Fjalët e urta 6

1 Biri im, në qoftë se je bërë garant për të afërmin tënd, në rast se ke dhënë dorën si garanci për një të huaj,

Figliuol mio, se ti sei reso garante per il tuo prossimo, se ti sei impegnato per un estraneo,

2 je zënë në lakun e fjalëve të gojës sate, je zënë nga fjalët e gojës sate.

sei còlto nel laccio dalle parole della tua bocca, sei preso dalle parole della tua bocca.

3 Bëj këtë, pra, biri im, dhe shpengohu, sepse ke rënë në duart e të afërmit tënd. Shko, hidhu në këmbët e tij dhe ngul këmbë me të madhe te i afërmi yt.

Fa’ questo, figliuol mio; disimpegnati, perché sei caduto in mano del tuo prossimo. Va’, gettati ai suoi piedi, insisti,

4 Mos u jep gjumë syve të tu as çlodhje qepallave të tua;

non dar sonno ai tuoi occhi né sopore alle tue palpebre;

5 çlirohu si gazela nga dora e gjahtarit, si zogu nga dora e atij që kap zogjtë.

disimpegnati come il cavriolo di man del cacciatore, come l’uccello di mano dell’uccellatore.

6 Shko te milingona, o përtac, vër re zakonet e saj dhe bëhu i urtë.

Va’, pigro, alla formica; considera il suo fare, e diventa savio!

7 Ajo nuk ka as kryetar, as mbikëqyrës, as zot;

Essa non ha né capo, né sorvegliante, né padrone;

8 e gjen ushqimin në verë dhe mbledh zahirenë e saj gjatë korrjes.

prepara il suo cibo nell’estate, e raduna il suo mangiare durante la raccolta.

9 Deri kur, o përtac, do të rrish duke fjetur? Kur do të shkundesh nga gjumi yt?

Fino a quando, o pigro, giacerai? quando ti desterai dal tuo sonno?

10 Të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish me duar në ije për t’u çlodhur,

Dormire un po’, sonnecchiare un po’, incrociare un po’ le mani per riposare…

11 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës, dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

e la tua povertà verrà come un ladro, e la tua indigenza, come un uomo armato.

12 Njeriu pa vlerë, njeriu i keq, ecën me një gojë të çoroditur;

L’uomo da nulla, l’uomo iniquo cammina colla falsità sulle labbra;

13 luan syrin, flet me këmbët, bën shenja me gishta;

ammicca cogli occhi, parla coi piedi, fa segni con le dita;

14 ka ligësi në zemër, kurdis vazhdimisht të keqen dhe mbjell grindje.

ha la perversità nel cuore, macchina del male in ogni tempo, semina discordie;

15 Prandaj shkatërrimi i tij do të vijë papritur, në një çast do të shkatërrohet pa rrugëdalje tjetër.

perciò la sua ruina verrà ad un tratto, in un attimo sarà distrutto, senza rimedio.

16 Zoti i urren këto gjashtë gjëra, madje shtatë janë të neveritshme për të:

Sei cose odia l’Eterno, anzi sette gli sono in abominio:

17 sytë krenare, gjuha gënjeshtare, duart që derdhin gjak të pafajshëm,

gli occhi alteri, la lingua bugiarda, le mani che spandono sangue innocente,

18 zemra që kurdis plane të këqija, këmbët që turren shpejt drejt së keqes,

il cuore che medita disegni iniqui, i piedi che corron frettolosi al male,

19 dëshmitari i rremë që thotë gënjeshtra dhe ai që shtie grindje midis vëllezërve.

il falso testimonio che proferisce menzogne, e chi semina discordie tra fratelli.

20 Biri im, ruaje urdhërimin e atit tënd dhe mos harro mësimet e nënës sate.

Figliuol mio, osserva i precetti di tuo padre, e non trascurare gl’insegnamenti di tua madre;

21 Mbaji vazhdimisht të lidhura në zemrën tënde dhe fiksoji rreth qafës sate.

tienteli del continuo legati sul cuore e attaccati al collo.

22 Kur do të ecësh, do të të udhëheqin; kur të pushosh, do të të ruajnë; kur të zgjohesh, do të flasin me ty.

Quando camminerai, ti guideranno; quando giacerai, veglieranno su te; quando ti risveglierai, ragioneranno teco.

23 Sepse urdhërimi është një llambë, mësimi një dritë, dhe ndreqjet e mësimit janë rruga e jetës,

Poiché il precetto è una lampada e l’insegnamento una luce, e le correzioni della disciplina son la via della vita,

24 për të të mbrojtur nga gruaja e keqe, nga lajkat e gjuhës të gruas së huaj.

per guardarti dalla donna malvagia dalle parole lusinghevoli della straniera.

25 Mos dëshiro në zemrën tënde bukurinë e saj dhe mos u rrëmbe nga qepallat e saj.

Non bramare in cuor tuo la sua bellezza, e non ti lasciar prendere dalle sue palpebre;

26 Sepse për një prostitutë burri katandiset për një copë bukë, dhe gruaja e një tjetri gjuan shpirtin e vyer të një burri.

ché per una donna corrotta uno si riduce a un pezzo di pane, e la donna adultera sta in agguato contro un’anima preziosa.

27 A mund të mbajë burri një zjarr në gji të tij pa djegur rrobat e trupit?

Uno si metterà forse del fuoco in seno senza che i suoi abiti si brucino?

28 A mund të ecë burri mbi qymyr të ndezur pa djegur këmbët e tij?

camminerà forse sui carboni accesi senza scottarsi i piedi?

29 Në këtë gjendje është ai që shkon tek gruaja e një tjetri; kush e prek nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Così è di chi va dalla moglie del prossimo; chi la tocca non rimarrà impunito.

30 Nuk përçmohet hajduti që vjedh për të shuar urinë kur është i uritur;

Non si disprezza il ladro che ruba per saziarsi quand’ha fame;

31 por në rast se kapet në faj, duhet të kthejë shtatëfishin, dhe të japë tërë pasurinë e shtëpisë së tij.

se è còlto, restituirà anche il settuplo, darà tutti i beni della sua casa.

32 Por ai që kryen një shkelje kurore me një grua është një njeri pa mend; ai që bën një gjë të tillë shkatërron jetën e tij.

Ma chi commette un adulterio è privo di senno; chi fa questo vuol rovinar se stesso.

33 Do të gjejë plagë dhe përçmim, dhe turpi i tij nuk do t’i hiqet kurrë.

Troverà ferite ed ignominia, e l’obbrobrio suo non sarà mai cancellato;

34 sepse xhelozia e tërbon bashkëshortin, që do të jetë i pamëshirshëm ditën e hakmarrjes.

ché la gelosia rende furioso il marito, il quale sarà senza pietà nel dì della vendetta;

35 Ai nuk do të pranojë asnjë shpërblim dhe nuk do të kënaqet, edhe sikur t’i bëjnë shumë dhurata.

non avrà riguardo a riscatto di sorta, e anche se tu moltiplichi i regali, non sarà soddisfatto.