Fjalët e urta 24

1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

Ungabahawukeli abantu abaxhwalileyo, ungafisi ubungane labo;

2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

ngoba ezingqondweni zabo bahlose udlakela, lezindebe zabo zikhuluma ngokuvusa umsindo.

3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

Indlu yakhiwa ngokuhlakanipha, imiswe ngokuzwisisa;

4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

amakamelo ayo agcwaliswe ngolwazi, agcwaliswe ngemiceciso yakude eligugu.

5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

Umuntu ohlakaniphileyo ulamandla amakhulu, njalo umuntu ololwazi uyandisa amandla;

6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

ukuthi unqobe empini kufunakala izeluleko, lokunqoba kudinga abeluleki abanengi.

7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

Ukuhlakanipha kuphakeme kakhulu koyisiwula; enkundleni kalalutho angalukhuluma.

8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

Lowo oceba ububi uzakwaziwa njengomacebomabi.

9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

Amacebo obuwula ayisono, njalo abantu bayasizonda isideleli.

10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

Nxa uthikaza ngezikhathi zenhlupheko, mancinyane kanganani amandla akho!

11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

Bahlangule labo abaholelwa ekufeni; banqande labo abadayizela besiya ekubulaweni.

12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

Nxa usithi, “Angithi besingazi lutho ngalokhu,” kambe lowo ohlola inhliziyo kakuboni lokho na? Kakwazi lokho yini onguye olinda ukuphila kwakho na? Akayikuvuza ubani lobani ngakwenzileyo na?

13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

Dlana uluju ndodana yami, ngoba lulungile; uluju olujuluka ekhekhebeni lumnandi luyanambitheka.

14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

Yazi njalo ukuthi ukuhlakanipha kumnandi emphefumulweni wakho, aluba ukuzuza ikusasa lakho lilethemba elihle, njalo ithemba lakho aliyikudaniswa.

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

Ungacathameli indlu yomuntu olungileyo njengesigebenga, ungawuhlaseli umuzi wakhe;

16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

ngoba loba angaze awe kasikhombisa umuntu olungileyo uyavuka futhi, kodwa ababi babhazalaliswa yizinhlupheko.

17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

Ungathatshiswa yikuwa kwesitha sakho; nxa sikhubeka ungavumeli inhliziyo yakho ithokoze,

18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

ngoba uThixo uzakubona lokho asole abesepholisa ulaka lwakhe kuso isitha.

19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

Ungazikhathazi ngenxa yabantu ababi loba ubahawukele abaxhwalileyo,

20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

ngoba umuntu omubi akalalo ithemba lakusasa, njalo isibane sezixhwali sizacinywa.

21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

Yesaba uThixo lombusi, ndodana yami, ungangenelani labahlamuki,

22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

ngoba laba bobabili bazakwehlisa ulaka lubabhubhise, ngoba phela ngubani kambe okwaziyo ukubhubhisa abangakwehlisa?

23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

La ngamanye amazwi ezihlakaniphi: Ukwahlulela ngobandlululo kakulunganga:

24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

Loba ngubani othi kolecala, “Umsulwa,” abantu bonke bazamqalekisa lezizwe zonke zizamhlamukela.

25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

Kodwa kuzabalungela labo abamlahlayo olecala, lezibusiso ezinengi zizabehlela.

26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

Impendulo eqotho injengokwangiwa ezindebeni.

27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

Qeda umsebenzi wakho waphandle ulungise lamasimu akho; kuthi-ke usuqedile wakhe indlu yakho.

28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

Ungafakazi ngokubethela umakhelwane kungelamlandu, kumbe usebenzise izindebe zakho ukhohlisa.

29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.

Ungabokuthi, “Ngizakwenza kuye njengoba enze kimi; ngizahlawulisa ngalokho angenze khona.”

30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

Ngedlula ensimini yevilavoxo, ngedlula esivinini somuntu ongelangqondo;

31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

ameva ayesekhula indawo yonke, indawo yonke isithe phethu ukhula, lomduli wamatshe usudilikile.

32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

Ngakunanzelela konke engangikubona ngafunda isifundo kulokho engakubonayo:

33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

Ukulala okuncane, ukuwozela okuncane, ukugoqa izandla kancane uphumula,

34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

ubuyanga buzafika kuwe njengesela lokuswela njengesigebenga.