Fjalët e urta 17

1 Éshtë më mirë një copë bukë thatë me paqe se sa një shtëpi plot me kafshë të vrara me grindje.

Mieux vaut un morceau de pain sec, avec la paix, Qu’une maison pleine de viandes, avec des querelles.

2 Shërbëtori që vepron me urtësi ka për të sunduar mbi të birin që e turpëron dhe do të marrë një pjesë të trashëgimisë bashkë me vëllezërit.

Un serviteur prudent domine sur le fils qui fait honte, Et il aura part à l’héritage au milieu des frères.

3 Poçi është për argjendin dhe furra për arin, por ai që provon zemrat është Zoti.

Le creuset est pour l’argent, et le fourneau pour l’or; Mais celui qui éprouve les cœurs, c’est l’Éternel.

4 Njeriu i keq dëgjon buzët e liga, gënjeshtari dëgjon gjuhën e çoroditur.

Le méchant est attentif à la lèvre inique, Le menteur prête l’oreille à la langue pernicieuse.

5 Ai që përqesh të varfërin fyen Atë që e ka krijuar; ai që kënaqet me fatkeqësinë e tjetrit nuk do të mbetet pa u ndëshkuar.

Celui qui se moque du pauvre outrage celui qui l’a fait; Celui qui se réjouit d’un malheur ne restera pas impuni.

6 Bijtë e bijve janë kurora e pleqve, dhe lavdia e bijve janë etërit e tyre.

Les enfants des enfants sont la couronne des vieillards, Et les pères sont la gloire de leurs enfants.

7 Budallait nuk i shkon një e folur e bukur, aq më pak princit nuk i shkojnë buzë gënjeshtare,

Les paroles distinguées ne conviennent pas à un insensé; Combien moins à un noble les paroles mensongères!

8 Një dhuratë është një gur i çmuar në sytë e atij që e ka; ngado që kthehet, ai ia del.

Les présents sont une pierre précieuse aux yeux de qui en reçoit; De quelque côté qu’ils se tournent, ils ont du succès.

9 Kush mbulon një faj fiton dashuri, por kush i rikthehet përsëri ndan miqtë më të mirë.

Celui qui couvre une faute cherche l’amour, Et celui qui la rappelle dans ses discours divise les amis.

10 Një qortim depërton më thellë te njeriu me mend se sa njëqind goditje te budallai.

Une réprimande fait plus d’impression sur l’homme intelligent Que cent coups sur l’insensé.

11 Njeriu i keq nuk kërkon gjë tjetër veç të ngrerë krye, prandaj do të dërgohet kundër tij një lajmëtar mizor.

Le méchant ne cherche que révolte, Mais un messager cruel sera envoyé contre lui.

12 Éshtë më mirë të takosh një harushë se cilës i kanë vjedhur këlyshët e vet se sa një budalla në marrëzinë e tij.

Rencontre une ourse privée de ses petits, Plutôt qu’un insensé pendant sa folie.

13 E keqja nuk do të largohet nga shtëpia e atij që së mirës i përgjigjet me të keqen.

De celui qui rend le mal pour le bien Le mal ne quittera point la maison.

14 Të fillosh një grindje është sikur t’u çelësh rrugë ujërave; prandaj ndërprite grindjen përpara se të acarohet.

Commencer une querelle, c’est ouvrir une digue; Avant que la dispute s’anime, retire-toi.

15 Ai që nxjerr të pafajshëm fajtorin dhe ai që dënon të drejtin janë që të dy të neveritshëm për Zotin.

Celui qui absout le coupable et celui qui condamne le juste Sont tous deux en abomination à l’Éternel.

16 Ç’duhet paraja në duart e budallait? Mos vallë për të blerë dituri, kur ai nuk ka mend fare?

A quoi sert l’argent dans la main de l’insensé? A acheter la sagesse?… Mais il n’a point de sens.

17 Miku të do në çdo kohë, por vëllai lind për ditë të vështira.

L’ami aime en tout temps, Et dans le malheur il se montre un frère.

18 Njeriu që nuk ka mend jep dorën si garanci dhe merr zotime për të afërmin e tij.

L’homme dépourvu de sens prend des engagements, Il cautionne son prochain.

19 Ai që do mëkatin i do grindjet, dhe ai që ngre portën e tij kërkon rrënim.

Celui qui aime les querelles aime le péché; Celui qui élève sa porte cherche la ruine.

20 Njeriu zemërshthurur nuk gjen asnjë të mirë, dhe ai që ka gjuhën e çoroditur bie në telashe.

Un cœur faux ne trouve pas le bonheur, Et celui dont la langue est perverse tombe dans le malheur.

21 Atij që i lind një budalla do t’i vijnë hidhërime dhe ati i një budallai nuk mund të ketë gëzim.

Celui qui donne naissance à un insensé aura du chagrin; Le père d’un fou ne peut pas se réjouir.

22 Një zemër e gëzuar është një ilaç i mirë, por një frymë e dërrmuar i than kockat.

Un cœur joyeux est un bon remède, Mais un esprit abattu dessèche les os.

23 I pabesi pranon dhurata fshehurazi për të prishur rrugët e drejtësisë.

Le méchant accepte en secret des présents, Pour pervertir les voies de la justice.

24 Dituria qëndron para atij që ka mend, por sytë e budallait enden deri në cepat më të largëta të dheut.

La sagesse est en face de l’homme intelligent, Mais les yeux de l’insensé sont à l’extrémité de la terre.

25 Biri budalla është një burim vuajtjesh për atin e tij dhe hidhërim për atë që e ka lindur.

Un fils insensé fait le chagrin de son père, Et l’amertume de celle qui l’a enfanté.

26 Nuk është mirë të dënosh të drejtin, as të godasësh princat për ndershmërinë e tyre.

Il n’est pas bon de condamner le juste à une amende, Ni de frapper les nobles à cause de leur droiture.

27 Kush i mat fjalët e veta ka dije, dhe kush ka një shpirt të qetë është njeri i matur.

Celui qui retient ses paroles connaît la science, Et celui qui a l’esprit calme est un homme intelligent.

28 Budallai, edhe kur hesht, konsiderohet i urtë dhe, kur i mban të mbyllura buzët e tij, konsiderohet i zgjuar.

L’insensé même, quand il se tait, passe pour sage; Celui qui ferme ses lèvres est un homme intelligent.