Fjalët e urta 24

1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

Non portare invidia ai malvagi, e non desiderare di star con loro,

2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

perché il loro cuore medita rapine, e le loro labbra parlan di nuocere.

3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

La casa si edifica con la sapienza, e si rende stabile con la prudenza;

4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

mediante la scienza, se ne riempiono le stanze d’ogni specie di beni preziosi e gradevoli.

5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

L’uomo savio è pien di forza, e chi ha conoscimento accresce la sua potenza;

6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

infatti, con savie direzioni potrai condur bene la guerra, e la vittoria sta nel gran numero de’ consiglieri.

7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

La sapienza è troppo in alto per lo stolto; egli non apre mai la bocca alla porta di città.

8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

Chi pensa a mal fare sarà chiamato esperto in malizia.

9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

I disegni dello stolto sono peccato, e il beffardo è l’abominio degli uomini.

10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

Se ti perdi d’animo nel giorno dell’avversità, la tua forza è poca.

11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

Libera quelli che son condotti a morte, e salva quei che, vacillando, vanno al supplizio.

12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

Se dici: “Ma noi non ne sapevamo nulla!…” Colui che pesa i cuori, non lo vede egli? Colui che veglia sull’anima tua non lo sa forse? E non renderà egli a ciascuno secondo le opere sue?

13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

Figliuol mio, mangia del miele perché è buono; un favo di miele sarà dolce al tuo palato.

14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

Così conosci la sapienza per il bene dell’anima tua! Se la trovi, c’è un avvenire, e la speranza tua non sarà frustrata.

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

O empio, non tendere insidie alla dimora del giusto! non devastare il luogo ove riposa!

16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

ché il giusto cade sette volte e si rialza, ma gli empi son travolti dalla sventura.

17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

Quando il tuo nemico cade, non ti rallegrare; quand’è rovesciato, il cuor tuo non ne gioisca,

18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

che l’Eterno nol vegga e gli dispiaccia e non storni l’ira sua da lui.

19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

Non t’irritare a motivo di chi fa il male, e non portare invidia agli empi;

20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

perché non c’è avvenire per il malvagio; la lucerna degli empi sarà spenta.

21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

Figliuol mio, temi l’Eterno e il re, e non far lega cogli amatori di novità;

22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

la loro calamità sopraggiungerà improvvisa, e chi sa la triste fine dei loro anni?

23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

Anche queste sono massime dei Savi. Non è bene, in giudizio, aver de’ riguardi personali.

24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

Chi dice all’empio: “Tu sei giusto”, i popoli lo malediranno, lo esecreranno le nazioni.

25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

Ma quelli che sanno punire se ne troveranno bene, e su loro scenderanno benedizione e prosperità.

26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

Dà un bacio sulle labbra chi dà una risposta giusta.

27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

Metti in buon ordine gli affari tuoi di fuori, metti in assetto i tuoi campi, poi ti fabbricherai la casa.

28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

Non testimoniare, senza motivo, contro il tuo prossimo; vorresti tu farti ingannatore con le tue parole?

29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.

Non dire: “Come ha fatto a me così farò a lui; renderò a costui secondo l’opera sua”.

30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

Passai presso il campo del pigro e presso la vigna dell’uomo privo di senno;

31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

ed ecco le spine vi crescean da per tutto, i rovi ne coprivano il suolo, e il muro di cinta era in rovina.

32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

Considerai la cosa, e mi posi a riflettere; e da quel che vidi trassi una lezione:

33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

Dormire un po’, sonnecchiare un po’, incrociare un po’ le mani per riposare…

34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

e la tua povertà verrà come un ladro, e la tua indigenza, come un uomo armato.