Fjalët e urta 14

1 Gruaja e urtë ndërton shtëpinë e saj, por budallaqja e shkatërron me duart e veta.

[Sapiens mulier ædificat domum suam; insipiens exstructam quoque manibus destruet.

2 Kush ecën në drejtësinë e tij ka frikë nga Zoti, por ai që çoroditet në rrugët e tij e përçmon atë.

Ambulans recto itinere, et timens Deum, despicitur ab eo qui infami graditur via.

3 Në gojën e budallait gjejmë farën e kryelartësisë, por të urtët e ruajnë gojën e tyre.

In ore stulti virga superbiæ; labia autem sapientium custodiunt eos.

4 Aty ku nuk ka qe grazhdi është bosh, por bollëku i korrjes qëndron në forcën e kaut.

Ubi non sunt boves, præsepe vacuum est; ubi autem plurimæ segetes, ibi manifesta est fortitudo bovis.

5 Dëshmitari i ndershëm nuk gënjen, por dëshmitari i rremë thotë gënjeshtra.

Testis fidelis non mentitur; profert autem mendacium dolosus testis.

6 Tallësi kërkon diturinë dhe nuk e gjen, por dija është një gjë e lehtë për atë që ka mend.

Quærit derisor sapientiam, et non invenit; doctrina prudentium facilis.

7 Largohu nga njeriu budalla sepse nuk do të gjesh dituri mbi buzët e tij.

Vade contra virum stultum, et nescit labia prudentiæ.

8 Dituria e njeriut të matur qëndron në të dalluarit e rrugës së tij, por marrëzia e budallenjve është mashtrim.

Sapientia callidi est intelligere viam suam, et imprudentia stultorum errans.

9 Budallenjtë qeshin me mëkatin, por midis njerëzve të drejtë është falja.

Stultus illudet peccatum, et inter justos morabitur gratia.

10 Zemra njeh trishtimin e vet, por një i huaj nuk mund të marrë pjesë në gëzimin e saj.

Cor quod novit amaritudinem animæ suæ, in gaudio ejus non miscebitur extraneus.

11 Shtëpia e të pabesëve do të shkatërrohet, por çadra e njerëzve të drejtë do të lulëzojë.

Domus impiorum delebitur: tabernacula vero justorum germinabunt.

12 Éshtë një rrugë që njeriut i duket e drejtë, por në fund ajo të nxjerr në rrugët e vdekjes.

Est via quæ videtur homini justa, novissima autem ejus deducunt ad mortem.

13 Edhe kur qesh, zemra mund të jetë e pikëlluar, dhe vetë gëzimi mund të përfundojë në vuajtje.

Risus dolore miscebitur, et extrema gaudii luctus occupat.

14 Zemërpërdali do të ngopet me rrugët e tij, dhe njeriu i mirë do të ngopet me frytet e tij.

Viis suis replebitur stultus, et super eum erit vir bonus.]

15 Budallai i beson çdo fjale, por njeriu i matur tregon kujdes të veçantë për hapat e tij.

[Innocens credit omni verbo; astutus considerat gressus suos. Filio doloso nihil erit boni; servo autem sapienti prosperi erunt actus, et dirigetur via ejus.

16 Njeriu i urtë i trëmbet së keqes dhe largohet prej saj, por budallai zemërohet dhe është fodull.

Sapiens timet, et declinat a malo; stultus transilit, et confidit.

17 Ai që zemërohet me lehtësi kryen marrëzi dhe njeriu që ka qëllime të këqija është i urryer.

Impatiens operabitur stultitiam, et vir versutus odiosus est.

18 Teveqelit e trashëgojnë budallallëkun, por njerëzit e matur kurorëzohen me dije.

Possidebunt parvuli stultitiam, et exspectabunt astuti scientiam.

19 Njerëzit e këqij do të përkulen përpara njerëzve të mirë dhe të pabesët në portat e të drejtëve.

Jacebunt mali ante bonos, et impii ante portas justorum.

20 Të varfërin e urren vetë miku i tij, por i pasuri ka shumë miklues.

Etiam proximo suo pauper odiosus erit: amici vero divitum multi.

21 Kush përçmon të afërmin e vet, mëkaton, por ai që ka mëshirë për të varfërit është i lumtur.

Qui despicit proximum suum peccat; qui autem miseretur pauperis beatus erit. Qui credit in Domino misericordiam diligit.

22 A nuk devijojnë, vallë nga rruga e drejtë ata që kurdisin të keqen? Por ata që mendojnë të mirën kanë për të gjetur mirësi dhe të vërtetën.

Errant qui operantur malum; misericordia et veritas præparant bona.

23 Në çdo mundim ka një fitim, por fjalët e kota çojnë vetëm në varfëri.

In omni opere erit abundantia; ubi autem verba sunt plurima, ibi frequenter egestas.

24 Kurora e njerëzve të urtë është pasuria e tyre, por marrëzia e budallenjve është marrëzi.

Corona sapientium divitiæ eorum; fatuitas stultorum imprudentia.

25 Një dëshmitar që thotë të vërtetën shpëton jetën e njerëzve, por një dëshmitar i rremë thotë gënjeshtra.

Liberat animas testis fidelis, et profert mendacia versipellis.]

26 Në frikën e Zotit gjendet një siguri e madhe, dhe bijtë e tij do të kenë një vend strehimi.

[In timore Domini fiducia fortitudinis, et filiis ejus erit spes.

27 Frika e Zotit është një burim jete, që i shmang leqet e vdekjes.

Timor Domini fons vitæ, ut declinent a ruina mortis.

28 Lavdia e mbretit qëndron në turmën e popullit, por shkatërrimi i princit qëndron në mungesën e njerëzve.

In multitudine populi dignitas regis, et in paucitate plebis ignominia principis.

29 Kush është i ngadalshëm në zemërim është shumë i matur, por ai që rrëmbehet me lehtësi vë në dukje marrëzinë e tij.

Qui patiens est multa gubernatur prudentia; qui autem impatiens est exaltat stultitiam suam.

30 Një zemër e shëndoshë është jetë për trupin, por lakmia është krimbi brejtës i kockave.

Vita carnium sanitas cordis; putredo ossium invidia.

31 Kush shtyp të varfërin fyen rëndë atë që e ka bërë, por ai që ka mëshirë për nevojtarin e nderon atë.

Qui calumniatur egentem exprobrat factori ejus; honorat autem eum qui miseretur pauperis.

32 I pabesi përmbyset nga vetë ligësia e tij, por i drejti ka shpresë në vetë vdekjen e tij.

In malitia sua expelletur impius: sperat autem justus in morte sua.

33 Dituria prehet në zemrën e atij që ka mend, por ajo që është në zemrën e budallenjve merret vesh.

In corde prudentis requiescit sapientia, et indoctos quosque erudiet.

34 Drejtësia e larton një komb, por mëkati është turpi i popujve.

Justitia elevat gentem; miseros autem facit populos peccatum.

35 Dashamirësia e mbretit është për shërbëtorin që vepron me urtësi, por zemërimi i tij është kundër atij që sillet me paturpësi.

Acceptus est regi minister intelligens; iracundiam ejus inutilis sustinebit.]