Fjalët e urta 17

1 Éshtë më mirë një copë bukë thatë me paqe se sa një shtëpi plot me kafshë të vrara me grindje.

Un morceau de pain sec, avec la paix, vaut mieux qu'une maison pleine de viandes, avec des querelles.

2 Shërbëtori që vepron me urtësi ka për të sunduar mbi të birin që e turpëron dhe do të marrë një pjesë të trashëgimisë bashkë me vëllezërit.

Le serviteur prudent dominera sur le fils qui fait honte, et il aura part à l'héritage avec les frères.

3 Poçi është për argjendin dhe furra për arin, por ai që provon zemrat është Zoti.

Le fourneau est pour éprouver l'argent, et le creuset pour l'or; mais c'est l'Éternel qui éprouve les cœurs.

4 Njeriu i keq dëgjon buzët e liga, gënjeshtari dëgjon gjuhën e çoroditur.

Le méchant est attentif à la lèvre injuste, et le menteur écoute la langue qui calomnie.

5 Ai që përqesh të varfërin fyen Atë që e ka krijuar; ai që kënaqet me fatkeqësinë e tjetrit nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Celui qui se moque du pauvre, déshonore celui qui l'a fait; et celui qui se réjouit d'un malheur, ne demeurera point impuni.

6 Bijtë e bijve janë kurora e pleqve, dhe lavdia e bijve janë etërit e tyre.

Les enfants des enfants sont la couronne des vieillards; et les pères sont la gloire de leurs enfants.

7 Budallait nuk i shkon një e folur e bukur, aq më pak princit nuk i shkojnë buzë gënjeshtare,

La parole grave ne convient point à un insensé; combien moins la parole fausse aux principaux du peuple.

8 Një dhuratë është një gur i çmuar në sytë e atij që e ka; ngado që kthehet, ai ia del.

Le présent est comme une pierre précieuse aux yeux de ceux qui le reçoivent; de quelque côté qu'il soit tourné, il plaît.

9 Kush mbulon një faj fiton dashuri, por kush i rikthehet përsëri ndan miqtë më të mirë.

Celui qui couvre les fautes, cherche l'amitié; mais celui qui en fait rapport, divise les meilleurs amis.

10 Një qortim depërton më thellë te njeriu me mend se sa njëqind goditje te budallai.

Une réprimande fait plus d'effet sur l'homme prudent, que cent coups sur l'insensé.

11 Njeriu i keq nuk kërkon gjë tjetër veç të ngrerë krye, prandaj do të dërgohet kundër tij një lajmëtar mizor.

Le méchant ne cherche que des querelles; mais un messager cruel sera envoyé contre lui.

12 Éshtë më mirë të takosh një harushë se cilës i kanë vjedhur këlyshët e vet se sa një budalla në marrëzinë e tij.

Mieux vaut rencontrer une ourse qui a perdu ses petits, qu'un fou dans sa folie.

13 E keqja nuk do të largohet nga shtëpia e atij që së mirës i përgjigjet me të keqen.

Le mal ne quittera point la maison de celui qui rend le mal pour le bien.

14 Të fillosh një grindje është sikur t’u çelësh rrugë ujërave; prandaj ndërprite grindjen përpara se të acarohet.

Commencer une querelle c'est ouvrir un passage à l'eau; avant qu'on en vienne à la dispute, retire-toi.

15 Ai që nxjerr të pafajshëm fajtorin dhe ai që dënon të drejtin janë që të dy të neveritshëm për Zotin.

Celui qui déclare juste le méchant, et celui qui déclare méchant le juste, sont tous deux en abomination à l'Éternel.

16 Ç’duhet paraja në duart e budallait? Mos vallë për të blerë dituri, kur ai nuk ka mend fare?

Que sert le prix dans la main d'un insensé pour acheter la sagesse, puisqu'il manque de sens?

17 Miku të do në çdo kohë, por vëllai lind për ditë të vështira.

L'intime ami aime en tout temps, et il naîtra comme un frère dans la détresse.

18 Njeriu që nuk ka mend jep dorën si garanci dhe merr zotime për të afërmin e tij.

Celui-là est dépourvu de sens, qui touche dans la main, et qui se rend caution envers son prochain.

19 Ai që do mëkatin i do grindjet, dhe ai që ngre portën e tij kërkon rrënim.

Celui qui aime les querelles, aime le mal; et celui qui élève trop son portail, veut qu'il croule.

20 Njeriu zemërshthurur nuk gjen asnjë të mirë, dhe ai që ka gjuhën e çoroditur bie në telashe.

Le cœur pervers ne trouvera point le bonheur, et la langue double tombera dans le malheur.

21 Atij që i lind një budalla do t’i vijnë hidhërime dhe ati i një budallai nuk mund të ketë gëzim.

Celui qui a donné naissance à un insensé, en aura de l'ennui; et le père d'un fou ne se réjouira point.

22 Një zemër e gëzuar është një ilaç i mirë, por një frymë e dërrmuar i than kockat.

Le cœur joyeux vaut un remède; mais l'esprit abattu dessèche les os.

23 I pabesi pranon dhurata fshehurazi për të prishur rrugët e drejtësisë.

Le méchant accepte le présent, pour renverser les voies de la justice.

24 Dituria qëndron para atij që ka mend, por sytë e budallait enden deri në cepat më të largëta të dheut.

La sagesse est devant l'homme prudent; mais les yeux de l'insensé vont au bout de la terre.

25 Biri budalla është një burim vuajtjesh për atin e tij dhe hidhërim për atë që e ka lindur.

L'enfant insensé fait le chagrin de son père, et l'amertume de celle qui l'a enfanté.

26 Nuk është mirë të dënosh të drejtin, as të godasësh princat për ndershmërinë e tyre.

Il n'est pas bon de condamner le juste à l'amende, ni de frapper les hommes honnêtes pour avoir fait ce qui est droit.

27 Kush i mat fjalët e veta ka dije, dhe kush ka një shpirt të qetë është njeri i matur.

L'homme retenu dans ses paroles connaît la prudence, et celui qui est d'un esprit froid, est un homme entendu.

28 Budallai, edhe kur hesht, konsiderohet i urtë dhe, kur i mban të mbyllura buzët e tij, konsiderohet i zgjuar.

L'insensé même passe pour sage quand il se tait, et celui qui ferme ses lèvres est un homme intelligent.