Fjalët e urta 17

1 Éshtë më mirë një copë bukë thatë me paqe se sa një shtëpi plot me kafshë të vrara me grindje.

[Melior est buccella sicca cum gaudio quam domus plena victimis cum jurgio.

2 Shërbëtori që vepron me urtësi ka për të sunduar mbi të birin që e turpëron dhe do të marrë një pjesë të trashëgimisë bashkë me vëllezërit.

Servus sapiens dominabitur filiis stultis, et inter fratres hæreditatem dividet.

3 Poçi është për argjendin dhe furra për arin, por ai që provon zemrat është Zoti.

Sicut igne probatur argentum et aurum camino, ita corda probat Dominus.

4 Njeriu i keq dëgjon buzët e liga, gënjeshtari dëgjon gjuhën e çoroditur.

Malus obedit linguæ iniquæ, et fallax obtemperat labiis mendacibus.

5 Ai që përqesh të varfërin fyen Atë që e ka krijuar; ai që kënaqet me fatkeqësinë e tjetrit nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Qui despicit pauperem exprobrat factori ejus, et qui ruina lætatur alterius non erit impunitus.

6 Bijtë e bijve janë kurora e pleqve, dhe lavdia e bijve janë etërit e tyre.

Corona senum filii filiorum, et gloria filiorum patres eorum.

7 Budallait nuk i shkon një e folur e bukur, aq më pak princit nuk i shkojnë buzë gënjeshtare,

Non decent stultum verba composita, nec principem labium mentiens.

8 Një dhuratë është një gur i çmuar në sytë e atij që e ka; ngado që kthehet, ai ia del.

Gemma gratissima exspectatio præstolantis; quocumque se vertit, prudenter intelligit.

9 Kush mbulon një faj fiton dashuri, por kush i rikthehet përsëri ndan miqtë më të mirë.

Qui celat delictum quærit amicitias; qui altero sermone repetit, separat fœderatos.

10 Një qortim depërton më thellë te njeriu me mend se sa njëqind goditje te budallai.

Plus proficit correptio apud prudentem, quam centum plagæ apud stultum.

11 Njeriu i keq nuk kërkon gjë tjetër veç të ngrerë krye, prandaj do të dërgohet kundër tij një lajmëtar mizor.

Semper jurgia quærit malus: angelus autem crudelis mittetur contra eum.

12 Éshtë më mirë të takosh një harushë se cilës i kanë vjedhur këlyshët e vet se sa një budalla në marrëzinë e tij.

Expedit magis ursæ occurrere raptis fœtibus, quam fatuo confidenti in stultitia sua.

13 E keqja nuk do të largohet nga shtëpia e atij që së mirës i përgjigjet me të keqen.

Qui reddit mala pro bonis, non recedet malum de domo ejus.

14 Të fillosh një grindje është sikur t’u çelësh rrugë ujërave; prandaj ndërprite grindjen përpara se të acarohet.

Qui dimittit aquam caput est jurgiorum, et antequam patiatur contumeliam judicium deserit.]

15 Ai që nxjerr të pafajshëm fajtorin dhe ai që dënon të drejtin janë që të dy të neveritshëm për Zotin.

[Qui justificat impium, et qui condemnat justum, abominabilis est uterque apud Deum.

16 Ç’duhet paraja në duart e budallait? Mos vallë për të blerë dituri, kur ai nuk ka mend fare?

Quid prodest stulto habere divitias, cum sapientiam emere non possit? Qui altum facit domum suam quærit ruinam, et qui evitat discere incidet in mala.

17 Miku të do në çdo kohë, por vëllai lind për ditë të vështira.

Omni tempore diligit qui amicus est, et frater in angustiis comprobatur.

18 Njeriu që nuk ka mend jep dorën si garanci dhe merr zotime për të afërmin e tij.

Stultus homo plaudet manibus, cum spoponderit pro amico suo.

19 Ai që do mëkatin i do grindjet, dhe ai që ngre portën e tij kërkon rrënim.

Qui meditatur discordias diligit rixas, et qui exaltat ostium quærit ruinam.

20 Njeriu zemërshthurur nuk gjen asnjë të mirë, dhe ai që ka gjuhën e çoroditur bie në telashe.

Qui perversi cordis est non inveniet bonum, et qui vertit linguam incidet in malum.

21 Atij që i lind një budalla do t’i vijnë hidhërime dhe ati i një budallai nuk mund të ketë gëzim.

Natus est stultus in ignominiam suam; sed nec pater in fatuo lætabitur.

22 Një zemër e gëzuar është një ilaç i mirë, por një frymë e dërrmuar i than kockat.

Animus gaudens ætatem floridam facit; spiritus tristis exsiccat ossa.

23 I pabesi pranon dhurata fshehurazi për të prishur rrugët e drejtësisë.

Munera de sinu impius accipit, ut pervertat semitas judicii.

24 Dituria qëndron para atij që ka mend, por sytë e budallait enden deri në cepat më të largëta të dheut.

In facie prudentis lucet sapientia; oculi stultorum in finibus terræ.

25 Biri budalla është një burim vuajtjesh për atin e tij dhe hidhërim për atë që e ka lindur.

Ira patris filius stultus, et dolor matris quæ genuit eum.

26 Nuk është mirë të dënosh të drejtin, as të godasësh princat për ndershmërinë e tyre.

Non est bonum damnum inferre justo, nec percutere principem qui recta judicat.

27 Kush i mat fjalët e veta ka dije, dhe kush ka një shpirt të qetë është njeri i matur.

Qui moderatur sermones suos doctus et prudens est, et pretiosi spiritus vir eruditus.

28 Budallai, edhe kur hesht, konsiderohet i urtë dhe, kur i mban të mbyllura buzët e tij, konsiderohet i zgjuar.

Stultus quoque, si tacuerit, sapiens reputabitur, et si compresserit labia sua, intelligens.]