Fjalët e urta 19

1 Éshtë më i mirë një i varfër që ecën në ndershmërinë e tij se sa ndonjë që është i çoroditur nga buzët dhe që është budalla.

melior est pauper qui ambulat in simplicitate sua quam torquens labia insipiens

2 Përveç kësaj nuk është mirë që një shpirt të jetë pa dije; kush ecën me hapa të shpejta gabon rrugë.

ubi non est scientia animae non est bonum et qui festinus est pedibus offendit

3 Budallallëku i njeriut e bën rrugën e tij të rrëshqitshme dhe zemra e tij pezmatohet kundër Zotit.

stultitia hominis subplantat gressus eius et contra Deum fervet animo suo

4 Pasuritë sigurojnë një numër të madh miqsh, por i varfëri ndahet nga vet miku i tij.

divitiae addunt amicos plurimos a paupere autem et hii quos habuit separantur

5 Dëshmitari i rremë nuk do të mbetet pa u ndëshkuar dhe ai që thotë gënjeshtra nuk do të ketë shpëtim.

testis falsus non erit inpunitus et qui mendacia loquitur non effugiet

6 Të shumtë janë ata që kërkojnë favorin e princit dhe të gjithë janë miq të atij që bën dhurata.

multi colunt personam potentis et amici sunt dona tribuenti

7 Të gjithë vëllezërit e të varfërit e urrejnë atë, aq më tepër largohen prej tij miqtë e vet. Ai mund t’u shkojë pas me fjalë, por ata nuk gjenden më.

fratres hominis pauperis oderunt eum insuper et amici procul recesserunt ab eo qui tantum verba sectatur nihil habebit

8 Kush fiton mënçuri do vetë jetën e tij dhe ai që mbetet i matur do të gjejë të mirën.

qui autem possessor est mentis diligit animam suam et custos prudentiae inveniet bona

9 Dëshmitari i rremë nuk do të mbetet pa u ndëshkuar, dhe ai që thotë gënjeshtra do të humbasë.

testis falsus non erit inpunitus et qui loquitur mendacia peribit

10 Të jetuarit në kënaqësi nuk i shkon budallait, dhe aq më pak një shërbëtori të sundojë mbi princat.

non decent stultum deliciae nec servum dominari principibus

11 Mënçuria e bën njeriun të mos rrëmbehet shpejt nga zemërimi dhe është në lavdinë e tij t’i kapërcejë fyerjet.

doctrina viri per patientiam noscitur et gloria eius est iniqua praetergredi

12 Zemërimi i mbretit është si ulërima e një luani, por favori i tij është si vesa mbi bar.

sicut fremitus leonis ita et regis ira et sicut ros super herbam ita hilaritas eius

13 Një bir budalla është një fatkeqësi për të atin, dhe grindjet e vazhdueshme të bashkëshortes së tij janë si një e pikuar e vazhdueshme.

dolor patris filius stultus et tecta iugiter perstillantia litigiosa mulier

14 Shtëpia dhe pasuritë janë trashëgimi nga etërit, por një bashkëshorte e mënçur vjen nga Zoti.

domus et divitiae dantur a patribus a Domino autem proprie uxor prudens

15 Përtacia të bën të biesh në një gjumë të thellë dhe njeriu i plogët do të vuajë nga uria.

pigredo inmittit soporem et anima dissoluta esuriet

16 Kush respekton urdhërimin ruan jetën e tij, por ai që lë pas dore sjelljen e tij ka për të vdekur.

qui custodit mandatum custodit animam suam qui autem neglegit vias suas mortificabitur

17 Ai që ka mëshirë për të varfërin i jep hua Zotit, i cili do t’ia kthejë ato që i ka dhënë.

feneratur Domino qui miseretur pauperis et vicissitudinem suam reddet ei

18 Ndëshko birin tënd sa ka shpresë, por mos u shty deri sa të shkaktosh vdekjen e tij.

erudi filium tuum ne desperes ad interfectionem autem eius ne ponas animam tuam

19 Njeriu shumë gjaknxehtë duhet të ndëshkohet si pasojë e kësaj, sepse po nuk u ndëshkua, ai do të bëhet edhe më tepër gjaknxehtë.

qui inpatiens est sustinebit damnum et cum rapuerit aliud adponet

20 Dëgjo këshillën dhe prano mësimet, që ti të bëhesh i urtë për kusurin e ditëve të tua.

audi consilium et suscipe disciplinam ut sis sapiens in novissimis tuis

21 Ka shumë plane në zemrën e njeriut, por vetëm plani i Zotit do të mbetet i pandryshuar.

multae cogitationes in corde viri voluntas autem Domini permanebit

22 Ajo që dëshiron njeriu është mirësia dhe një i varfër vlen më tepër se një gënjeshtar.

homo indigens misericors est et melior pauper quam vir mendax

23 Frika e Zotit të çon në jetë; kush e ka do të mbetet i ngopur dhe nuk do të preket nga asnjë e keqe.

timor Domini ad vitam et in plenitudine commorabitur absque visitatione pessimi

24 Përtaci e zhyt dorën e tij në pjatë, por nuk arrin as ta çojë në gojë.

abscondit piger manum suam sub ascella nec ad os suum adplicat eam

25 Godite tallësin dhe njeriu i thjeshtë do të bëhet mëndjehollë; qorto atë që ka mend dhe ai do të fitojë dituri.

pestilente flagellato stultus sapientior erit sin autem corripueris sapientem intelleget disciplinam

26 Kush përdor dhunë me të atin dhe dëbon nënen e tij, është një faqenxirë dhe me turp.

qui adfligit patrem et fugat matrem ignominiosus est et infelix

27 Biri im, mos dëgjo më mësimet, dhe do të largohesh nga fjalët e diturisë.

non cesses fili audire doctrinam nec ignores sermones scientiae

28 Dëshmitari i lig tallet me drejtësinë dhe goja e të pabesëve gëlltit padrejtësinë.

testis iniquus deridet iudicium et os impiorum devorat iniquitatem

29 Ndëshkimet janë përgatitur për tallësit dhe goditjet për kurrizin e budallenjve.

parata sunt derisoribus iudicia et mallei percutientes stultorum corporibus