Fjalët e urta 17

1 Éshtë më mirë një copë bukë thatë me paqe se sa një shtëpi plot me kafshë të vrara me grindje.

Melhor é um pedaço seco de comida com tranquilidade, do que uma casa cheia de carne com briga.

2 Shërbëtori që vepron me urtësi ka për të sunduar mbi të birin që e turpëron dhe do të marrë një pjesë të trashëgimisë bashkë me vëllezërit.

O servo prudente dominará o filho causador de vergonha, e receberá parte da herança entre os irmãos.

3 Poçi është për argjendin dhe furra për arin, por ai që provon zemrat është Zoti.

O crisol é para a prata, e o forno para o ouro; mas o SENHOR prova os corações.

4 Njeriu i keq dëgjon buzët e liga, gënjeshtari dëgjon gjuhën e çoroditur.

O malfeitor presta atenção ao lábio injusto; o mentiroso inclina os ouvidos à língua maligna.

5 Ai që përqesh të varfërin fyen Atë që e ka krijuar; ai që kënaqet me fatkeqësinë e tjetrit nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Quem ridiculariza o pobre insulta o seu Criador; aquele que se alegra da calamidade não ficará impune.

6 Bijtë e bijve janë kurora e pleqve, dhe lavdia e bijve janë etërit e tyre.

A coroa dos idosos [são] os filhos de seus filhos; e a glória dos filhos são seus pais.

7 Budallait nuk i shkon një e folur e bukur, aq më pak princit nuk i shkojnë buzë gënjeshtare,

Não é adequado ao tolo falar com elegância; muito menos para o príncipe falar mentiras.

8 Një dhuratë është një gur i çmuar në sytë e atij që e ka; ngado që kthehet, ai ia del.

O presente é [como] uma pedra preciosa aos olhos de seus donos; para onde quer que se voltar, [tentará] ter algum proveito.

9 Kush mbulon një faj fiton dashuri, por kush i rikthehet përsëri ndan miqtë më të mirë.

Quem perdoa a transgressão busca a amizade; mas quem repete o assunto afasta amigos íntimos.

10 Një qortim depërton më thellë te njeriu me mend se sa njëqind goditje te budallai.

A repreensão entra mais profundamente no prudente do que cem açoites no tolo.

11 Njeriu i keq nuk kërkon gjë tjetër veç të ngrerë krye, prandaj do të dërgohet kundër tij një lajmëtar mizor.

Na verdade quem é mal busca somente a rebeldia; mas o mensageiro cruel será enviado contra ele.

12 Éshtë më mirë të takosh një harushë se cilës i kanë vjedhur këlyshët e vet se sa një budalla në marrëzinë e tij.

[É melhor] ao homem encontrar uma ursa roubada [de seus filhotes], do que um tolo em sua loucura.

13 E keqja nuk do të largohet nga shtëpia e atij që së mirës i përgjigjet me të keqen.

Quanto ao que devolve o mal no lugar do bem, o mal nunca se afastará de sua casa.

14 Të fillosh një grindje është sikur t’u çelësh rrugë ujërave; prandaj ndërprite grindjen përpara se të acarohet.

Começar uma briga é [como] deixar águas rolarem; por isso, abandona a discussão antes que haja irritação.

15 Ai që nxjerr të pafajshëm fajtorin dhe ai që dënon të drejtin janë që të dy të neveritshëm për Zotin.

Quem absolve ao perverso e quem condena ao justo, ambos são abomináveis ao SENHOR.

16 Ç’duhet paraja në duart e budallait? Mos vallë për të blerë dituri, kur ai nuk ka mend fare?

Para que serve o dinheiro na mão do tolo, já que ele não tem interesse em obter sabedoria?

17 Miku të do në çdo kohë, por vëllai lind për ditë të vështira.

O amigo ama em todo tempo, e o irmão nasce para [ajudar] na angústia.

18 Njeriu që nuk ka mend jep dorën si garanci dhe merr zotime për të afërmin e tij.

O homem imprudente assume compromisso, ficando como fiador de seu próximo.

19 Ai që do mëkatin i do grindjet, dhe ai që ngre portën e tij kërkon rrënim.

Quem ama a briga, ama a transgressão; quem constrói alta sua porta busca ruína.

20 Njeriu zemërshthurur nuk gjen asnjë të mirë, dhe ai që ka gjuhën e çoroditur bie në telashe.

O perverso de coração nunca encontrará o bem; e quem distorce [as palavras de] sua língua cairá no mal.

21 Atij që i lind një budalla do t’i vijnë hidhërime dhe ati i një budallai nuk mund të ketë gëzim.

Quem gera o louco [cria] sua própria tristeza; e o pai do imprudente não se alegrará.

22 Një zemër e gëzuar është një ilaç i mirë, por një frymë e dërrmuar i than kockat.

O coração alegre é um bom remédio, mas o espírito abatido faz os ossos se secarem.

23 I pabesi pranon dhurata fshehurazi për të prishur rrugët e drejtësisë.

O perverso toma o presente do seio, para perverter os caminhos da justiça.

24 Dituria qëndron para atij që ka mend, por sytë e budallait enden deri në cepat më të largëta të dheut.

A sabedoria está diante do rosto do prudente; porém os olhos do tolo [estão voltados] para os confins da terra.

25 Biri budalla është një burim vuajtjesh për atin e tij dhe hidhërim për atë që e ka lindur.

O filho tolo é tristeza para seu pai, e amargura para aquela que o gerou.

26 Nuk është mirë të dënosh të drejtin, as të godasësh princat për ndershmërinë e tyre.

Também não é bom punir ao justo, nem bater nos príncipes por causa da justiça.

27 Kush i mat fjalët e veta ka dije, dhe kush ka një shpirt të qetë është njeri i matur.

Quem entende o conhecimento guarda suas palavras; [e] o homem de bom entendimento [é] de espírito calmo.

28 Budallai, edhe kur hesht, konsiderohet i urtë dhe, kur i mban të mbyllura buzët e tij, konsiderohet i zgjuar.

Até o tolo, quando está calado, é considerado como sábio; [e] quem fecha seus lábios, como de bom senso.