Fjalët e urta 13

1 Një bir i urtë dëgjon mësimet e atit të vet, por tallësi nuk e dëgjon qortimin.

Wuowi mariek winjo puonj wuon mare, to ngʼat ma wangʼe tek ok winj wach kikwere.

2 Nga fryti i gojës së tij njeriu do të hajë atë që është e mirë, por shpirti i të pabesëve do të ushqehet me dhunë.

Ngʼat makare yudo pok maber kaluwore gi gik mowacho, to ngʼatno ma ok ja-adiera nigi gombo mar miero.

3 Kush kontrollon gojën e tij mbron jetën e vet, por ai që i hap shumë buzët e tij shkon drejt shkatërrimit.

Ngʼatno morito dhoge orito ngimane, to ngʼatno ma wuoyo karodho wach biro dhiyo e kethruok.

4 Shpirti i përtacit dëshiron dhe nuk ka asgjë, por shpirti i atyre që janë të kujdesshëm do të kënaqet plotësisht.

Jasamuoyo dwaro gimoro gi chunye duto to ok oyud gimoro, to jakinda yudo gik moko duto modwaro.

5 I drejti e urren gënjeshtrën, por i pabesi është i neveritshëm dhe do të turpërohet.

Ngʼat makare mon kod gima ok adiera, to joricho kelo wichkuot kod dwanyruok.

6 Drejtësia ruan atë që ndjek një rrugë të ndershme, por pabesia e rrëzon mëkatarin.

Tim makare rito ngʼat mobidhore, timbe maricho to tieko jaricho.

7 Ka nga ata që sillen si një i pasur, por nuk kanë asgjë; përkundrazi ka nga ata që sillen si një i varfër, por kanë shumë pasuri.

Ngʼat moro wuondore ni en ja-mwandu, to adiera oonge gimoro; to ngʼat machielo wuondore ni en jachan, to adiera en gi mwandu mangʼeny.

8 Pasuritë e një njeriu shërbejnë për të shpërblyer jetën e tij, por i varfëri nuk ndjen asnjë kërcënim.

Mwandu ngʼato sa moro nyalo reso ngimane, to jochan onge gima bwogo.

9 Drita e të drejtëve shkëlqen bukur, por llamba e të pabesëve do të shuhet.

Ler mar ngʼat makare rieny maler, to taya mar ngʼat marach inego.

10 Nga krenaria rrjedhin vetëm grindjet, por dituria është me ata që u kushtojnë kujdes këshillave.

Sunga nywolo mana dhawo, to rieko iyudo kuom jogo moyie puonj.

11 Pasuria e përftuar në mënyrë jo të ndershme do të katandiset në pak gjëra, por atij që e grumbullon me mund do t’i shtohet ajo.

Pesa moyud e yo ma ok kare lal nono, to ngʼat makano pesa matin matin miyo omedore.

12 Pritja e zgjatur e ligështon zemrën, por dëshira e plotësuar është një dru i jetës.

Gima igeno mobudho miyo chuny bedo matuo, to gima igeno motimore en yath mar ngima.

13 Ai që përçmon fjalën do të shkatërrohet, por ai që respekton urdhërimin do të shpërblehet.

Ngʼat ma jaro puonj biro yudo pokne, to ngʼat moluoro chik imiyo pok maber.

14 Mësimet e të urtit janë burim jete për t’i evituar dikujt leqet e vdekjes.

Puonj mar ngʼat mariek en soko mar ngima ma reso ngʼato e obadho mag tho.

15 Gjykimi i mirë siguron favor, por veprimi i të pabesëve është i dëmshëm.

Bedo gi winjo kelo luor, to yor ngʼato ma ok ja-adier tek.

16 Çdo njeri i matur vepron me dituri, por budallai kapardiset me marrëzinë e tij.

Ngʼato ka ngʼato mariek timo gik moko kuom ngʼeyo, to ngʼat mofuwo nyiso mana fupe.

17 Lajmëtari i keq bie në telashe, por lajmëtari besnik sjell shërim.

Jaote marach donjo e chandruok, to jaote modimbore kelo konyruok.

18 Mjerimi dhe turpi do të vjinë mbi atë që nuk pranon korrigjimin, por ai që dëgjon qortimin do të nderohet.

Ngʼat modagi siem nwangʼo dhier kod wichkuot, to ngʼato angʼata mawinjo kikwere to yudo duongʼ.

19 Dëshira e realizuar është e ëmbël për shpirtin, por për budallenjtë është një gjë e neveritshme largimi nga e keqja.

Geno mochopi en gima mit ne chuny, to joma ofuwo ok dwar aa e richo.

20 Kush shkon me të urtët bëhet i urtë, por shoku i budallenjve do të bëhet i keq.

Ngʼat mawuotho gi ngʼama riek bedo mariek, to osiep joma ofuwo hinyore.

21 E keqja përndjek mëkatarët, por i drejti do të shpërblehet me të mirën.

Chandruok luwo jaricho, to mwandu e ohand ngʼat makare.

22 Njeriu i mirë i lë një trashëgim bijve të bijve të tij, por pasuria e mëkatarit vihet mënjanë për të drejtin.

Ngʼat maber weyo mwandu ne nyithind nyithinde, to mwandu jaricho okan ni joma kare.

23 Ara e punuar e të varfërve jep ushqim me shumicë, por ka nga ata që vdesin për mungesë drejtësie.

Puoth ngʼat ma jachan sa moro nyalo nyago chiemo mangʼeny, to tim ma ok kare tiekogi duto.

24 Kush e kursen shufrën urren birin e vet, por ai që e do e korrigjon me kohë.

Ngʼat ma ok ti kod kede kuom chwado wuode, omon kod wuode, to ngʼat mohere bedo motangʼ mondo orieye.

25 I drejti ha sa të ngopet, por barku i të pabesëve vuan nga uria.

Joma kare chiemo moromo kaka chunygi dwaro, to ii ngʼat marach nigi kech.