Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

Tener una buena reputación es mejor que tener mucho dinero. El respeto es mejor que la plata y que el oro.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Los ricos y los pobres tienen algo en común: el Señor es su creador.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

Si eres prudente, verás venir el peligro y te apartarás; pero los necios siguen sin cuidado y sufren las consecuencias.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

Si eres humilde y respetas al Señor, tu recompense será la riqueza, el honor y la vida.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Solo hay espinas y trampas en el camino de los corruptos. Los que estiman sus vidas se mantendrán lejos de ellos.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

Enseña a los niños el modo correcto de vivir, y cuando crezcan, seguirán viviendo en rectitud.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

El rico gobierna al pobre, y los que piden dinero prestado son esclavos de los prestamistas.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

Los que siembran injusticia, cosecharán desastre. Y los golpes que dan a otros, cesarán.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

Si eres generoso, serás bendecido por compartir tu comida con los necesitados.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Deshazte de los burlones y acabarás con el conflicto. Entonces no habrá discusiones ni insultos.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

Todo el que estima la sinceridad y habla con cortesía, tendrá al rey como amigo.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

El Señor cuida del conocimiento, pero se opone a las palabras de los mentirosos.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

Los perezosos dicen: “Hay un león allá afuera. ¡Si salgo podría morir!”

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

Las palabras seductoras de una mujer inmoral son como una trampa peligrosa. Si el Señor está enojado contigo, caerás en la trampa.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

Los niños son ignorantes por naturaleza. La corrección física les ayudará a entrar en razón.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Si oprimes al pobre para hacerte rico, o si eres generoso con el rico, terminarás siendo pobre tú mismo.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Atiende y escucha las palabras de los sabios. Medita cuidadosamente en mis enseñanzas,

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

porque es bueno que guardes estas palabras en tu mente para que estés listo para compartirlas.

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

Hoy te explico hoy para que confíes en el Señor. ¡Sí, a ti!

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

¿Acaso no he escrito para ti treinta consejos de sabiduría?

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

Son para aclararte lo recto y verdadero, a fin de que puedas dar una explicación veraz a aquellos a que te enviaron.

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

Pues no debes robarle al pobre solo porque es pobre; y no deberías sofocar en la corte a los de menos recursos,

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

porque el Señor peleará su caso, y recuperará lo que les hayan robado.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

No te hagas amigo de quien se enoja fácilmente. No se asocies con personas irascibles,

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

para que no aprendas a ser como ellos y no destruyas tu vida.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

No te comprometas con apretón de manos a ser fiador de otro,

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

porque si no puedes pagar, ¿por qué tendrían que embargar tu cama?

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

No muevas los hitos fronterizos que establecieron tus antepasados.

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

Si ves a alguien con talento en su trabajo, notarás que trabajará para reyes y no para la gente común.