Fjalët e urta 6

1 Biri im, në qoftë se je bërë garant për të afërmin tënd, në rast se ke dhënë dorën si garanci për një të huaj,

Mein Kind, wirst du Bürge für deinen Nächsten und hast deine Hand bei einem Fremden verhaftet,

2 je zënë në lakun e fjalëve të gojës sate, je zënë nga fjalët e gojës sate.

so bist du verknüpft durch die Rede deines Mundes und gefangen mit den Reden deines Mundes.

3 Bëj këtë, pra, biri im, dhe shpengohu, sepse ke rënë në duart e të afërmit tënd. Shko, hidhu në këmbët e tij dhe ngul këmbë me të madhe te i afërmi yt.

So tue doch, mein Kind, also und errette dich, denn du bist deinem Nächsten in die Hände gekommen: eile, dränge und treibe deinen Nächsten.

4 Mos u jep gjumë syve të tu as çlodhje qepallave të tua;

Laß deine Augen nicht schlafen, noch deinen Augenlider schlummern.

5 çlirohu si gazela nga dora e gjahtarit, si zogu nga dora e atij që kap zogjtë.

Errette dich wie ein Reh von der Hand und wie eine Vogel aus der Hand des Voglers.

6 Shko te milingona, o përtac, vër re zakonet e saj dhe bëhu i urtë.

Gehe hin zur Ameise, du Fauler; siehe ihre Weise an und lerne!

7 Ajo nuk ka as kryetar, as mbikëqyrës, as zot;

Ob sie wohl keinen Fürsten noch Hauptmann noch Herrn hat,

8 e gjen ushqimin në verë dhe mbledh zahirenë e saj gjatë korrjes.

bereitet sie doch ihr Brot im Sommer und sammelt ihre Speise in der Ernte.

9 Deri kur, o përtac, do të rrish duke fjetur? Kur do të shkundesh nga gjumi yt?

Wie lange liegst du, Fauler? Wann willst du aufstehen von deinem Schlaf?

10 Të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish me duar në ije për t’u çlodhur,

Ja, schlafe noch ein wenig, schlummere ein wenig, schlage die Hände ineinander ein wenig, daß du schlafest,

11 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës, dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

so wird dich die Armut übereilen wie ein Fußgänger und der Mangel wie ein gewappneter Mann.

12 Njeriu pa vlerë, njeriu i keq, ecën me një gojë të çoroditur;

Ein heilloser Mensch, ein schädlicher Mann geht mit verstelltem Munde,

13 luan syrin, flet me këmbët, bën shenja me gishta;

winkt mit Augen, deutet mit Füßen, zeigt mit Fingern,

14 ka ligësi në zemër, kurdis vazhdimisht të keqen dhe mbjell grindje.

trachtet allezeit Böses und Verkehrtes in seinem Herzen und richtet Hader an.

15 Prandaj shkatërrimi i tij do të vijë papritur, në një çast do të shkatërrohet pa rrugëdalje tjetër.

Darum wird ihm plötzlich sein Verderben kommen, und er wird schnell zerbrochen werden, da keine Hilfe dasein wird.

16 Zoti i urren këto gjashtë gjëra, madje shtatë janë të neveritshme për të:

Diese sechs Stücke haßt der HERR, und am siebenten hat er einen Greuel:

17 sytë krenare, gjuha gënjeshtare, duart që derdhin gjak të pafajshëm,

hohe Augen, falsche Zunge, Hände, die unschuldig Blut vergießen,

18 zemra që kurdis plane të këqija, këmbët që turren shpejt drejt së keqes,

Herz, das mit böser Tücke umgeht, Füße, die behend sind, Schaden zu tun,

19 dëshmitari i rremë që thotë gënjeshtra dhe ai që shtie grindje midis vëllezërve.

falscher Zeuge, der frech Lügen redet und wer Hader zwischen Brüdern anrichtet.

20 Biri im, ruaje urdhërimin e atit tënd dhe mos harro mësimet e nënës sate.

Mein Kind, bewahre die Gebote deines Vaters und laß nicht fahren das Gesetz deiner Mutter.

21 Mbaji vazhdimisht të lidhura në zemrën tënde dhe fiksoji rreth qafës sate.

Binde sie zusammen auf dein Herz allewege und hänge sie an deinen Hals,

22 Kur do të ecësh, do të të udhëheqin; kur të pushosh, do të të ruajnë; kur të zgjohesh, do të flasin me ty.

wenn du gehst, daß sie dich geleiten; wenn du dich legst, daß sie dich bewahren; wenn du aufwachst, daß sie zu dir sprechen.

23 Sepse urdhërimi është një llambë, mësimi një dritë, dhe ndreqjet e mësimit janë rruga e jetës,

Denn das Gebot ist eine Leuchte und das Gesetz ein Licht, und die Strafe der Zucht ist ein Weg des Lebens,

24 për të të mbrojtur nga gruaja e keqe, nga lajkat e gjuhës të gruas së huaj.

auf daß du bewahrt werdest vor dem bösen Weibe, vor der glatten Zunge der Fremden.

25 Mos dëshiro në zemrën tënde bukurinë e saj dhe mos u rrëmbe nga qepallat e saj.

Laß dich ihre Schöne nicht gelüsten in deinem Herzen und verfange dich nicht an ihren Augenlidern.

26 Sepse për një prostitutë burri katandiset për një copë bukë, dhe gruaja e një tjetri gjuan shpirtin e vyer të një burri.

Denn eine Hure bringt einen ums Brot; aber eines andern Weib fängt das edle Leben.

27 A mund të mbajë burri një zjarr në gji të tij pa djegur rrobat e trupit?

Kann auch jemand ein Feuer im Busen behalten, daß seine Kleider nicht brennen?

28 A mund të ecë burri mbi qymyr të ndezur pa djegur këmbët e tij?

Wie sollte jemand auf Kohlen gehen, daß seine Füße nicht verbrannt würden?

29 Në këtë gjendje është ai që shkon tek gruaja e një tjetri; kush e prek nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Also gehet's dem, der zu seines Nächsten Weib geht; es bleibt keiner ungestraft, der sie berührt.

30 Nuk përçmohet hajduti që vjedh për të shuar urinë kur është i uritur;

Es ist einem Diebe nicht so große Schmach, ob er stiehlt, seine Seele zu sättigen, weil ihn hungert;

31 por në rast se kapet në faj, duhet të kthejë shtatëfishin, dhe të japë tërë pasurinë e shtëpisë së tij.

und ob er ergriffen wird, gibt er's siebenfältig wieder und legt dar alles Gut in seinem Hause.

32 Por ai që kryen një shkelje kurore me një grua është një njeri pa mend; ai që bën një gjë të tillë shkatërron jetën e tij.

Aber wer mit einem Weibe die Ehe bricht, der ist ein Narr; der bringt sein Leben ins Verderben.

33 Do të gjejë plagë dhe përçmim, dhe turpi i tij nuk do t’i hiqet kurrë.

Dazu trifft ihn Plage und Schande, und seine Schande wird nicht ausgetilgt.

34 sepse xhelozia e tërbon bashkëshortin, që do të jetë i pamëshirshëm ditën e hakmarrjes.

Denn der Grimm des Mannes eifert, und schont nicht zur Zeit der Rache

35 Ai nuk do të pranojë asnjë shpërblim dhe nuk do të kënaqet, edhe sikur t’i bëjnë shumë dhurata.

und sieht keine Person an, die da versöhne, und nimmt's nicht an, ob du viel schenken wolltest.