Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

Jina jema huchaguliwa dhidi ya utajiri mwingi na fadhila ni bora kuliko fedha na dhahabu.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Watu matajiri na masikini wanafanana katika hili - Yehova ni muumba wao wote.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

Mtu mwenye hekima huiona taabu na kujificha mwenyewe, bali mjinga huendelea mbele na huumia kwa ajili yake.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

Thawabu ya unyenyekevu na kumcha Yehova ni utajiri, heshima na uzima.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Miiba na mitego hulala katika njia ya wakaidi; yeye anayelinda maisha yake atakuwa mbali navyo.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

Mfundishe mtoto njia inayompasa na wakati akiwa mzee hatayaacha mafundisho hayo.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

Watu matajiri huwatawala watu masikini na mwenye kukopa ni mtumwa wa yule anayekopesha.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

Yule anayepanda udhalimu atavuna taabu na fimbo ya hasira yake itanyauka.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

Mwenye jicho la ukarimu atabarikiwa, maana anashiriki mkate wake pamoja na masikini.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Mfukuze mbali mwenye dhihaka, na ugomvi utaondoka, mashindano na matukano yatakoma.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

Anayependa moyo safi na mwenye maneno ya neema, atakuwa rafiki yake mfalme.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

Macho ya Yehova huyaangalia maarifa, bali huyapindua maneno ya wadanganyifu.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

Mtu mvivu husema, “Kuna simba mtaani! Nitauwawa sehemu za njia.”

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

Kinywa cha malaya ni shimo lenye kina kirefu; hasira ya Yehova huchochewa dhidi ya yule anayetumbukia ndani yake.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

Upumbavu umefungwa katika moyo wa mtoto, lakini marudi ya fimbo huutoa.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Anayewanyanyasa watu masikini ili kuongeza mali yake, au kuwapa matajiri, atakuwa masikini.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Tega sikio lako na usikilize maneno ya wenye busara na utumia moyo wako katika maarifa yangu,

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

maana itakuwa furaha kwako kama utayaweka ndani yako, kama yote yatakuwa katika midomo yako.

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

Basi tumaini lako liwe kwa Yehova, ninayafundisha kwako leo- hata kwako.

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

Sijakuandikia wewe misemo thelathini ya mafundisho na maarifa,

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

kwa kukufundisha kweli katika maneno haya yenye uaminifu, ili uwe na majibu yenye kutegemewa kwa waliokutuma?

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

Usimwibie masikini kwa sababu ni masikini, au kumponda kwenye lango,

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

maana Yehova ataitetea kesi yao, na atawaibia uzima wale waliowaibia masikini.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

Usifanye urafiki na mtu mwenye kutawaliwa na hasira na wala usiambatane pamoja na mwenye hasira kali,

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

au utajifunza njia zake na utakuwa chambo kwa nafsi yako.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

Usiwe miongoni mwao wapigao mikono, mwenye kuahidi madeni.

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

Kama umekosa njia za kulipa, nini kitaweza kuzuia mtu kuchukua kitanda chako chini yako?

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

Usiondoe jiwe la mpaka la wahenga ambalo baba zako wameweka.

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

Je umemwona mtu aliyeuwawa kwenye kazi yake? Atasimama mbele ya wafalme; hatasimama mbele ya watu wa kawaida.