Fjalët e urta 16

1 Prirjet e zemrës i përkasin njeriut, por përgjigja e gjuhës vjen nga Zoti.

Mipango ya moyoni ni ya mwanadamu, bali jibu la ulimi hutoka kwa Bwana.

2 Të gjitha rrugët e njeriut janë të pastra në sytë e tij, por Zoti i peshon frymët.

Njia zote za mtu huonekana safi machoni pake mwenyewe, bali makusudi hupimwa na Bwana.

3 Besoja Zotit veprimet e tua dhe planet e tua do të realizohen.

Mkabidhi Bwana lolote ufanyalo, nayo mipango yako itafanikiwa.

4 Zoti ka bërë çdo gjë për vete të tij, edhe të pabesin për ditën e fatkeqësisë.

Bwana hufanya kila kitu kwa kusudi lake mwenyewe; hata waovu kwa siku ya maangamizi.

5 Ai që është zemërkrenar është i neveritshëm për Zotin; edhe sikur t’i shtrëngojë dorën një tjetri për besëlidhje, nuk ka për të mbetur pa u ndëshkuar.

Bwana huwachukia sana wote wenye kiburi cha moyo. Uwe na hakika kwa hili: Hawataepuka kuadhibiwa.

6 Me mirësinë dhe me të vërtetën padrejtësia shlyhet, dhe me frikën e Zotit njeriu largohet nga e keqja.

Kwa upendo na uaminifu uovu huondolewa; kwa kumcha Bwana mtu hujiepusha na ubaya.

7 Kur Zotit i pëlqejnë rrugët e një njeriu, ai bën që edhe armiqtë e tij të bëjnë paqe me të.

Njia za mtu zinapompendeza Bwana, huwafanya hata adui zake waishi naye kwa amani.

8 Më mirë të kesh pak me drejtësi, se sa të ardhura të mëdha pa drejtësi.

Afadhali kitu kidogo pamoja na haki kuliko mapato mengi pamoja na udhalimu.

9 Zemra e njeriut programon rrugën e tij, por Zoti drejton hapat e tij.

Moyo wa mtu huifikiri njia yake, bali Bwana huelekeza hatua zake.

10 Mbi buzët e mbretit është një vendim hyjnor; gjatë gjykimit goja e tij nuk duhet të gabojë.

Midomo ya mfalme huzungumza kwa hekima ya kiungu, wala kinywa chake hakipotoshi haki.

11 Kandari dhe peshoret e sakta janë të Zotit, të gjitha gurët e peshës janë vepër e tij.

Vipimo na mizani za halali hutoka kwa Bwana; mawe yote ya kupimia yaliyo katika mfuko ameyafanya yeye.

12 Éshtë një gjë e neveritshme për mbretërit të bëjnë të keqen, sepse froni bëhet i qëndrueshëm me drejtësinë.

Wafalme huchukia sana kutenda maovu, kwa maana kiti cha ufalme hufanywa imara kwa njia ya haki.

13 Buzët e drejta u pëlqejnë mbretërve; ata e duan atë që flet drejt.

Wafalme hufurahia midomo ya uaminifu; humthamini mtu asemaye kweli.

14 Zemërimi i mbretit është si lajmëtari i vdekjes, por njeriu i urtë do ta qetësojë atë.

Ghadhabu ya mfalme ni mjumbe wa mauti, bali mtu mwenye hekima ataituliza.

15 Në dritën e fytyrës së mbretit ka jetë, dhe favori i tij është si reja e shiut të fundit.

Uso wa mfalme ungʼaapo, inamaanisha uhai; upendeleo wake ni kama wingu la mvua wakati wa vuli.

16 Éshtë më mirë të fitosh dituri se sa ar, dhe të fitosh mënçuri se sa argjend.

Ni bora kiasi gani kupata hekima kuliko dhahabu, kuchagua ufahamu kuliko fedha!

