Mateu 5
1 Dhe ai, kur pa turmat, u ngjit në mal dhe, pasi u ul, iu afruan dishepujt e tij.
A Yeshu bhakaabhonanjeje bhandunji bhabhagwinji, gubhakwelile pa shitumbi gubhatemi. Bhaajiganywa bhabho gubhaajendelenje,
2 Atëherë ai hapi gojën dhe i mësoi duke u thënë:
nabhalabho gubhatandwibhe kwaajiganyanga bhalinkuti.
3 “Lum skamësit në frymë, sepse e tyre është mbretëria e qiejve.
Mbaya bhaalaganga mmitima jabhonji, pabha Upalume gwa Kunnungu gwabhonji.
4 Lum ata që vajtojnë, sepse ata do të ngushëllohen.
Mbaya bhainjikenje, pabha shibhaangalaywanje.
5 Lum ata që janë zemërbutë, sepse ata do ta trashëgojnë tokën.
Mbaya bhaitimalikenje, pabha shibhapegwanje shilambo.
6 Lum ata që janë të uritur dhe të etur për drejtësi, sepse ata do të ngopen.
Mbaya bhakwetenje lilaka na lokolila tenda ibhapinga a Nnungu, pabha shibhatendanje.
7 Lum ata që janë të mëshirshëm, sepse ata do të gjejnë mëshirë.
Mbaya bhakwetenje shiya, pabha a Nnungu shibhaabhonelanje shiya.
8 Lum ata që janë të pastër në zemër, sepse ata do ta shohin Perëndinë.
Mbaya bhakwetenje ng'aniyo ya mmbone mmitima jabhonji, pabha shibhaabhonanje a Nnungu.
9 Lum ata që përpiqen për paqen, sepse ata do të quhen bij të Perëndisë.
Mbaya bhaaloleyanga ulele, pabha shibhashemwanje bhana bha a Nnungu.
10 Lum ata që janë përndjekur për hir të drejtësisë, sepse e tyre është mbretëria e qiejve.
Mbaya bhaapotekwanga kwa ligongo lya tenda ibhapinga a Nnungu, pabha Upalume gwa Kunnungu gwabhonji.
11 Lum ju kur do t’ju shajnë dhe do t’ju përndjekin dhe, duke gënjyer, do të thonë të gjitha të zezat kundër jush, për shkakun tim.
“Mbaya mmanganyanji bhandunji bhantukanangaga na kumpotekanga na kunnambililanga kila indu yangali ya mmbone kwa ligongo lyangu nne.
12 Gëzohuni dhe ngazëllohuni, sepse shpërblimi juaj është i madh në qiej, sepse kështu i kanë përndjekur profetët që qenë para jush”.
Mwiinonyelanje na angalila pabha upo yenunji yaigwinji kunnungu. Ni nnepeyo shibhaapotekenje ashinkulondola bha a Nnungu bhukala, nkanabhe bhelekwanga.
13 “Ju jeni kripa e tokës; por në qoftë se kripa bëhet e amësht, me se mund ta rifitojë shijen? Nuk vlen për asgjë, veçse për t’u hedhur dhe ta shkelin njerëzit.
“Mmanganyanji mbuti nnjete ja shilambolyo! Nnjete jikanonye jitagwe nndi jinonye kabhili? Jikapwaa kabhili, ikabhe kujawa palanga jilibhatwe na bhandunji.
14 Ju jeni drita e botës; një qytet i ngritur në majë të malit nuk mund të fshihet.
“Mmanganyanji mbuti shilangaya sha shilambolyo! Mbuti shilangaya sha shilambo shili pa shitumbi shikaishika.
15 Po ashtu nuk ndizet një qiri për ta vënë nën babunë, por për ta vënë mbi shandan, dhe t’u bëjë dritë të gjithë atyre që janë në shtëpi.
Wala bhandu bhakakoleyanga kandili niunishila lidebhe, ikabheje pabhika panani mesha jaamulishilanje bhowe bhalinginji nnyumba.
