Fjalët e urta 24

1 Mos i ki zili njerëzit e këqij dhe mos dëshiro të rrish me ta,

Ne jalouse pas les hommes d’iniquité; ne souhaite pas de frayer avec eux;

2 sepse zemra e tyre mendon për grabitje dhe buzët e tyre thonë se do të bëjnë të keqen.

car leur cœur machine des ruines, et leurs lèvres débitent l’injustice.

3 Shtëpia ndërtohet me dituri dhe bëhet e qëndrueshme me maturi.

C’Est par la sagesse que s’édifie la maison c’est par la raison qu’elle se consolide.

4 Me dijen mbushen dhomat me lloj-lloj të mirash të çmueshme dhe të pëlqyeshme.

Grâce à l’intelligence, le logis se remplit de toute sorte de biens rares et précieux.

5 Njeriu i urtë është plot forcë, dhe njeriu që ka dituri e rrit fuqinë e tij.

Le sage est armé d’énergie, et l’homme d’expérience voit doubler sa force.

6 Sepse me këshilla të urta do të mund të bësh luftën tënde, dhe në numrin e madh të këshilltarëve është fitorja.

C’Est en suivant un plan habile que tu dois entreprendre la guerre; la victoire est assurée par la multitude des conseillers.

7 Dituria është shumë e lartë për budallanë; ai nuk e hap kurrë gojën te porta e qytetit.

Les données de la sagesse sont inaccessibles au sot; à la Porte, il n’ouvre pas la bouche.

8 Kush mendon të bëjë keq do të quhet mjeshtër intrigash.

Qui médite de faire le mal, on l’appelle l’homme aux noirs projets.

9 Synimi i pamend është mëkat dhe tallësi është një neveri për njerëzit.

Le péché est une conception de la folie, et les gens ont horreur du persifleur.

10 Po të mos kesh guxim ditën e fatkeqësisë, forca jote është shumë e pakët.

Il faiblit au jour de la détresse: c’est que ton courage a l’haleine courte.

11 Çliro ata që i tërheqin drejt vdekjes dhe mbaji ata që po i çojnë në thertore.

Sauve ceux qu’on traîne à la mort, ne manque pas de défendre ceux qui vont au supplice.

12 Po të thuash: “Ja, ne nuk e dinim”, ai që peshon zemrat a nuk e shikon? Ai që ruan shpirtin tënd nuk e di vallë? Ai do t’i japë secilit simbas veprave të tij.

Tu diras peut-être: "Cet homme là, nous ne le connaissons pas!" Mais celui qui pénètre au. fond des cœurs comprend; celui qui veille sur ta vie sait, et il rétribue chacun selon ses œuvres.

13 Biri im, ha mjaltin sepse është i mirë; një huall mjalti do të jetë i ëmbël për shijen tënde.

Mange du miel, mon fils, car c’est bon; les rayons en seront doux à ton palais.

14 Kështu do të jetë njohja e diturisë për shpirtin tënd. Në rast se e gjen, do të ketë një të ardhme dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.

Telle est, sache-le bien, la sagesse pour ton âme; si tu t’en rends maître, il y a de l’avenir pour toi, ton espoir ne sera pas anéanti.

15 O i pabesë, mos ngre kurthe kundër banesës së njeriut të drejtë, mos shkatërro vendin ku ai pushon,

Méchant, pas de machination secrète contre la demeure du juste! Pas d’entreprises contre le lieu de sa résidence!

16 sepse i drejti bie shtatë herë dhe ngrihet, kurse të pabesët përmbysen në fatkeqësi.

Car le juste tombe sept fois, et se relève; mais les méchants sont culbutés par le malheur.

17 Kur armiku yt bie, mos u gëzo; kur është shtrirë për tokë, zemra jote të mos gëzohet,

Lorsque ton ennemi tombe, ne te réjouis point; s’il succombe, que ton cœur ne jubile pas!

18 me qëllim që Zoti të mos shikojë dhe të mos i vijë keq, dhe të mos largojë prej tij zemërimin e vet.

L’Eternel verrait cela de mauvais œil, et il détournerait de lui sa colère.

19 Mos u zemëro për shkak të atyre që bëjnë të keqen dhe mos i ki smirë të pabesët,

Ne porte pas envie aux malfaiteurs, ne jalouse pas les méchants;

20 sepse nuk do të ketë të ardhme për të keqin; llamba e të pabesëve do të fiket.

car le méchant n’a pas d’avenir: la lumière des impies est fumeuse.

21 Biri im, ki frikë nga Zoti dhe nga mbreti; mos u bashko me ata që duan të ndryshojnë;

Crains l’Eternel, mon fils, ainsi que le roi: ne te mêle pas aux novateurs;

22 mjerimi i tyre do të vijë papritmas, dhe shkatërrimin e të dy palëve kush e njeh?

car soudain, le désastre fond sur eux: qui peut mesurer les coups que leur réservent l’un et l’autre?

23 Edhe këto gjëra janë për të urtit. Nuk është mirë të kesh preferenca personale në gjykim.

Les sentences suivantes émanent également des sages: Faire acception de personnes en justice n’est pas une bonne chose.

24 Ai që i thotë të pabesit: “Ti je i drejtë”, do të mallkohet nga popujt dhe kombet do ta nëmin.

Celui qui prononce sur le coupable en disant: "Tu es acquitté!" les peuples le maudissent, les gens l’exècrent.

25 Por ata që e qortojnë të pabesin do të gjejnë kënaqësi dhe mbi ta do të zbresin bekimet më të mira.

Mais on est bienveillant pour ceux qui le répriment, et il leur vient des souhaits de bonheur.

26 Ai që jep një përgjigje të drejtë jep një të puthur mbi buzët.

C’Est comme un baiser des lèvres que de répliquer par dés paroles équitables.

27 Vër në vijë punët e tua të jashtme, vër në rregull arat e tua dhe pastaj ndërto shtëpinë tënde.

Prépare-toi une occupation au dehors, déploie ton activité dans ton champ, puis, tu édifieras ta maison.

28 Mos dëshmo pa arsye kundër të afërmit tënd dhe mos gënje me buzët e tua.

Ne témoigne pas sans motif contre ton prochain: prétendrais-tu exercer une séduction par tes lèvres?

29 Mos thuaj: “Ashtu si ma bëri mua, kështu do t’ia bëj edhe unë; do t’ia kthej simbas sjelljes së tij”.

Ne dis pas: "Comme il m’a traité, je le traiterai; je rends à chacun selon ses œuvres."

30 Kalova pranë arës së përtacit dhe pranë vreshtit të njeriut që s’ka mend;

J’Ai passé près du champ d’un paresseux, près du vignoble d’un homme privé de sens.

31 dhe ja, kudo rriteshin ferrat, ferrishtet e zinin tokën dhe muri prej gurësh ishte shembur.

Et voilà qu’il était tout envahi par l’ivraie; les ronces en recouvraient la surface, l’enclos de pierres était en ruines.

32 Duke parë këtë, u mendova me kujdes; nga sa pashë nxora një mësim:

Je contemplai ce spectacle, j’y donnai mon attention, et de cette vue je tirai une leçon:

33 të flesh pak, të dremitësh pak, të rrish pak me duar në ije për të pushuar;

"Ah! dormir encore un peu, rester un peu assoupi, entrelacer un peu les mains pour reposer!"

34 kështu varfëria jote do të vijë si një vjedhës dhe skamja jote si një njeri i armatosur.

"Cependant, la pauvreté s’introduit chez toi comme un rôdeur, et la misère comme un guerrier armé!"