Fjalët e urta 23
1 Kur ulesh të hash me një mbret, shiko me kujdes atë që ke përpara;
When you sit down to dine with a ruler, consider carefully what is set before you,
2 dhe vër një thikë në grykë, po të jetë se ke oreks të madh.
and put a knife to your throat if you possess a great appetite.
3 Mos dëshiro gjellët e tij të mrekullueshme, sepse janë një ushqim mashtrues.
Do not crave his delicacies, for that food is deceptive.
4 Mos u lodh për t’u pasuruar, hiq dorë nga qëllimi yt.
Do not wear yourself out to get rich; be wise enough to restrain yourself.
5 A do t’i fiksosh sytë e tu mbi atë që po zhduket? Sepse pasuria me siguri do të vërë fletë si një shqiponjë që fluturon drejt qiellit.
When you glance at wealth, it disappears, for it makes wings for itself and flies like an eagle to the sky.
6 Mos ha bukën e atij që ka syrin e keq dhe mos dëshiro ushqimet e tij të shijshme;
Do not eat the bread of a stingy man, and do not crave his delicacies;
7 sepse, ashtu si mendon në zemër të tij, ashtu është ai; “Ha dhe pi”!, do të thotë, por zemra e tij nuk është me ty.
for he is keeping track, inwardly counting the cost. “Eat and drink,” he says to you, but his heart is not with you.
8 Do të vjellësh kafshatën që ke ngrënë dhe do të harxhosh kot fjalët e tua të ëmbla.
You will vomit up what little you have eaten and waste your pleasant words.
9 Mos i drejto fjalën budallait, sepse ai do të përçmojë mençurinë e ligjëratës sate.
Do not speak to a fool, for he will despise the wisdom of your words.
10 Mos e luaj kufirin e vjetër dhe mos hyr në arat e jetimëve,
Do not move an ancient boundary stone or encroach on the fields of the fatherless,
11 sepse Hakmarrësi i tyre është i fuqishëm; ai do të mbrojë çështjen e tyre kundër teje.
for their Redeemer is strong; He will take up their case against you.
12 Kushtoja zemrën tënde mësimeve dhe veshët e tu fjalëve të diturisë.
Apply your heart to instruction and your ears to words of knowledge.
13 Mos ia kurse korrigjimin fëmijës; edhe sikur ta rrahësh me thupër, ai nuk do të vdesë;
Do not withhold discipline from a child; although you strike him with a rod, he will not die.
Strike him with a rod, and you will deliver his soul from Sheol. (Sheol h7585)
15 Biri im, në se zemra jote është e urtë, edhe zemra ime do të ngazëllojë;
My son, if your heart is wise, my own heart will indeed rejoice.
16 zemra ime do të ngazëllojë, kur buzët e tua do të thonë gjëra të drejta.
My inmost being will rejoice when your lips speak what is right.
17 Zemra jote mos i pastë zili mëkatarët, por vazhdoftë gjithnjë në frikën e Zotit;
Do not let your heart envy sinners, but always continue in the fear of the LORD.
18 sepse ka një të ardhme, dhe shpresa jote nuk do të shkatërrohet.
For surely there is a future, and your hope will not be cut off.
19 Dëgjo, biri im, ji i urtë, dhe drejtoje zemrën në rrugën e drejtë.
Listen, my son, and be wise, and guide your heart on the right course.
20 Mos rri me ata që pijnë verë as me grykësit dhe mishngrënësit;
Do not join those who drink too much wine or gorge themselves on meat.
21 sepse pijaneci dhe grykësi do të varfërohen dhe gjumashi do të vishet me lecka.
For the drunkard and the glutton will come to poverty, and drowsiness will clothe them in rags.
22 Dëgjo atin tënd që të ka pjellë dhe mos e përçmo nënën tënde kur të jetë plakë.
Listen to your father who gave you life, and do not despise your mother when she is old.
23 Bli të vërtetën dhe mos e shit, fito dituri, njohuri dhe gjykim.
Invest in truth and never sell it— in wisdom and instruction and understanding.
24 Babai i të drejtit do të gëzohet shumë; kush ka lindur një të urtë do t’ia ndjejë gëzimin.
The father of a righteous man will greatly rejoice, and he who fathers a wise son will delight in him.
25 Le të gëzohet ati yt dhe nëna jote dhe le të gëzohet ajo që të ka lindur.
May your father and mother be glad, and may she who gave you birth rejoice!
26 Biri im, më jep zemrën tënde, dhe sytë e tu gjetshin gëzim në rrugët e mia.
My son, give me your heart, and let your eyes delight in my ways.
27 Sepse prostituta është një gropë e thellë dhe gruaja e tjetërkujt një pus i ngushtë.
For a prostitute is a deep pit, and an adulteress is a narrow well.
28 Edhe ajo rri në pritë si një vjedhës dhe rrit midis njerëzve numrin e atyre që janë jo besnikë.
Like a robber she lies in wait and multiplies the faithless among men.
29 Për cilin janë “ah-ët”, për cilin “obobo-të”? Për cilin grindjet, për cilin vajtimet? Për cilin plagët pa shkak? Për cilin sytë e skuqur?
Who has woe? Who has sorrow? Who has contentions? Who has complaints? Who has needless wounds? Who has bloodshot eyes?
30 Për ata që ndalen gjatë pranë verës, për ata që kërkojnë verë të droguar.
Those who linger over wine, who go to taste mixed drinks.
31 Mos e shiko verën kur kuqëlon, kur rrëzëllen në kupë dhe shkon poshtë aq lehtë!
Do not gaze at wine while it is red, when it sparkles in the cup and goes down smoothly.
32 Në fund ajo kafshon si një gjarpër dhe shpon si një kuçedër.
In the end it bites like a snake and stings like a viper.
33 Sytë e tu kanë për të parë gjëra të çuditshme dhe zemra jote do të thotë gjëra të çoroditura.
Your eyes will see strange things, and your mind will utter perversities.
34 Do të jesh si ai që gjendet në mes të detit, si ai që bie të flerë në majë të direkut të anijes.
You will be like one sleeping on the high seas or lying on the top of a mast:
35 Do të thuash: “Më kanë rrahur, por nuk më kanë bërë keq; më kanë goditur, por nuk e kam vënë re. Kur të zgjohem, do të kthehem t’i kërkoj përsëri!”.
“They struck me, but I feel no pain! They beat me, but I did not know it! When can I wake up to search for another drink?”
