Fjalët e urta 19

1 Éshtë më i mirë një i varfër që ecën në ndershmërinë e tij se sa ndonjë që është i çoroditur nga buzët dhe që është budalla.

Mas maayo pa ang tawo nga kabos nga naglakaw diha sa iyang katarong kaysa kaniya nga sukwahi sa iyang pagpanulti ug buangbuang.

2 Përveç kësaj nuk është mirë që një shpirt të jetë pa dije; kush ecën me hapa të shpejta gabon rrugë.

Dili usab maayo ang pagpangandoy nga dili inubanan sa kahibalo ug siya nga kusog modagan mahisalaag sa dalan.

3 Budallallëku i njeriut e bën rrugën e tij të rrëshqitshme dhe zemra e tij pezmatohet kundër Zotit.

Ang kabuang sa tawo nagdaot sa iyang kinabuhi ug napungot ang iyang kasingkasing batok kang Yahweh.

4 Pasuritë sigurojnë një numër të madh miqsh, por i varfëri ndahet nga vet miku i tij.

Makadugang ang bahandi ug daghang mga higala, apan ang tawong kabos nahimulag gikan sa iyang mga higala.

5 Dëshmitari i rremë nuk do të mbetet pa u ndëshkuar dhe ai që thotë gënjeshtra nuk do të ketë shpëtim.

Ang bakakon nga saksi pagasilotan ug siya nga nagsulti ug bakak dili gayod makaikyas.

6 Të shumtë janë ata që kërkojnë favorin e princit dhe të gjithë janë miq të atij që bën dhurata.

Daghan ang magapangayo ug tabang gikan sa tawong manggihatagon ug higala sa tanan siya nga manggihatagon ug mga gasa.

7 Të gjithë vëllezërit e të varfërit e urrejnë atë, aq më tepër largohen prej tij miqtë e vet. Ai mund t’u shkojë pas me fjalë, por ata nuk gjenden më.

Ang tanang mga igsoong lalaki sa kabos nasilag kaniya; unsa pa kaha ang iyang mga higala nga mipahilayo kaniya! Motawag siya kanila apan wala na sila.

8 Kush fiton mënçuri do vetë jetën e tij dhe ai që mbetet i matur do të gjejë të mirën.

Siya nga nagbaton sa kaalam naghigugma sa iyang kinabuhi; siya nga nagtipig sa pagsabot makakaplag kung unsa ang maayo.

9 Dëshmitari i rremë nuk do të mbetet pa u ndëshkuar, dhe ai që thotë gënjeshtra do të humbasë.

Ang bakakon nga saksi pagasilotan gayod, apan ang nagsulti ug bakak malaglag.

10 Të jetuarit në kënaqësi nuk i shkon budallait, dhe aq më pak një shërbëtori të sundojë mbi princat.

Dili angay sa tawo nga buangbuang ang pagpuyo sa kaharuhay— labi na gayod nga walay angay ang ulipon nga maoy magdumala sa mga prinsipe.

11 Mënçuria e bën njeriun të mos rrëmbehet shpejt nga zemërimi dhe është në lavdinë e tij t’i kapërcejë fyerjet.

Ang pagkamabinantayon maghimo sa tawo nga dili daling masuko ug ang dili pagtagad sa sayop maoy makahatag kaniya ug himaya.

12 Zemërimi i mbretit është si ulërima e një luani, por favori i tij është si vesa mbi bar.

Ang kapungot sa hari sama sa ngulob sa batan-ong liyon, apan ang iyang kaluoy sama sa yamog nga anaa sa sagbot.

13 Një bir budalla është një fatkeqësi për të atin, dhe grindjet e vazhdueshme të bashkëshortes së tij janë si një e pikuar e vazhdueshme.

Ang buangbuang nga anak nga lalaki nagdaot sa iyang amahan ug ang malalison nga asawa sama sa tubig nga kanunay magtulo.

14 Shtëpia dhe pasuritë janë trashëgimi nga etërit, por një bashkëshorte e mënçur vjen nga Zoti.

Ang balay ug ang bahandi maoy panulondon gikan sa mga ginikanan, apan ang maalamon nga asawa gikan kang Yahweh.

