65 Bilatus woro nani, “Yiran unan ncaa. Can idi kiliin kitene vat.”
„Notið ykkar eigin musterislögreglu, “svaraði Pílatus, „hún ætti að geta gætt grafarinnar nægilega vel.“
66 Bara nani i do idi kilin Kiseke vat, itursu litale inin ceu anan ncauleku.
Þeir fóru og gengu tryggilega frá gröfinni. Síðan settu þeir innsigli keisarans á steininn í viðurvist varðmannanna, til þess að gröfin yrði ekki opnuð.
