Fjalët e urta 14

1 Gruaja e urtë ndërton shtëpinë e saj, por budallaqja e shkatërron me duart e veta.

Le donne savie edificano le lor case; Ma la stolta la sovverte con le sue mani.

2 Kush ecën në drejtësinë e tij ka frikë nga Zoti, por ai që çoroditet në rrugët e tij e përçmon atë.

Chi cammina nella sua dirittura riverisce il Signore; Ma chi è stravolto nelle sue vie lo sprezza.

3 Në gojën e budallait gjejmë farën e kryelartësisë, por të urtët e ruajnë gojën e tyre.

Nella bocca dello stolto [è] la bacchetta dell'alterezza; Ma le labbra de' savi li guardano.

4 Aty ku nuk ka qe grazhdi është bosh, por bollëku i korrjes qëndron në forcën e kaut.

Dove non [son] buoi, il granaio [è] vuoto; Ma l'abbondanza della ricolta [è] per la forza del bue.

5 Dëshmitari i ndershëm nuk gënjen, por dëshmitari i rremë thotë gënjeshtra.

Il testimonio verace non mente; Ma il falso testimonio sbocca bugie.

6 Tallësi kërkon diturinë dhe nuk e gjen, por dija është një gjë e lehtë për atë që ka mend.

Lo schernitore cerca la sapienza, e non [la trova] punto; Ma la scienza agevolmente [si acquista] dall'[uomo] intendente.

7 Largohu nga njeriu budalla sepse nuk do të gjesh dituri mbi buzët e tij.

Vattene via d'innanzi all'uomo stolto, E [d'innanzi a colui, nel quale] non avrai conosciute labbra di scienza.

8 Dituria e njeriut të matur qëndron në të dalluarit e rrugës së tij, por marrëzia e budallenjve është mashtrim.

La sapienza dell'uomo [è] di considerar la sua via; Ma la follia degli stolti [è] inganno.

9 Budallenjtë qeshin me mëkatin, por midis njerëzve të drejtë është falja.

Gli stolti si fanno beffe del [commetter] misfatto; Ma fra gli [uomini] diritti [è] la benevolenza.

10 Zemra njeh trishtimin e vet, por një i huaj nuk mund të marrë pjesë në gëzimin e saj.

Il cuore di ciascuno conosce l'amaritudine dell'anima sua; Ed altresì alcuno strano non è mescolato nella sua allegrezza.

11 Shtëpia e të pabesëve do të shkatërrohet, por çadra e njerëzve të drejtë do të lulëzojë.

La casa degli empi sarà distrutta; Ma il tabernacolo degli [uomini] diritti fiorirà.

12 Éshtë një rrugë që njeriut i duket e drejtë, por në fund ajo të nxjerr në rrugët e vdekjes.

Vi è tal via che pare diritta all'uomo, Il fine della quale [son] le vie della morte.

13 Edhe kur qesh, zemra mund të jetë e pikëlluar, dhe vetë gëzimi mund të përfundojë në vuajtje.

Come di [troppo] ridere duole il cuore, Così la fine dell'allegrezza [è] dolore.

14 Zemërpërdali do të ngopet me rrugët e tij, dhe njeriu i mirë do të ngopet me frytet e tij.

Chi è sviato di cuore sarà saziato delle sue vie; E più ch'esso [lo sarà] l'uomo da bene delle sue.

15 Budallai i beson çdo fjale, por njeriu i matur tregon kujdes të veçantë për hapat e tij.

Lo scempio crede ogni cosa; Ma l'avveduto considera i suoi passi.

16 Njeriu i urtë i trëmbet së keqes dhe largohet prej saj, por budallai zemërohet dhe është fodull.

Il savio teme, e si ritrae dal male; Ma lo stolto trascorre, e si tien sicuro.

17 Ai që zemërohet me lehtësi kryen marrëzi dhe njeriu që ka qëllime të këqija është i urryer.

Chi è pronto all'ira commette follia; E l'uomo malizioso è odiato.