17 Rruga kryesore e njerëzve të drejtë është të evitojnë të keqen; ai që do ta ruajë shpirtin e tij mbikqyr rrugën e tij.

Njia kuu ya wanyofu huepuka ubaya; yeye aichungaye njia yake, huchunga maisha yake.

18 Përpara shkatërrimit vjen kryelartësia dhe përpara rrëzimit fryma krenare.

Kiburi hutangulia maangamizi, roho ya majivuno hutangulia maanguko.

19 Më mirë të kesh frymë të përulur me të mjerët se sa të ndash prenë me krenarët.

Ni afadhali kuwa mnyenyekevu katika roho miongoni mwa walioonewa kuliko kugawana nyara pamoja na wenye kiburi.

20 Kush i kushton kujdes Fjalës do të gjejë të mirën, dhe kush i beson Zotit është i lumtur.

Yeyote anayekubali mafundisho hustawi, tena amebarikiwa yeye anayemtumaini Bwana.

21 I urti nga zemra do të quhet i matur, dhe ëmbëlsia e buzëve e shton diturinë.

Wenye hekima moyoni huitwa wenye ufahamu, na maneno ya kupendeza huchochea mafundisho.

22 Mendja është një burim jete për atë që e zotëron, por budallallëku është dënimi i budallenjve.

Ufahamu ni chemchemi ya uzima kwa wale walio nao, bali upumbavu huleta adhabu kwa wapumbavu.

23 Zemra e të urtit e bën të mençur gojën e tij dhe e shton diturinë e buzëve të tij.

Moyo wa mtu mwenye hekima huongoza kinywa chake, na midomo yake huchochea mafundisho.

24 Fjalët e ëmbla janë si një huall mjalti, ëmbëlsi për shpirtin dhe ilaç për kockat.

Maneno ya kupendeza ni kama sega la asali, ni matamu kwa nafsi na uponyaji kwenye mifupa.

25 Ka një rrugë që njeriut i duket e drejtë, por në fund ajo të nxjerr në udhët e vdekjes.

Iko njia ionekanayo kuwa sawa kwa mtu, bali mwisho wake huelekeza mautini.

26 Personi që lodhet, lodhet për veten e tij, sepse goja e tij e nxit.

Shauku ya mfanyakazi humhimiza kufanya kazi; njaa yake humsukuma aendelee.

27 Njeriu i keq kurdis të keqen dhe mbi buzët e tij ka si një zjarr të ndezur.

Mtu mbaya kabisa hupanga mabaya, maneno yake ni kama moto uunguzao.

28 Njeriu i çoroditur mbjell grindje dhe ai që shpif përçan miqtë më të mirë.

Mtu mpotovu huchochea ugomvi, nayo maongezi ya upuzi hutenganisha marafiki wa karibu.

29 Njeriu i dhunës e josh shokun e vet dhe e çon nëpër një rrugë jo të mirë.

Mtu mkali humvuta jirani yake na kumwongoza katika mapito yale mabaya.

30 Kush mbyll sytë për të kurdisur gjëra të këqija, kafshon buzët kur shkakton të keqen.

Yeye akonyezaye kwa jicho lake anapanga upotovu; naye akazaye midomo yake amenuia mabaya.

31 Flokët e bardha janë një kurorë lavdie; atë e gjejmë në rrugën e drejtësisë.

Mvi ni taji ya utukufu; hupatikana kwa maisha ya uadilifu.

32 Kush nuk zemërohet shpejt vlen më tepër se një luftëtar i fortë, dhe ai që e urdhëron frymën e tij vlen më tepër se ai që mposht një qytet.

Ni afadhali mtu mstahimilivu kuliko shujaa, mtu anayeitawala hasira yake kuliko yule autekaye mji.

33 Shorti hidhet që në barkun e nënës, por çdo veprim varet nga Zoti.

Kura hupigwa kwa siri, lakini kila uamuzi wake hutoka kwa Bwana.