Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

La buona riputazione è da preferirsi alle molte ricchezze; e la stima, all’argento e all’oro.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Il ricco e il povero s’incontrano; l’Eterno li ha fatti tutti e due.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

L’uomo accorto vede venire il male, e si nasconde; ma i semplici tirano innanzi, e ne portan la pena.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

Il frutto dell’umiltà e del timor dell’Eterno è ricchezza e gloria e vita.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Spine e lacci sono sulla via del perverso; chi ha cura dell’anima sua se ne tien lontano.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

Inculca al fanciullo la condotta che deve tenere; anche quando sarà vecchio non se e dipartirà.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

Il ricco signoreggia sui poveri, e chi prende in prestito è schiavo di chi presta.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

Chi semina iniquità miete sciagura, e la verga della sua collera è infranta.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

L’uomo dallo sguardo benevolo sarà benedetto, perché dà del suo pane al povero.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Caccia via il beffardo, se n’andranno le contese, e cesseran le liti e gli oltraggi.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

Chi ama la purità del cuore e ha la grazia sulle labbra, ha il re per amico.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

Gli occhi dell’Eterno proteggono la scienza, ma egli rende vane le parole del perfido.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

Il pigro dice: “Là fuori c’è un leone; sarò ucciso per la strada”.

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

La bocca delle donne corrotte è una fossa profonda; colui ch’è in ira all’Eterno, vi cadrà dentro.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

La follia è legata al cuore del fanciullo, ma la verga della correzione l’allontanerà da lui.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Chi opprime il povero, l’arricchisce; chi dona al ricco, non fa che impoverirlo.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Porgi l’orecchio e ascolta le parole dei Savi ed applica il cuore alla mia scienza.

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

Ti sarà dolce custodirle in petto, e averle tutte pronte sulle tue labbra.

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

Ho voluto istruirti oggi, sì, proprio te, perché la tua fiducia sia posta nell’Eterno.

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

Non ho io già da tempo scritto per te consigli e insegnamenti

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

per farti conoscere cose certe, parole vere, onde tu possa risponder parole vere a chi t’interroga?

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

Non derubare il povero perch’è povero, e non opprimere il misero alla porta;

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

ché l’Eterno difenderà la loro causa, e spoglierà della vita chi avrà spogliato loro.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

Non fare amicizia con l’uomo iracondo e non andare con l’uomo violento,

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

che tu non abbia ad imparare le sue vie e ad esporre a un’insidia l’anima tua.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

Non esser di quelli che dan la mano, che fanno sicurtà per debiti.

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

Se non hai di che pagare, perché esporti a farti portar via il letto?

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

Non spostare il termine antico, che fu messo dai tuoi padri.

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

Hai tu veduto un uomo spedito nelle sue faccende? Egli starà al servizio dei re; non starà al servizio della gente oscura.