Fjalët e urta 24

1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

Ne porte pas envie aux hommes méchants, et ne désire pas d’être avec eux;

2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

Parce que leur âme médite des rapines, et que leurs lèvres parlent fraudes.

3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

C’est par la sagesse que se bâtira une maison, et par la prudence qu’elle s’affermira.

4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

Par la science, les celliers se rempliront de toute sorte de biens précieux et très beaux.

5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

L’homme sage est puissant, et l’homme instruit est robuste et vigoureux.

6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

Parce que c’est avec réflexion que s’entreprend une guerre; et que le salut sera où il y a beaucoup de conseils.

7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

Bien élevée est pour l’insensé la sagesse à la porte de la ville, il n’ouvrira pas la bouche.

8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

Celui qui pense à faire le mal sera appelé insensé.

9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

La pensée de l’insensé est péché; et c’est l’abomination des hommes, que le médisant.

10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

Si, fatigué au jour de l’angoisse, tu désespères, ta force sera diminuée.

11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

Arrache au péril ceux qui sont conduits à la mort, et, ceux que l’on traîne à la destruction, ne cesse pas de les délivrer.

12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

Si tu dis: Les forces me manquent; celui qui observe le cœur le discerne lui-même, rien ne trompe le conservateur de ton âme; et il rendra à l’homme selon ses œuvres.

13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

Mange, mon fils, le miel, parce qu’il est bon, et le rayon doux à ton gosier.

14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

Telle est la doctrine de la sagesse à ton âme: quand tu l’auras trouvée, tu auras à tes derniers moments l’espérance et ton espérance ne périra pas.

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

Ne dresse pas d’embûches, et ne cherche pas l’impiété dans la maison du juste, et ne détruis pas son repos.

16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

Car le juste tombera sept fois et se relèvera; mais les impies seront abattus dans le malheur.

17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

Lorsque ton ennemi sera tombé, ne Le réjouis pas: et qu’à sa ruine ton cœur n’exulte pas;

18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

De peur que le Seigneur ne le voie, et que cela ne lui déplaise; et qu’il ne retire de lui sa colère.

19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

Ne dispute pas avec les hommes très méchants; et ne porte pas envie aux impies;

20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

Parce qu’ils n’ont pas l’espérance des choses futures, les méchants, et que la lampe des impies s’éteindra.

21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

Crains, mon fils, le Seigneur et le roi, et ne te lie pas avec les médisants;

22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

Parce que tout à coup s’élèvera leur perte, et la ruine de l’un et de l’autre, qui la connaît?

23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

Voici aussi pour les sages: Faire acception de la personne dans le jugement n’est pas bon.

24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

Quant à ceux qui disent à l’impie: Tu es juste; les peuples les maudiront et les tribus les détesteront.

25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

Ceux qui le reprennent seront loués; et sur eux viendra la bénédiction.

26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

Il baisera les lèvres, celui qui répond des paroles droites.

27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

Prépare au dehors ton œuvre, et avec soin cultive ton champ; afin qu’ensuite tu bâtisses ta maison.

28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

Ne sois pas témoin sans raison contre ton prochain; et ne séduis personne par tes lèvres.

29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.

Ne dis pas: Comme il m’a fait, ainsi je lui ferai: je rendrai à chacun selon son œuvre.

30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

J’ai passé dans le champ du paresseux, et par la vigne de l’insensé:

31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

Et voilà que tout était rempli d’orties; et que les épines en avaient couvert la surface, et que la muraille de pierres était détruite.

32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

Ce qu’ayant vu, je l’ai mis dans mon cœur, et par cet exemple je me suis instruit.

33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

Tu dormiras un peu, dis-je, tu sommeilleras modérément, tu mettras faiblement les mains l’une dans l’autre, afin que tu reposes:

34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

Et viendra à toi, comme un coureur, la détresse; et la mendicité, comme un homme armé.