Fjalët e urta 23
1 Kur ulesh të hash me një mbret, shiko me kujdes atë që ke përpara;
Cuando te sientas a comer con uno de los grandes, mira con atención lo que te ponen delante;
2 dhe vër një thikë në grykë, po të jetë se ke oreks të madh.
y aplica un cuchillo a tu garganta, si eres un hombre de gran apetito.
3 Mos dëshiro gjellët e tij të mrekullueshme, sepse janë një ushqim mashtrues.
No muestres avidez de sus delicadas viandas, pues son un manjar engañoso.
4 Mos u lodh për t’u pasuruar, hiq dorë nga qëllimi yt.
No te afanes por ganar riquezas; pon coto a tus deseos.
5 A do t’i fiksosh sytë e tu mbi atë që po zhduket? Sepse pasuria me siguri do të vërë fletë si një shqiponjë që fluturon drejt qiellit.
No fijes tus ojos en las (riquezas) perecederas, pues ellas se toman alas, como de águila y vuelan hacia el cielo.
6 Mos ha bukën e atij që ka syrin e keq dhe mos dëshiro ushqimet e tij të shijshme;
No comas pan con el envidioso; no codicies sus delicados manjares;
7 sepse, ashtu si mendon në zemër të tij, ashtu është ai; “Ha dhe pi”!, do të thotë, por zemra e tij nuk është me ty.
porque así como los pensamientos de su alma es él. “Come y bebe”, te dice; mas su corazón no está contigo.
8 Do të vjellësh kafshatën që ke ngrënë dhe do të harxhosh kot fjalët e tua të ëmbla.
Vomitarás el bocado que comiste, y habrás desperdiciado tus amables palabras.
9 Mos i drejto fjalën budallait, sepse ai do të përçmojë mençurinë e ligjëratës sate.
No hables a los oídos del necio, pues despreciará tus sabios razonamientos.
10 Mos e luaj kufirin e vjetër dhe mos hyr në arat e jetimëve,
No trasplantes los hitos antiguos, ni pongas tu pie en los campos de los huérfanos.
11 sepse Hakmarrësi i tyre është i fuqishëm; ai do të mbrojë çështjen e tyre kundër teje.
Porque su vengador es fuerte; Él tomará contra ti la causa de ellos.
12 Kushtoja zemrën tënde mësimeve dhe veshët e tu fjalëve të diturisë.
Aplica tu corazón a la instrucción, y tus oídos a los dichos de la sabiduría.
13 Mos ia kurse korrigjimin fëmijës; edhe sikur ta rrahësh me thupër, ai nuk do të vdesë;
No ahorres al joven la corrección; puesto que no morirá aunque le castigues con la vara.
Si lo castigas con la vara, librarás su alma del scheol. (Sheol h7585)
15 Biri im, në se zemra jote është e urtë, edhe zemra ime do të ngazëllojë;
Hijo mío, si tu corazón es sabio, se alegrará mi corazón;
16 zemra ime do të ngazëllojë, kur buzët e tua do të thonë gjëra të drejta.
y se regocijarán mis entrañas cuando tus labios hablen de cosas rectas.
17 Zemra jote mos i pastë zili mëkatarët, por vazhdoftë gjithnjë në frikën e Zotit;
No envidie tu corazón a los pecadores, antes (persevera) en el temor de Yahvé en todo tiempo.
18 sepse ka një të ardhme, dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.
Porque hay cosas venideras, y tu esperanza no quedará burlada.
19 Dëgjo, biri im, ji i urtë, dhe drejtoje zemrën në rrugën e drejtë.
Escúchame, hijo mío, y sé sabio, endereza tu corazón por la (recta) senda.
20 Mos rri me ata që pijnë verë as me grykësit dhe mishngrënësit;
No seas compañero de los bebedores de vino, ni de los que comen carne sin medida.
21 sepse pijaneci dhe grykësi do të varfërohen dhe gjumashi do të vishet me lecka.
Porque los que beben y comen sin medida, se empobrecen; y la somnolencia los lleva a vestir andrajos.
22 Dëgjo atin tënd që të ka pjellë dhe mos e përçmo nënën tënde kur të jetë plakë.
Escucha a tu padre que te engendró; y no desprecies a tu madre cuando envejeciere.
23 Bli të vërtetën dhe mos e shit, fito dituri, njohuri dhe gjykim.
Adquiere la verdad, y no la vendas, tampoco la sabiduría, la doctrina e inteligencia.
24 Babai i të drejtit do të gëzohet shumë; kush ka lindur një të urtë do t’ia ndjejë gëzimin.
Salta de placer el padre del justo, y el que engendra a un sabio tendrá en él su gozo.
25 Le të gëzohet ati yt dhe nëna jote dhe le të gëzohet ajo që të ka lindur.
¡Alégrense, pues, tu padre y tu madre; regocíjese la que te dio a luz!
26 Biri im, më jep zemrën tënde, dhe sytë e tu gjetshin gëzim në rrugët e mia.
Dame, hijo mío, tu corazón, y tus ojos tengan placer en mis caminos;
27 Sepse prostituta është një gropë e thellë dhe gruaja e tjetërkujt një pus i ngushtë.
porque fosa honda es la ramera, y pozo angosto la mujer ajena.
28 Edhe ajo rri në pritë si një vjedhës dhe rrit midis njerëzve numrin e atyre që janë jo besnikë.
También ella, como un salteador, está al acecho, y aumenta el número de los prevaricadores entre los hombres.
29 Për cilin janë “ah-ët”, për cilin “obobo-të”? Për cilin grindjet, për cilin vajtimet? Për cilin plagët pa shkak? Për cilin sytë e skuqur?
¿Para quién los ayes? ¿Para quién los lamentos? ¿Para quién las riñas? ¿Para quién las querellas? ¿Para quién las heridas sin motivo? ¿Para quién los ojos hinchados?
30 Për ata që ndalen gjatë pranë verës, për ata që kërkojnë verë të droguar.
Son para los que no pueden separarse del vino, para los que andan en busca de vino aromático.
31 Mos e shiko verën kur kuqëlon, kur rrëzëllen në kupë dhe shkon poshtë aq lehtë!
No mires el vino cómo rojea; cómo en la copa se refleja su color; ni cómo fluye suavemente.
32 Në fund ajo kafshon si një gjarpër dhe shpon si një kuçedër.
Porque al fin muerde como una serpiente, y pica cual basilisco.
33 Sytë e tu kanë për të parë gjëra të çuditshme dhe zemra jote do të thotë gjëra të çoroditura.
Tus ojos irán tras mujeres extrañas, y tu corazón hablará cosas perversas.
34 Do të jesh si ai që gjendet në mes të detit, si ai që bie të flerë në majë të direkut të anijes.
Serás como un hombre que se acuesta en medio del mar, y duerme sobre la punta de un mástil.
35 Do të thuash: “Më kanë rrahur, por nuk më kanë bërë keq; më kanë goditur, por nuk e kam vënë re. Kur të zgjohem, do të kthehem t’i kërkoj përsëri!”.
(Dirás): “Me han apaleado, y no me duele, me han golpeado, y nada siento. Cuando me despierte volveré a tomar de nuevo.”
