Fjalët e urta 14

1 Gruaja e urtë ndërton shtëpinë e saj, por budallaqja e shkatërron me duart e veta.

Une femme sage édifie sa maison; l’insensée détruira de ses propres mains celle même qui était construite.

2 Kush ecën në drejtësinë e tij ka frikë nga Zoti, por ai që çoroditet në rrugët e tij e përçmon atë.

Celui qui marche par un droit chemin, et qui craint le Seigneur, est méprisé par celui qui marche dans une voie infâme.

3 Në gojën e budallait gjejmë farën e kryelartësisë, por të urtët e ruajnë gojën e tyre.

Dans la bouche d’un insensé est la verge de l’orgueil; mais les lèvres des sages les gardent.

4 Aty ku nuk ka qe grazhdi është bosh, por bollëku i korrjes qëndron në forcën e kaut.

Où il n’y a point de bœufs, la crèche est vide; mais où abondent les moissons, là est manifeste la force du bœuf.

5 Dëshmitari i ndershëm nuk gënjen, por dëshmitari i rremë thotë gënjeshtra.

Un témoin fidèle ne ment pas, mais un témoin trompeur profère le mensonge.

6 Tallësi kërkon diturinë dhe nuk e gjen, por dija është një gjë e lehtë për atë që ka mend.

Le railleur cherche la sagesse, et ne la trouve pas: la doctrine des prudents est facile.

7 Largohu nga njeriu budalla sepse nuk do të gjesh dituri mbi buzët e tij.

Va contre l’homme insensé, et qui ne connaît pas les lèvres de la prudence.

8 Dituria e njeriut të matur qëndron në të dalluarit e rrugës së tij, por marrëzia e budallenjve është mashtrim.

La sagesse d’un homme habile est de comprendre sa voie; et l’imprudence des insensés est errante.

9 Budallenjtë qeshin me mëkatin, por midis njerëzve të drejtë është falja.

L’insensé se jouera du péché; et c’est parmi les justes que demeurera la grâce.

10 Zemra njeh trishtimin e vet, por një i huaj nuk mund të marrë pjesë në gëzimin e saj.

Quant au cœur qui connaît l’amertume de son âme, un étranger ne se mêlera pas dans sa joie.

11 Shtëpia e të pabesëve do të shkatërrohet, por çadra e njerëzve të drejtë do të lulëzojë.

La maison des impies sera détruite; mais les tabernacles des justes seront florissants.

12 Éshtë një rrugë që njeriut i duket e drejtë, por në fund ajo të nxjerr në rrugët e vdekjes.

Il est une voie qui paraît droite à l’homme; mais ses issues conduisent à la mort.

13 Edhe kur qesh, zemra mund të jetë e pikëlluar, dhe vetë gëzimi mund të përfundojë në vuajtje.

Le rire de douleur sera mêlé, et le deuil occupe les extrémités de la joie.

14 Zemërpërdali do të ngopet me rrugët e tij, dhe njeriu i mirë do të ngopet me frytet e tij.

L’insensé sera rempli de ses voies; mais au-dessus de lui sera l’homme vertueux.

15 Budallai i beson çdo fjale, por njeriu i matur tregon kujdes të veçantë për hapat e tij.

L’innocent croit à toute parole: l’homme avisé considère ses pas. Pour un fils trompeur il n’y aura rien de bon: mais à un serviteur sage ses actes seront prospères, et sa voie sera dirigée.

16 Njeriu i urtë i trëmbet së keqes dhe largohet prej saj, por budallai zemërohet dhe është fodull.

Le sage craint et se détourne du mal: l’insensé passe outre et a confiance.

17 Ai që zemërohet me lehtësi kryen marrëzi dhe njeriu që ka qëllime të këqija është i urryer.

L’impatient commettra des actions de folie; l’homme artificieux est odieux.

