Fjalët e urta 19

1 Éshtë më i mirë një i varfër që ecën në ndershmërinë e tij se sa ndonjë që është i çoroditur nga buzët dhe që është budalla.

[Melior est pauper qui ambulat in simplicitate sua quam dives torquens labia sua, et insipiens.

2 Përveç kësaj nuk është mirë që një shpirt të jetë pa dije; kush ecën me hapa të shpejta gabon rrugë.

Ubi non est scientia animæ, non est bonum, et qui festinus est pedibus offendet.

3 Budallallëku i njeriut e bën rrugën e tij të rrëshqitshme dhe zemra e tij pezmatohet kundër Zotit.

Stultitia hominis supplantat gressus ejus, et contra Deum fervet animo suo.

4 Pasuritë sigurojnë një numër të madh miqsh, por i varfëri ndahet nga vet miku i tij.

Divitiæ addunt amicos plurimos; a paupere autem et hi quos habuit separantur.

5 Dëshmitari i rremë nuk do të mbetet pa u ndëshkuar dhe ai që thotë gënjeshtra nuk do të ketë shpëtim.

Testis falsus non erit impunitus, et qui mendacia loquitur non effugiet.

6 Të shumtë janë ata që kërkojnë favorin e princit dhe të gjithë janë miq të atij që bën dhurata.

Multi colunt personam potentis, et amici sunt dona tribuentis.

7 Të gjithë vëllezërit e të varfërit e urrejnë atë, aq më tepër largohen prej tij miqtë e vet. Ai mund t’u shkojë pas me fjalë, por ata nuk gjenden më.

Fratres hominis pauperis oderunt eum; insuper et amici procul recesserunt ab eo.] [Qui tantum verba sectatur nihil habebit;

8 Kush fiton mënçuri do vetë jetën e tij dhe ai që mbetet i matur do të gjejë të mirën.

qui autem possessor est mentis diligit animam suam, et custos prudentiæ inveniet bona.

9 Dëshmitari i rremë nuk do të mbetet pa u ndëshkuar, dhe ai që thotë gënjeshtra do të humbasë.

Falsus testis non erit impunitus, et qui loquitur mendacia peribit.

10 Të jetuarit në kënaqësi nuk i shkon budallait, dhe aq më pak një shërbëtori të sundojë mbi princat.

Non decent stultum deliciæ, nec servum dominari principibus.

11 Mënçuria e bën njeriun të mos rrëmbehet shpejt nga zemërimi dhe është në lavdinë e tij t’i kapërcejë fyerjet.

Doctrina viri per patientiam noscitur, et gloria ejus est iniqua prætergredi.

12 Zemërimi i mbretit është si ulërima e një luani, por favori i tij është si vesa mbi bar.

Sicut fremitus leonis, ita et regis ira, et sicut ros super herbam, ita et hilaritas ejus.

13 Një bir budalla është një fatkeqësi për të atin, dhe grindjet e vazhdueshme të bashkëshortes së tij janë si një e pikuar e vazhdueshme.

Dolor patris filius stultus, et tecta jugiter perstillantia litigiosa mulier.

14 Shtëpia dhe pasuritë janë trashëgimi nga etërit, por një bashkëshorte e mënçur vjen nga Zoti.

Domus et divitiæ dantur a parentibus; a Domino autem proprie uxor prudens.

15 Përtacia të bën të biesh në një gjumë të thellë dhe njeriu i plogët do të vuajë nga uria.

Pigredo immittit soporem, et anima dissoluta esuriet.

16 Kush respekton urdhërimin ruan jetën e tij, por ai që lë pas dore sjelljen e tij ka për të vdekur.

Qui custodit mandatum custodit animam suam; qui autem negligit viam suam mortificabitur.

17 Ai që ka mëshirë për të varfërin i jep hua Zotit, i cili do t’ia kthejë ato që i ka dhënë.

Fœneratur Domino qui miseretur pauperis, et vicissitudinem suam reddet ei.

18 Ndëshko birin tënd sa ka shpresë, por mos u shty deri sa të shkaktosh vdekjen e tij.

Erudi filium tuum; ne desperes: ad interfectionem autem ejus ne ponas animam tuam.

19 Njeriu shumë gjaknxehtë duhet të ndëshkohet si pasojë e kësaj, sepse po nuk u ndëshkua, ai do të bëhet edhe më tepër gjaknxehtë.

Qui impatiens est sustinebit damnum, et cum rapuerit, aliud apponet.

20 Dëgjo këshillën dhe prano mësimet, që ti të bëhesh i urtë për kusurin e ditëve të tua.

Audi consilium, et suscipe disciplinam, ut sis sapiens in novissimis tuis.

21 Ka shumë plane në zemrën e njeriut, por vetëm plani i Zotit do të mbetet i pandryshuar.

Multæ cogitationes in corde viri; voluntas autem Domini permanebit.

22 Ajo që dëshiron njeriu është mirësia dhe një i varfër vlen më tepër se një gënjeshtar.

Homo indigens misericors est, et melior est pauper quam vir mendax.

23 Frika e Zotit të çon në jetë; kush e ka do të mbetet i ngopur dhe nuk do të preket nga asnjë e keqe.

Timor Domini ad vitam, et in plenitudine commorabitur absque visitatione pessima.]

24 Përtaci e zhyt dorën e tij në pjatë, por nuk arrin as ta çojë në gojë.

[Abscondit piger manum suam sub ascella, nec ad os suum applicat eam.

25 Godite tallësin dhe njeriu i thjeshtë do të bëhet mëndjehollë; qorto atë që ka mend dhe ai do të fitojë dituri.

Pestilente flagellato stultus sapientior erit; si autem corripueris sapientem, intelliget disciplinam.

26 Kush përdor dhunë me të atin dhe dëbon nënen e tij, është një faqenxirë dhe me turp.

Qui affligit patrem, et fugat matrem, ignominiosus est et infelix.

27 Biri im, mos dëgjo më mësimet, dhe do të largohesh nga fjalët e diturisë.

Non cesses, fili, audire doctrinam, nec ignores sermones scientiæ.

28 Dëshmitari i lig tallet me drejtësinë dhe goja e të pabesëve gëlltit padrejtësinë.

Testis iniquus deridet judicium, et os impiorum devorat iniquitatem.

29 Ndëshkimet janë përgatitur për tallësit dhe goditjet për kurrizin e budallenjve.

Parata sunt derisoribus judicia, et mallei percutientes stultorum corporibus.]