15 Përtacia të bën të biesh në një gjumë të thellë dhe njeriu i plogët do të vuajë nga uria.

Ang pagkatapolan maghatod kanimo ngadto sa pagkahinanok ug tulog, apan siya nga dili magtrabaho gutomon.

16 Kush respekton urdhërimin ruan jetën e tij, por ai që lë pas dore sjelljen e tij ka për të vdekur.

Siya nga nagtuman sa sugo nanalipod sa iyang kinabuhi, apan mamatay ang tawo nga wala maghunahuna mahitungod sa iyang mga pamaagi.

17 Ai që ka mëshirë për të varfërin i jep hua Zotit, i cili do t’ia kthejë ato që i ka dhënë.

Si bisan kinsa nga maluluy-on sa kabos sama ra nga nagpahulam kang Yahweh ug magbayad siya kaniya sa iyang nahimo.

18 Ndëshko birin tënd sa ka shpresë, por mos u shty deri sa të shkaktosh vdekjen e tij.

Pantona ang imong anak samtang aduna pay paglaom ug ayaw pangandoya nga mabutang siya sa kamatayon.

19 Njeriu shumë gjaknxehtë duhet të ndëshkohet si pasojë e kësaj, sepse po nuk u ndëshkua, ai do të bëhet edhe më tepër gjaknxehtë.

Ang tawo nga daling masuko kinahanglan nga mobayad sa kasaypanan, kung imo siyang luwason, buhaton mo pa gihapon kini sa ikaduhang higayon.

20 Dëgjo këshillën dhe prano mësimet, që ti të bëhesh i urtë për kusurin e ditëve të tua.

Paminawa ang tambag ug dawata ang pagtudlo, aron nga magmaalamon ka hangtod sa kataposan sa imong kinabuhi.

21 Ka shumë plane në zemrën e njeriut, por vetëm plani i Zotit do të mbetet i pandryshuar.

Daghan ang mga laraw sa kasingkasing sa tawo, apan ang kabubut-on lamang ni Yahweh maoy matuman.

22 Ajo që dëshiron njeriu është mirësia dhe një i varfër vlen më tepër se një gënjeshtar.

Ang pagkamatinud-anon maoy gipangandoy sa tawo ug mas maayo pa ang tawong kabos kaysa bakakon.

23 Frika e Zotit të çon në jetë; kush e ka do të mbetet i ngopur dhe nuk do të preket nga asnjë e keqe.

Ang pagpasidungog kang Yahweh magtultol sa katawhan ngadto sa kinabuhi; si bisan kinsa nga aduna niini matagbaw ug dili mahiagom sa kadaot.

24 Përtaci e zhyt dorën e tij në pjatë, por nuk arrin as ta çojë në gojë.

Maglubong sa iyang kamot ang tapolan ngadto sa pagkaon; dili gani siya makahimo sa paghungit niini padulong sa iyang baba.

25 Godite tallësin dhe njeriu i thjeshtë do të bëhet mëndjehollë; qorto atë që ka mend dhe ai do të fitojë dituri.

Kung imong silotan ang mabugalbugalon, mahimong magmaalamon ang walay alamag; badlonga siya nga adunay pagsabot ug makabaton siya ug kahibalo.

26 Kush përdor dhunë me të atin dhe dëbon nënen e tij, është një faqenxirë dhe me turp.

Siya nga mangawat sa iyang amahan ug maghingilin sa iyang inahan mao ang anak nga lalaki nga magpakaulaw ug salawayon.

27 Biri im, mos dëgjo më mësimet, dhe do të largohesh nga fjalët e diturisë.

Kung mohunong ka sa pagpaminaw sa pagtudlo, akong anak nga lalaki, mahisalaag ka gikan sa mga pulong sa kahibalo.

28 Dëshmitari i lig tallet me drejtësinë dhe goja e të pabesëve gëlltit padrejtësinë.

Magbugalbugal sa katarong ang bakak nga saksi ug ang baba sa daotan magalamoy sa pagkadaotan.

29 Ndëshkimet janë përgatitur për tallësit dhe goditjet për kurrizin e budallenjve.

Andam na ang paghukom alang sa mga mabugalbugalon ug ang paglatos alang sa mga likod sa mga buangbuang.