Fjalët e urta 22

1 Një nam i mirë është më i pëlqyeshëm se pasuritë e mëdha, dhe hiri është më i pëlqyeshëm se argjendi dhe ari.

La renommée est préférable aux grandes richesses, et la bonne grâce plus que l'argent ni l'or.

2 I pasuri dhe i varfëri kanë këtë të përbashkët: të dy i ka bërë Zoti.

Le riche et le pauvre s'entre-rencontrent: celui qui les a tous faits, c'est l'Eternel.

3 Njeriu i matur e shikon të keqen dhe fshihet; por njerëzit naivë shkojnë tutje dhe dënohen.

L'homme bien avisé prévoit le mal, et se tient caché; mais les niais passent, et en payent l'amende.

4 Çmimi i përvujtërisë është frika e Zotit, pasuria, lavdia dhe jeta.

La récompense de la débonnaireté et de la crainte de l'Eternel sont les richesses, la gloire et la vie.

5 Ferra dhe leqe gjenden në udhën e të çoroditurit; kush kujdeset për jetën e vet rri larg tyre.

Il y a des épines et des pièges dans la voie du pervers; celui qui aime son âme, s'en retirera loin.

6 Mësoji fëmijës rrugën që duhet të ndjekë, dhe ai nuk do të largohet prej saj edhe kur të plaket.

Instruis le jeune enfant, à l'entrée de sa voie; lors même qu'il sera devenu vieux, il ne s'en retirera point.

7 I pasuri sundon mbi të varfërit, dhe huamarrësi është skllav i huadhënësit.

Le riche dominera sur les pauvres; et celui qui emprunte, sera serviteur de l'homme qui prête.

8 Kush mbjell padrejtësi ka për të korrur telashe dhe shufra e zemërimit të tij do të asgjesohet.

Celui qui sème la perversité, moissonnera le tourment; et la verge de son indignation prendra fin.

9 Njeriu me sy dashamirës do të bekohet, sepse i jep bukë të varfërit.

L'œil bénin sera béni, parce qu'il aura donné de son pain au pauvre.

10 Përzëre tallësin dhe grindjet do të ikin bashkë me të; po, grindjet dhe fyerjet do të pushojnë.

Chasse le moqueur, et le débat sortira, et la querelle, et l'ignominie cesseront.

11 Kush e do pastërtinë e zemrës dhe ka hir mbi buzët do ta ketë shok mbretin.

Le Roi est ami de celui qui aime la pureté de cœur, et qui a de la grâce en son parler.

12 Sytë e Zotit ruajnë dijen, por ai i bën të kota fjalët e të pabesit.

Les yeux de l'Eternel protègent la science, mais il renverse les paroles du perfide.

13 Përtaci thotë: “Jashtë ka një luan; do të vritem rrugës”.

Le paresseux dit: le lion est là dehors; je serais tué dans les rues.

14 Goja e gruas që shkel kurorën është një gropë e thellë; ai që ka zemëruar Zotin do të bjerë në të.

La bouche des étrangers est une fosse profonde; celui que l'Eternel a en détestation, y tombera.

15 Marrëzia lidhet me zemrën e fëmijës, por shufra e korrigjimit do ta largojë prej saj.

La folie est liée au cœur du jeune enfant; [mais] la verge du châtiment la fera éloigner de lui.

16 Ai që shtyp të varfërin për t’u pasuruar dhe ai që i jep të pasurit, me siguri do të varfërohet.

Celui qui fait tort au pauvre pour s'accroître, et qui donne au riche, ne peut manquer de tomber dans l'indigence.

17 Vëru veshin dhe dëgjo fjalët e të urtëve, dhe jepja zemrën dijes sime.

Prête ton oreille, et écoute les paroles des sages, et applique ton cœur à ma science.

18 sepse për ty do të jetë e këndshme t’i ruash në intimitetin tënd dhe t’i kesh të gjitha gati mbi buzët e tua.

Car ce te sera une chose agréable si tu les gardes au-dedans de toi, et si elles sont rangées ensemble sur tes lèvres.

19 Me qëllim që besimin tënd ta kesh te Zoti, sot të kam mësuar, po, pikërisht ty.

Je te l'ai aujourd'hui fait entendre, à toi, dis-je, afin que ta confiance soit en l'Eternel.

20 A nuk të kam shkruar në të kaluarën aforizma që kanë të bëjnë me këshillimin dhe diturinë,

Ne t'ai-je pas écrit des choses convenables aux Gouverneurs en conseil et en science;

21 në mënyrë që të njohësh sigurinë e fjalëve të së vërtetës, me qëllim që t’u përgjigjesh me fjalë të vërteta atyre që të dërgojnë?

Afin de te donner à connaître la certitude des paroles de vérité, pour répondre des paroles de vérité à ceux qui envoient vers toi?

22 Mos e vidh të varfërin, sepse është i varfër, dhe mos e shtyp të mjerin te porta,

Ne pille point le chétif, parce qu'il est chétif; et ne foule point l'affligé à la porte.

23 sepse Zoti do të mbrojë çështjen e tyre dhe do t’u heqë jetën atyre që i kanë zhveshur.

Car l'Eternel défendra leur cause, et enlèvera l'âme de ceux qui les auront volés.

24 Mos lidh miqësi me njeriun zemërak dhe mos u shoqëro me njeriun idhnak,

Ne t'accompagne point de l'homme colère, et ne va point avec l'homme furieux;

25 që të mos mësosh rrugët e tij dhe të mos gjesh një kurth për shpirtin tënd.

De peur que tu n'apprennes son train, et que tu ne reçoives un piège dans ton âme.

26 Mos u bëj si ata që japin dorën si garanci, që bëhen garant për borxhet e të tjerëve.

Ne sois point de ceux qui frappent dans la main, ni de ceux qui cautionnent pour les dettes.

27 Në qoftë se nuk ke asgjë me se të paguash, pse duhet të të heqë shtratin poshtë vetes?

Si tu n'avais pas de quoi payer, pourquoi prendrait-on ton lit de dessous toi?

28 Mos e luaj kufirin e vjetër, të vendosur nga etërit e tu.

Ne recule point la borne ancienne que tes pères ont faite.

29 A ke parë një njeri të papërtueshëm në punën e tij? Ai do të paraqitet në prani të mbretit dhe nuk do të qëndrojë para njerëzve të humbur.

As-tu vu un homme habile en son travail? il sera au service des Rois, et non à celui des gens de basse condition.