Fjalët e urta 23
1 Kur ulesh të hash me një mbret, shiko me kujdes atë që ke përpara;
Uketipo kula chakula na mtawala, angalia vyema kile kilicho mbele yako,
2 dhe vër një thikë në grykë, po të jetë se ke oreks të madh.
na utie kisu kooni mwako kama ukiwa mlafi.
3 Mos dëshiro gjellët e tij të mrekullueshme, sepse janë një ushqim mashtrues.
Usitamani vyakula vyake vitamu kwa kuwa chakula hicho ni cha hila.
4 Mos u lodh për t’u pasuruar, hiq dorë nga qëllimi yt.
Usijitaabishe ili kuupata utajiri, uwe na hekima kuonyesha kujizuia.
5 A do t’i fiksosh sytë e tu mbi atë që po zhduket? Sepse pasuria me siguri do të vërë fletë si një shqiponjë që fluturon drejt qiellit.
Kufumba na kufumbua utajiri hutoweka, huwa kama umepata mabawa ghafula, ukaruka na kutoweka angani kama tai.
6 Mos ha bukën e atij që ka syrin e keq dhe mos dëshiro ushqimet e tij të shijshme;
Usile chakula cha mtu mchoyo, usitamani vyakula vyake vitamu,
7 sepse, ashtu si mendon në zemër të tij, ashtu është ai; “Ha dhe pi”!, do të thotë, por zemra e tij nuk është me ty.
kwa maana yeye ni aina ya mtu ambaye kila mara anafikiri juu ya gharama. Anakuambia, “Kula na kunywa,” lakini moyo wake hauko pamoja nawe.
8 Do të vjellësh kafshatën që ke ngrënë dhe do të harxhosh kot fjalët e tua të ëmbla.
Utatapika kile kidogo ulichokula, nawe utakuwa umepoteza bure maneno yako ya kumsifu.
9 Mos i drejto fjalën budallait, sepse ai do të përçmojë mençurinë e ligjëratës sate.
Usizungumze na mpumbavu, kwa maana atadhihaki hekima ya maneno yako.
10 Mos e luaj kufirin e vjetër dhe mos hyr në arat e jetimëve,
Usisogeze jiwe la mpaka wa zamani wala kunyemelea kwenye mashamba ya yatima,
11 sepse Hakmarrësi i tyre është i fuqishëm; ai do të mbrojë çështjen e tyre kundër teje.
kwa kuwa Mtetezi wao ni mwenye nguvu, atalichukua shauri lao dhidi yako.
12 Kushtoja zemrën tënde mësimeve dhe veshët e tu fjalëve të diturisë.
Elekeza moyo wako kwenye mafundisho na masikio yako kwenye maneno ya maarifa.
13 Mos ia kurse korrigjimin fëmijës; edhe sikur ta rrahësh me thupër, ai nuk do të vdesë;
Usimnyime mtoto adhabu, ukimwadhibu kwa fimbo, hatakufa.
Mwadhibu kwa fimbo na kuiokoa nafsi yake kutoka mautini. (Sheol h7585)
15 Biri im, në se zemra jote është e urtë, edhe zemra ime do të ngazëllojë;
Mwanangu, kama moyo wako una hekima, basi moyo wangu utafurahi,
16 zemra ime do të ngazëllojë, kur buzët e tua do të thonë gjëra të drejta.
utu wangu wa ndani utafurahi, wakati midomo yako itakapozungumza lililo sawa.
17 Zemra jote mos i pastë zili mëkatarët, por vazhdoftë gjithnjë në frikën e Zotit;
Usiuruhusu moyo wako kuwaonea wivu wenye dhambi, bali kila mara uwe na bidii katika kumcha Bwana.
18 sepse ka një të ardhme, dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.
Hakika kuna tumaini la baadaye kwa ajili yako, nalo tarajio lako halitakatiliwa mbali.
