Fjalët e urta 26

1 Ashtu si bora nuk i shkon verës as shiu të korrave, kështu nuk i shkon lavdia budallait.

Mana kaka pe e ndalo oro kata koth e kinde keyo, e kaka luor ok owinjore ni ngʼat mofuwo.

2 Ashtu si harabeli fluturon andej e këtej dhe dallëndyshja fluturon, kështu mallkimi pa arsye nuk ka efekt.

Mana kaka oyundi mafuyo kata ka opija maringo e kaka kwongʼ maonge gimomiyo kadho akadha.

3 Kamxhiku për kalin, kapistra për gomarin dhe shkopi për kurrizin e budallenjve.

Kaka faras owinjore gi chwat, to dho punda owinjore gi tweyo e kaka ngʼe joma ofuwo owinjore gi goch.

4 Mos iu përgjegj budallait simbas budallallëkut të tij, që të mos bëhesh edhe ti si ai.

Kik idwok ngʼat mofuwo machalre gi fupe, to dipo ka ibiro bedo machal kode.

5 Përgjigjju budallait simbas budallallëkut të tij, që ai të mos mendojë se është i urtë.

Dwok ngʼat mofuwo koluwore gi fupe, dipo ka obiro nenore e wangʼe owuon ni oriek.

6 Kush dërgon një mesazh me anë të një budallai pret këmbët e tij dhe pi dhunë.

Mana kaka ingʼado tiend ngʼato kata kelo masira, chalo gioro ngʼama ofuwo mondo oter ote.

7 Ashtu si këmbët e çalamanit janë pak të qëndrueshme, kështu është një fjalë e urtë në gojën e budallenjve.

Mana ka tiend ngʼat mongʼol mawengni, e kaka ngero moa e dho ngʼat mofuwo.

8 Kush i jep lavdi një budallai është si ai që lidh një gur te hobeja.

Mana kaka keto kidi e orujre e kaka miyo ngʼat mofuwo luor.

9 Një fjalë e urtë në gojën e budallenjve është si një gjemb që hyn në dorën e një të dehuri.

Mana kaka bungu mar kudho e lwet ngʼat momer, e kaka ngero moa e dho ngʼat mofuwo.

10 Perëndia i madh që ka krijuar të gjitha gjërat është ai që i jep shpërblimin budallait dhe shkelësve.

Mana kaka ngʼama thoro diro aserni adira ema chalo gi ngʼat mandiko ngʼat mofuwo kata ngʼato angʼata moyudo e tich.

11 Ashtu si një qen kthehet në të vjellat e tij, kështu budallai e përsërit budallallëkun e tij.

Kaka guok dok e ngʼokne mosengʼogo e kaka ngʼat mofuwo nwoyo fupe.

12 A ke parë një njeri që e pandeh veten të urtë? Ka më tepër shpresë për një budalla se sa për të.

Bende ineno ngʼato ma paro owuon ni oriek? Ngʼat mofuwo nitiere gi geno moloye.

13 Përtaci thotë: “Ka një luan në rrugë, ka një luan nëpër rrugë!”.

Jasamuoyo wacho niya, “Sibuor ni e wangʼ yo, sibuor mager bayo e yore mag dala!”

14 Ashtu si lëviz porta në menteshat e saj, kështu sillet përtaci në shtrat të tij.

Mana kaka dhoot marundore e pata, e kaka jasamuoyo lokore aloka e kitandane.

15 Përtaci e fut dorën në pjatën e tij, por lodhet edhe ta çojë te goja.

Jasamuoyo luto lwete malal ei tawo; onyap ahinya ma ok onyal gole oko moduoge e dhoge.

16 Përtaci pandeh se është më i urtë se shtatë persona që japin përgjigje me mend.

Jasamuoyo paro e chunye ni oriek moloyo ji abiriyo ma dwoko wach gi rieko.

17 Kalimtari që përzihet në një grindje që nuk i përket, është si ai që kap nga veshët një qen.

Mana kaka ngʼat mamako guok gi ite, e kaka ngʼat makadho akadha madonjo e dhawo ma ok mare.

18 Ashtu si një i marrë që gjuan me ura zjarri, me shigjeta dhe me vdekje,

Mana kaka ngʼat ma janeko madiro pil mach kata aserni mager,

19 kështu është ai që mashtron të afërmin dhe thotë: “E bëra për shaka!”.

e kaka ngʼato mawuondo jabute kowacho niya, “Ne angeri angera!”

20 Kur mungojnë drutë, zjarri shuhet; dhe kur nuk ka një gojë të keqe, grindja merr fund.

Ka yien onge to mach tho; ka kuoth onge dhawo rumo.

21 Ashtu si qymyri jep shpuzën dhe drutë zjarrin, kështu njeriu grindavec i nxit grindjet.

Kaka makaa miyo mach ngʼangʼni, to yien bende miyo mach liel, e kaka ngʼat makwiny kelo miero.

22 Fjalët e gojëkeqit janë si ushqime shumë të shijshme dhe depërtojnë deri në thellësi të zorrëve.

Weche mag kuoth chalo gi chiemo mamit; gidhiyo e chuny dhano ma iye.

23 Buzët e zjarrta dhe zemra e keqe janë si zgjyra të argjendit të vendosura mbi një enë balte.

Mana kaka range mangʼangʼni mowir e agulu mochwe chalo e kaka lep mager mar chuny mopongʼ gi richo.

24 Ai që urren shtiret me buzët e tij, por në zemër të vet përgatit mashtrimin.

Jasigu wuondore koumore kod dhoge, to ei chunye okano miriambo.

25 Kur ai flet në mënyrë të sjellshme mos i ki besim, sepse ka shtatë gjëra të neveritshme në zemër.

Kata bed ni wechene lombo chuny, kik iyie kode, nimar gik maricho abiriyo opongʼo chunye.

26 Edhe sikur urrejtja e tij të jetë fshehur me tinëzi; ligësia e tij do të dalë hapur në kuvend.

Onyalo wuondore ni oonge wuond, to timbene maricho biro nenore ratiro e nyim oganda.

27 Kush hap një gropë do të bjerë brenda dhe kush rrokullis një gur do të bjerë përsëri mbi të.

Ka ngʼato okunyo bur, obiro lutore e iye; to ka ngʼato ngʼielo kidi, to kidino biro ngʼielore kaduogo ire.

28 Gjuha gënjeshtare urren ata që ka plagosur, dhe goja lajkatare sjell shkatërrimin.

Lep mariambo mon kod jogo mohinyo, to dhok mawuondo ji kelo kethruok.