18 Teveqelit e trashëgojnë budallallëkun, por njerëzit e matur kurorëzohen me dije.

Les tout petits posséderont la folie; et les hommes avisés attendront la science.

19 Njerëzit e këqij do të përkulen përpara njerëzve të mirë dhe të pabesët në portat e të drejtëve.

Les méchants seront couchés par terre devant les bons; et les impies devant les portes des justes.

20 Të varfërin e urren vetë miku i tij, por i pasuri ka shumë miklues.

Même à son prochain, le pauvre est odieux; mais les amis des riches sont nombreux.

21 Kush përçmon të afërmin e vet, mëkaton, por ai që ka mëshirë për të varfërit është i lumtur.

Celui qui méprise son prochain pèche; mais celui qui a pitié du pauvre sera bienheureux. Celui qui croit au Seigneur aime la miséricorde.

22 A nuk devijojnë, vallë nga rruga e drejtë ata që kurdisin të keqen? Por ata që mendojnë të mirën kanë për të gjetur mirësi dhe të vërtetën.

Ils s’égarent, ceux qui opèrent le mal: la miséricorde et la vérité préparent des biens.

23 Në çdo mundim ka një fitim, por fjalët e kota çojnë vetëm në varfëri.

Dans tout travail sera l’abondance: mais où il y a beaucoup de paroles, là fréquemment est la détresse.

24 Kurora e njerëzve të urtë është pasuria e tyre, por marrëzia e budallenjve është marrëzi.

La couronne des sages, ce sont leurs richesses; la sottise des insensés, l’imprudence.

25 Një dëshmitar që thotë të vërtetën shpëton jetën e njerëzve, por një dëshmitar i rremë thotë gënjeshtra.

Un témoin fidèle délivre des âmes: et celui qui est double profère des mensonges.

26 Në frikën e Zotit gjendet një siguri e madhe, dhe bijtë e tij do të kenë një vend strehimi.

Dans la crainte du Seigneur est une confiance ferme; et à ses enfants sera l’espérance.

27 Frika e Zotit është një burim jete, që i shmang leqet e vdekjes.

La crainte du Seigneur est une source de vie, afin qu’on évite la ruine de la mort.

28 Lavdia e mbretit qëndron në turmën e popullit, por shkatërrimi i princit qëndron në mungesën e njerëzve.

Dans la multitude du peuple est la gloire d’un roi; et dans le petit nombre des sujets l’ignominie d’un prince.

29 Kush është i ngadalshëm në zemërim është shumë i matur, por ai që rrëmbehet me lehtësi vë në dukje marrëzinë e tij.

Celui qui est patient se gouverne avec une grande prudence; mais celui qui est impatient signale sa folie.

30 Një zemër e shëndoshë është jetë për trupin, por lakmia është krimbi brejtës i kockave.

La vie des chairs, c’est la santé du cœur: la carie des os, l’envie.

31 Kush shtyp të varfërin fyen rëndë atë që e ka bërë, por ai që ka mëshirë për nevojtarin e nderon atë.

Celui qui opprime un indigent, outrage le créateur de cet indigent; mais celui-là l’honore, qui a pitié d’un pauvre.

32 I pabesi përmbyset nga vetë ligësia e tij, por i drejti ka shpresë në vetë vdekjen e tij.

À cause de sa malice, l’impie sera rejeté; mais le juste espère dans sa mort même.

33 Dituria prehet në zemrën e atij që ka mend, por ajo që është në zemrën e budallenjve merret vesh.

Dans le cœur de l’homme prudent repose la sagesse; et elle instruira tous les ignorants.

34 Drejtësia e larton një komb, por mëkati është turpi i popujve.

La justice élève une nation; mais le péché fait les peuples malheureux.

35 Dashamirësia e mbretit është për shërbëtorin që vepron me urtësi, por zemërimi i tij është kundër atij që sillet me paturpësi.

Un ministre intelligent est bien accueilli du roi; celui qui est inutile endurera son courroux.