19 Dëgjo, biri im, ji i urtë, dhe drejtoje zemrën në rrugën e drejtë.
Sikiliza, mwanangu na uwe na hekima, weka moyo wako kwenye njia iliyo sawa.
20 Mos rri me ata që pijnë verë as me grykësit dhe mishngrënësit;
Usiwe miongoni mwa wanywao mvinyo, au wale walao nyama kwa pupa,
21 sepse pijaneci dhe grykësi do të varfërohen dhe gjumashi do të vishet me lecka.
kwa maana walevi na walafi huwa maskini, nako kusinzia huwavika matambara.
22 Dëgjo atin tënd që të ka pjellë dhe mos e përçmo nënën tënde kur të jetë plakë.
Msikilize baba yako, aliyekuzaa, wala usimdharau mama yako atakapokuwa mzee.
23 Bli të vërtetën dhe mos e shit, fito dituri, njohuri dhe gjykim.
Nunua kweli wala usiiuze, pata hekima, adabu na ufahamu.
24 Babai i të drejtit do të gëzohet shumë; kush ka lindur një të urtë do t’ia ndjejë gëzimin.
Baba wa mwenye haki ana furaha kubwa, naye aliye na mwana mwenye hekima humfurahia.
25 Le të gëzohet ati yt dhe nëna jote dhe le të gëzohet ajo që të ka lindur.
Baba yako na mama yako na wafurahi, mama aliyekuzaa na ashangilie!
26 Biri im, më jep zemrën tënde, dhe sytë e tu gjetshin gëzim në rrugët e mia.
Mwanangu, nipe moyo wako, macho yako na yafuate njia zangu,
27 Sepse prostituta është një gropë e thellë dhe gruaja e tjetërkujt një pus i ngushtë.
kwa maana kahaba ni shimo refu na mwanamke mpotovu ni kisima chembamba.
28 Edhe ajo rri në pritë si një vjedhës dhe rrit midis njerëzve numrin e atyre që janë jo besnikë.
Kama mnyangʼanyi, hungojea akivizia, naye huzidisha wasio waaminifu miongoni mwa wanaume.
29 Për cilin janë “ah-ët”, për cilin “obobo-të”? Për cilin grindjet, për cilin vajtimet? Për cilin plagët pa shkak? Për cilin sytë e skuqur?
Ni nani mwenye ole? Ni nani mwenye huzuni? Ni nani mwenye ugomvi? Ni nani mwenye malalamiko? Ni nani aliye na majeraha yasiyo na sababu? Ni nani mwenye macho mekundu?
30 Për ata që ndalen gjatë pranë verës, për ata që kërkojnë verë të droguar.
Ni hao wakaao sana kwenye mvinyo, hao waendao kuonja mabakuli ya mvinyo uliochanganywa.
31 Mos e shiko verën kur kuqëlon, kur rrëzëllen në kupë dhe shkon poshtë aq lehtë!
Usiukodolee macho mvinyo wakati ukiwa mwekundu, wakati unapometameta kwenye bilauri, wakati ushukapo taratibu!
32 Në fund ajo kafshon si një gjarpër dhe shpon si një kuçedër.
Mwishowe huuma kama nyoka na kutia sumu yake kama nyoka mwenye sumu.
33 Sytë e tu kanë për të parë gjëra të çuditshme dhe zemra jote do të thotë gjëra të çoroditura.
Macho yako yataona mambo mageni na moyo wako kuwazia mambo yaliyopotoka.
34 Do të jesh si ai që gjendet në mes të detit, si ai që bie të flerë në majë të direkut të anijes.
Utakuwa kama alalaye katikati ya bahari, alalaye juu ya kamba ya merikebu.
35 Do të thuash: “Më kanë rrahur, por nuk më kanë bërë keq; më kanë goditur, por nuk e kam vënë re. Kur të zgjohem, do të kthehem t’i kërkoj përsëri!”.
Utasema, “Wamenipiga lakini sikuumia! Wamenichapa, lakini sisikii! Nitaamka lini ili nikanywe tena?”
