Fjalët e urta 6

1 Biri im, në qoftë se je bërë garant për të afërmin tënd, në rast se ke dhënë dorën si garanci për një të huaj,

Mon fils, si tu es devenu la garantie de ton prochain, si vous avez frappé vos mains en gage pour un étranger,

2 je zënë në lakun e fjalëve të gojës sate, je zënë nga fjalët e gojës sate.

vous êtes piégés par les mots de votre bouche; tu es pris au piège par les paroles de ta bouche.

3 Bëj këtë, pra, biri im, dhe shpengohu, sepse ke rënë në duart e të afërmit tënd. Shko, hidhu në këmbët e tij dhe ngul këmbë me të madhe te i afërmi yt.

Fais-le maintenant, mon fils, et délivre-toi, puisque tu es tombé dans la main de ton voisin. Allez, humiliez-vous. Appuyez votre plaidoyer auprès de votre voisin.

4 Mos u jep gjumë syve të tu as çlodhje qepallave të tua;

Ne laisse pas tes yeux s'endormir, ni le sommeil à vos paupières.

5 çlirohu si gazela nga dora e gjahtarit, si zogu nga dora e atij që kap zogjtë.

Libère-toi, comme une gazelle de la main du chasseur, comme un oiseau échappant au piège de l'oiseleur.

6 Shko te milingona, o përtac, vër re zakonet e saj dhe bëhu i urtë.

Va vers la fourmi, paresseux. Considérez ses manières, et soyez sage;

7 Ajo nuk ka as kryetar, as mbikëqyrës, as zot;

qui n'ont ni chef, ni surveillant, ni dirigeant,

8 e gjen ushqimin në verë dhe mbledh zahirenë e saj gjatë korrjes.

lui fournit du pain en été, et recueille sa nourriture dans la moisson.

9 Deri kur, o përtac, do të rrish duke fjetur? Kur do të shkundesh nga gjumi yt?

Combien de temps vas-tu dormir, paresseux? Quand sortiras-tu de ton sommeil?

10 Të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish me duar në ije për t’u çlodhur,

Un peu de sommeil, un peu d'assoupissement, un petit pliage des mains pour dormir...

11 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës, dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

ainsi votre pauvreté viendra comme un voleur, et votre rareté en tant qu'homme armé.

12 Njeriu pa vlerë, njeriu i keq, ecën me një gojë të çoroditur;

Un homme sans valeur, un homme d'iniquité, est celui qui marche avec une bouche perverse,

13 luan syrin, flet me këmbët, bën shenja me gishta;

qui cligne des yeux, qui fait des signes avec ses pieds, qui fait des gestes avec ses doigts,

14 ka ligësi në zemër, kurdis vazhdimisht të keqen dhe mbjell grindje.

dans le cœur duquel il y a de la perversité, qui invente continuellement le mal, qui sème toujours la discorde.

15 Prandaj shkatërrimi i tij do të vijë papritur, në një çast do të shkatërrohet pa rrugëdalje tjetër.

C'est pourquoi sa calamité viendra soudainement. Il sera brisé soudainement, et ce sans remède.

16 Zoti i urren këto gjashtë gjëra, madje shtatë janë të neveritshme për të:

Il y a six choses que Yahvé déteste; oui, sept qui sont une abomination pour lui:

17 sytë krenare, gjuha gënjeshtare, duart që derdhin gjak të pafajshëm,

des yeux arrogants, une langue mensongère, des mains qui ont versé du sang innocent,

18 zemra që kurdis plane të këqija, këmbët që turren shpejt drejt së keqes,

un cœur qui conçoit de mauvais plans, des pieds qui sont prompts à courir au mal,

19 dëshmitari i rremë që thotë gënjeshtra dhe ai që shtie grindje midis vëllezërve.

un faux témoin qui profère des mensonges, et celui qui sème la discorde entre les frères.

20 Biri im, ruaje urdhërimin e atit tënd dhe mos harro mësimet e nënës sate.

Mon fils, garde le commandement de ton père, et n'abandonnez pas l'enseignement de votre mère.

21 Mbaji vazhdimisht të lidhura në zemrën tënde dhe fiksoji rreth qafës sate.

Lie-les continuellement sur ton cœur. Attachez-les autour de votre cou.

22 Kur do të ecësh, do të të udhëheqin; kur të pushosh, do të të ruajnë; kur të zgjohesh, do të flasin me ty.

Quand tu marcheras, il te conduira. Quand vous dormirez, il veillera sur vous. Quand vous vous réveillerez, il parlera avec vous.

23 Sepse urdhërimi është një llambë, mësimi një dritë, dhe ndreqjet e mësimit janë rruga e jetës,

Car le commandement est une lampe, et la loi est légère. Les reproches d'instruction sont le chemin de la vie,

24 për të të mbrojtur nga gruaja e keqe, nga lajkat e gjuhës të gruas së huaj.

pour vous préserver de la femme immorale, de la flatterie de la langue de l'épouse volage.

25 Mos dëshiro në zemrën tënde bukurinë e saj dhe mos u rrëmbe nga qepallat e saj.

Ne convoite pas sa beauté dans ton cœur, ni la laisser vous captiver avec ses paupières.

26 Sepse për një prostitutë burri katandiset për një copë bukë, dhe gruaja e një tjetri gjuan shpirtin e vyer të një burri.

Car une prostituée vous réduit à un morceau de pain. La femme adultère chasse votre précieuse vie.

27 A mund të mbajë burri një zjarr në gji të tij pa djegur rrobat e trupit?

Un homme peut-il ramasser du feu sur ses genoux, et que ses vêtements ne soient pas brûlés?

28 A mund të ecë burri mbi qymyr të ndezur pa djegur këmbët e tij?

Ou peut-on marcher sur des charbons ardents, et ses pieds ne seront pas brûlés?

29 Në këtë gjendje është ai që shkon tek gruaja e një tjetri; kush e prek nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Il en est de même pour celui qui va vers la femme de son prochain. Quiconque la touche ne restera pas impuni.

30 Nuk përçmohet hajduti që vjedh për të shuar urinë kur është i uritur;

Les hommes ne méprisent pas un voleur. s'il vole pour se satisfaire quand il a faim,

31 por në rast se kapet në faj, duhet të kthejë shtatëfishin, dhe të japë tërë pasurinë e shtëpisë së tij.

mais s'il est retrouvé, il restituera sept fois. Il donnera toutes les richesses de sa maison.

32 Por ai që kryen një shkelje kurore me një grua është një njeri pa mend; ai që bën një gjë të tillë shkatërron jetën e tij.

Celui qui commet un adultère avec une femme est dépourvu d'intelligence. Celui qui le fait détruit sa propre âme.

33 Do të gjejë plagë dhe përçmim, dhe turpi i tij nuk do t’i hiqet kurrë.

Il recevra des blessures et le déshonneur. Son opprobre ne sera pas effacé.

34 sepse xhelozia e tërbon bashkëshortin, që do të jetë i pamëshirshëm ditën e hakmarrjes.

Car la jalousie excite la fureur du mari. Il n'épargnera pas au jour de la vengeance.

35 Ai nuk do të pranojë asnjë shpërblim dhe nuk do të kënaqet, edhe sikur t’i bëjnë shumë dhurata.

Il ne tiendra compte d'aucune rançon, il ne sera pas non plus satisfait, même si vous lui faites de nombreux cadeaux.