18 Teveqelit e trashëgojnë budallallëkun, por njerëzit e matur kurorëzohen me dije.

Gli scempi erederanno la stoltizia; Ma i prudenti coroneranno [il lor capo] di scienza.

19 Njerëzit e këqij do të përkulen përpara njerëzve të mirë dhe të pabesët në portat e të drejtëve.

I malvagi saranno abbassati davanti a' buoni; E gli empi [saranno] alle porte del giusto.

20 Të varfërin e urren vetë miku i tij, por i pasuri ka shumë miklues.

Il povero è odiato eziandio dal suo prossimo; Ma molti son gli amici del ricco.

21 Kush përçmon të afërmin e vet, mëkaton, por ai që ka mëshirë për të varfërit është i lumtur.

Chi sprezza il suo prossimo pecca; Ma beato chi ha pietà de' poveri.

22 A nuk devijojnë, vallë nga rruga e drejtë ata që kurdisin të keqen? Por ata që mendojnë të mirën kanë për të gjetur mirësi dhe të vërtetën.

Quelli che macchinano del male non sono eglino traviati? Ma benignità e verità [sarà usata inverso] coloro che pensano del bene.

23 Në çdo mundim ka një fitim, por fjalët e kota çojnë vetëm në varfëri.

In ogni fatica vi è del profitto; Ma il parlar delle labbra [torna] solo in inopia.

24 Kurora e njerëzve të urtë është pasuria e tyre, por marrëzia e budallenjve është marrëzi.

Le ricchezze de' savi [sono] la lor corona; [Ma] la follia degli stolti [è sempre] follia.

25 Një dëshmitar që thotë të vërtetën shpëton jetën e njerëzve, por një dëshmitar i rremë thotë gënjeshtra.

Il testimonio verace libera le anime; Ma il falso sbocca bugie.

26 Në frikën e Zotit gjendet një siguri e madhe, dhe bijtë e tij do të kenë një vend strehimi.

Nel timor del Signore vi è confidanza fortissima; E vi sarà un ricetto per li figliuoli di colui [che teme Iddio].

27 Frika e Zotit është një burim jete, që i shmang leqet e vdekjes.

Il timor del Signore [è] una fonte di vita, Per ritrarsi da' lacci della morte.

28 Lavdia e mbretit qëndron në turmën e popullit, por shkatërrimi i princit qëndron në mungesën e njerëzve.

La magnificenza del re [è] nella moltitudine del popolo; Ma la ruina del principe [è] nel mancamento della gente.

29 Kush është i ngadalshëm në zemërim është shumë i matur, por ai që rrëmbehet me lehtësi vë në dukje marrëzinë e tij.

Chi è lento all'ira [è] di gran prudenza; Ma chi è pronto al cruccio eccita la follia.

30 Një zemër e shëndoshë është jetë për trupin, por lakmia është krimbi brejtës i kockave.

Il cuor sano [è] la vita delle carni; Ma l'invidia [è] il tarlo delle ossa.

31 Kush shtyp të varfërin fyen rëndë atë që e ka bërë, por ai që ka mëshirë për nevojtarin e nderon atë.

Chi oppressa il povero fa onta a colui che l'ha fatto; Ma chi ha pietà del bisognoso l'onora.

32 I pabesi përmbyset nga vetë ligësia e tij, por i drejti ka shpresë në vetë vdekjen e tij.

L'empio sarà traboccato per la sua malvagità; Ma il giusto spera [eziandio] nella sua morte.

33 Dituria prehet në zemrën e atij që ka mend, por ajo që është në zemrën e budallenjve merret vesh.

La sapienza riposa nel cuore dell'[uomo] intendente, Ed è riconosciuta in mezzo degli stolti.

34 Drejtësia e larton një komb, por mëkati është turpi i popujve.

La giustizia innalza la nazione; Ma il peccato [è] il vituperio de' popoli.

35 Dashamirësia e mbretit është për shërbëtorin që vepron me urtësi, por zemërimi i tij është kundër atij që sillet me paturpësi.

Il favor del re [è] verso il servitore intendente; Ma la sua indegnazione [è] contro a quello che reca vituperio.