Fjalët e urta 24

1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

Usiwe na husuda kwa wenye ubaya, wala usitamani kuambatana nao,

2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

kwa sababu mioyo yao inapanga njama za vurugu na midomo ya huongea juu ya madhara.

3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

Kwa hekima nyumba hujengwa na kwa ufahamu huimarishwa.

4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

Kwa maarifa vyumba hujazwa vitu vyote vya thamani na utajiri wa kupendeza.

5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

Shujaa wa hekima ni imara, na mtu wa maarifa huongeza nguvu zake;

6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

maana kwa uongozi wa busara unaweza kufanya vita na kwa washauri wengi kuna ushindi.

7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

Hekima ipo juu sana kwa mpumbavu; hafumbui kinywa chake kwenye mlango.

8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

Kuna yule mwenye kupanga kufanya mabaya- watu wanamwita bwana wa njama.

9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

Mipango ya mpumbavu ni dhambi na watu humchukia mwenye dhihaka.

10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

Kama utakuwa dhaifu na mwenye kuogopa siku ya taabu, basi nguvu zako ni haba.

11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

Waokoe wanaochukuliwa kwenda kwenye mauti na uwashikilie wale wanaopepesuka kwenda kwa mchinjaji.

12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

Kama utasema, “Tazama, hatujui chochote juu ya hili,” je yule anayepima mioyo hajui unachosema? Na yule anayelinda maisha yako, je hajui? Je Mungu hatampa kila mmoja kile anachostahili?

13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

Mwanangu, kula asali kwa kuwa ni nzuri, kwa sababu matone ya sega la asali ni matamu unapoonja.

14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

Hekima ndiyo ilivyo katika nafsi yako - kama utaitafuta, tumaini lako halitabatilika na kutakuwa na tumaini.

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

Usisubiri kwa kuvizia kama waovu ambao hushambulia nyumba ya mwenye haki. Usiiharibu nyumba yake!

16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

Maana mwenye haki huanguka mara saba na kuinuka tena, lakini waovu huangushwa kwa maafa.

17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

Usisherekee wakati adui yako anapoanguka na wala moyo wako usifurahi anapojikwaa,

18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

au Yehova ataona na kutoridhika na kuondoa ghadhabu juu yake.

19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

Usifadhaike kwa sababu ya watenda mabaya, na wala usiwahusudu watu waovu,

20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

maana mtu mbaya hana matumaini na taa ya watu waovu itazimika.

21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

Mwanangu; mche Yehova, na umwogope mfalme, usishirikiane na watu wenye kuasi dhidi yao,

22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

maana kwa ghafula msiba wao utakuja na ni nani ajuaye ukubwa wa uharibifu utakao kuja kutoka kwa hao wote?

23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

Haya ni maneno ya wenye busara pia. Upendeleo katika kuhukumu kesi kwa sheria si vizuri.

24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

Anayemwambia mwenye hatia, “Wewe upo sawa,” atalaaniwa na watu na mataifa yatamchukia.

25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

Bali wenye kuwakemea waovu watakuwa na furaha na zawadi za wema zitakuja kwao.

26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

Anayetoa jibu la kweli hutoa busu kwenye midomo.

27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

Andaa kazi yako ya nje, na tayarisha kila kitu kwa ajili yako mwenyewe shambani; baada ya hapo, jenga nyumba yako.

28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

Usitoe ushahidi dhidi ya jirani yako bila sababu na usidanganye kwa midomo yako.

29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.

Usiseme, “Mimi nitamtendea kile alichonitendea; nitalipiza kwa kile alichofanya.”

30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

Nilikwenda jirani na shamba la mtu mvivu, nikapita kwenye shamba la mzabibu la mtu asiye na akili.

31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

Miiba imeota kila sehemu, ardhi ilikuwa imefunikwa kwa upupu, na ukuta wake wa mawe ulikuwa umebomoka.

32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

Kisha nikaliona na kufikiria juu yake; nikatazama na kupokea mafundisho.

33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

Kulala kidogo, kusinzia kidogo, kupumzika kwa kukunja mikono kidogo-

34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

na umasikini huja kwa kutembea juu yako, na mahitaji yako kama askari mwenye silaha.