Fjalët e urta 23
1 Kur ulesh të hash me një mbret, shiko me kujdes atë që ke përpara;
When you take your seat at the feast with a ruler, give thought with care to what is before you;
2 dhe vër një thikë në grykë, po të jetë se ke oreks të madh.
And put a knife to your throat, if you have a strong desire for food.
3 Mos dëshiro gjellët e tij të mrekullueshme, sepse janë një ushqim mashtrues.
Have no desire for his delicate food, for it is the bread of deceit.
4 Mos u lodh për t’u pasuruar, hiq dorë nga qëllimi yt.
Take no care to get wealth; let there be an end to your desire for money.
5 A do t’i fiksosh sytë e tu mbi atë që po zhduket? Sepse pasuria me siguri do të vërë fletë si një shqiponjë që fluturon drejt qiellit.
Are your eyes lifted up to it? it is gone: for wealth takes to itself wings, like an eagle in flight up to heaven.
6 Mos ha bukën e atij që ka syrin e keq dhe mos dëshiro ushqimet e tij të shijshme;
Do not take the food of him who has an evil eye, or have any desire for his delicate meat:
7 sepse, ashtu si mendon në zemër të tij, ashtu është ai; “Ha dhe pi”!, do të thotë, por zemra e tij nuk është me ty.
For as the thoughts of his heart are, so is he: Take food and drink, he says to you; but his heart is not with you.
8 Do të vjellësh kafshatën që ke ngrënë dhe do të harxhosh kot fjalët e tua të ëmbla.
The food which you have taken will come up again, and your pleasing words will be wasted.
9 Mos i drejto fjalën budallait, sepse ai do të përçmojë mençurinë e ligjëratës sate.
Say nothing in the hearing of a foolish man, for he will put no value on the wisdom of your words.
10 Mos e luaj kufirin e vjetër dhe mos hyr në arat e jetimëve,
Do not let the landmark of the widow be moved, and do not go into the fields of those who have no father;
11 sepse Hakmarrësi i tyre është i fuqishëm; ai do të mbrojë çështjen e tyre kundër teje.
For their saviour is strong, and he will take up their cause against you.
12 Kushtoja zemrën tënde mësimeve dhe veshët e tu fjalëve të diturisë.
Give your heart to teaching, and your ears to the words of knowledge.
13 Mos ia kurse korrigjimin fëmijës; edhe sikur ta rrahësh me thupër, ai nuk do të vdesë;
Do not keep back training from the child: for even if you give him blows with the rod, it will not be death to him.
Give him blows with the rod, and keep his soul safe from the underworld. (Sheol h7585)
15 Biri im, në se zemra jote është e urtë, edhe zemra ime do të ngazëllojë;
My son, if your heart becomes wise, I, even I, will be glad in heart;
16 zemra ime do të ngazëllojë, kur buzët e tua do të thonë gjëra të drejta.
And my thoughts in me will be full of joy when your lips say right things.
17 Zemra jote mos i pastë zili mëkatarët, por vazhdoftë gjithnjë në frikën e Zotit;
Have no envy of sinners in your heart, but keep in the fear of the Lord all through the day;
18 sepse ka një të ardhme, dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.
For without doubt there is a future, and your hope will not be cut off.
19 Dëgjo, biri im, ji i urtë, dhe drejtoje zemrën në rrugën e drejtë.
Give ear, my son, and be wise, guiding your heart in the right way.
20 Mos rri me ata që pijnë verë as me grykësit dhe mishngrënësit;
Do not be among those who give themselves to wine-drinking, or among those who make themselves full with meat:
21 sepse pijaneci dhe grykësi do të varfërohen dhe gjumashi do të vishet me lecka.
For those who take delight in drink and feasting will come to be in need; and through love of sleep a man will be poorly clothed.
22 Dëgjo atin tënd që të ka pjellë dhe mos e përçmo nënën tënde kur të jetë plakë.
Give ear to your father whose child you are, and do not keep honour from your mother when she is old.
23 Bli të vërtetën dhe mos e shit, fito dituri, njohuri dhe gjykim.
Get for yourself that which is true, and do not let it go for money; get wisdom and teaching and good sense.
24 Babai i të drejtit do të gëzohet shumë; kush ka lindur një të urtë do t’ia ndjejë gëzimin.
The father of the upright man will be glad, and he who has a wise child will have joy because of him.
25 Le të gëzohet ati yt dhe nëna jote dhe le të gëzohet ajo që të ka lindur.
Let your father and your mother be glad, let her who gave you birth have joy.
26 Biri im, më jep zemrën tënde, dhe sytë e tu gjetshin gëzim në rrugët e mia.
My son, give me your heart, and let your eyes take delight in my ways.
27 Sepse prostituta është një gropë e thellë dhe gruaja e tjetërkujt një pus i ngushtë.
For a loose woman is a deep hollow, and a strange woman is a narrow water-hole.
28 Edhe ajo rri në pritë si një vjedhës dhe rrit midis njerëzve numrin e atyre që janë jo besnikë.
Yes, she is waiting secretly like a beast for its food, and deceit by her is increased among men.
29 Për cilin janë “ah-ët”, për cilin “obobo-të”? Për cilin grindjet, për cilin vajtimet? Për cilin plagët pa shkak? Për cilin sytë e skuqur?
Who says, Oh! who says, Ah! who has violent arguments, who has grief, who has wounds without cause, whose eyes are dark?
30 Për ata që ndalen gjatë pranë verës, për ata që kërkojnë verë të droguar.
Those who are seated late over the wine: those who go looking for mixed wine.
31 Mos e shiko verën kur kuqëlon, kur rrëzëllen në kupë dhe shkon poshtë aq lehtë!
Keep your eyes from looking on the wine when it is red, when its colour is bright in the cup, when it goes smoothly down:
32 Në fund ajo kafshon si një gjarpër dhe shpon si një kuçedër.
In the end, its bite is like that of a snake, its wound like the wound of a poison-snake.
33 Sytë e tu kanë për të parë gjëra të çuditshme dhe zemra jote do të thotë gjëra të çoroditura.
Your eyes will see strange things, and you will say twisted things.
34 Do të jesh si ai që gjendet në mes të detit, si ai që bie të flerë në majë të direkut të anijes.
Yes, you will be like him who takes his rest on the sea, or on the top of a sail-support.
35 Do të thuash: “Më kanë rrahur, por nuk më kanë bërë keq; më kanë goditur, por nuk e kam vënë re. Kur të zgjohem, do të kthehem t’i kërkoj përsëri!”.
They have overcome me, you will say, and I have no pain; they gave me blows without my feeling them: when will I be awake from my wine? I will go after it again.