16 Ashtu le të shndritë drita juaj para njerëzve, që të shohin veprat tuaja të mira dhe ta lëvdojnë Atin tuaj që është në qiej”.
Nneyo peyo shilangaya shenunji shilangaye pa bhandunji, nkupinga bhaibhonanje itendi yenunji ya mmbone, bhaakuyanje Ainabhenunji bhali kunnungu.
17 “Mos mendoni se unë erdha për të shfuqizuar ligjin ose profetët; unë nuk erdha për t’i shfuqizuar, po për t’i plotësuar.
“Nnaganishiyanje kuti njikwiya angabhanya Shalia ya a Musha na majiganyo ga ashinkulondola bha a Nnungu. Nangaika kuangabhanya, ikabhe kuumalishiya.
18 Sepse në të vërtetë ju them: Deri sa qielli dhe toka, të kalojnë asnjë jotë a asnjë pikë e ligjit nuk do të kalojnë, para se të plotësohet gjithçka.
Kweli ngunakummanjilanga, mpaka kunnungu na shilambolyo pushiipitepo, shakwa nkali shishoko sha shalia shipinga shoywa mpaka gowe pushigamalile.
19 Ai, pra, që do të shkelë një nga këto urdhërime më të vogla, dhe do t’u ketë mësuar kështu njerëzve, do të quhet më i vogli në mbretërinë e qiejve; kurse ai që do t’i vërë në praktikë dhe do t’ua mësojë të tjerëve, do të quhet i madh në mbretërinë e qiejve.
Bhai, jojowe akaakunda nkali amuli jimo jili jajishoko punda yowe, nikwaajiganyanga bhananji bhanakundanje, jwenejo shaabhe jwanshoko Muupalume gwa Kunnungu. Ikabheje jwene shaakunde shalia nikwaajiganyanga bhananji kukunda shalia, jwenejo shaabhe jwankulungwa Muupalume gwa Kunnungu.
20 Prandaj unë po ju them: në qoftë se drejtësia juaj nuk është më e lartë nga ajo e skribëve dhe e farisenjve ju nuk do të hyni fare në mbretërinë e qiejve.
Kwa nneyo ngunakummalanjilanga, aki jenunji ibhaga jikapunde ja Ashimapalishayo na bhaajiganya bha Shalia, ngu, nkajinjilanga Muupalume gwa Kunnungu.
21 Ju keni dëgjuar se u qe thënë të lashtëve: “Mos vrisni”; dhe: “Kushdo që vret do t’i nënshtrohet gjyqit”;
“Mpilikenenje bhanyikala bhashinkulugulilwanga, ‘Nnabhulaje! Shabhulajejo shapate ukumu.’
22 por unë po ju them: “Kushdo që zemërohet pa shkak kundër vëllait të tij, do t’i nënshtrohet gjyqit; dhe kush i thotë vëllait të vet: “Rraka”, do t’i nënshtrohet sinedrit; dhe kush do t’i thotë: “Budalla”, do t’i nënshtrohet zjarrit të Gehenës. (Geenna g1067)
Ikabheje nne ngunakummalanjilanga, jojowe akuntumbalila mpwakwe shaukumulwe, akunnyegaya mpwakwe shapelekwe ku lukumbi kuukumulwa. Na akunshema mpwakwe nngumba anapinjikwa kuleshelwa pa moto gwa ku Jeanamu. (Geenna g1067)
23 Nëse ti, pra, po paraqet ofertën tënde te altari, dhe atje kujtohesh se yt vëlla ka diçka kundër teje,
“Bhai, monaga nnipinga shoya mbepei yenu pa shitala, nikumbushila kuti mpwenu ashikola mpwai na mmwe,
24 lëre atje ofertën tënde para altarit dhe shko pajtohu më parë me vëllanë tënd; pastaj kthehu dhe paraqite ofertën tënde.
nneshe mbepei yenu pa shitala, nkatandubhe kulundana naka mpwenu, kungai mmuje nshoye mbepei yenu.
25 Bëj një marrëveshje miqësore me kundërshtarin tënd, sa je në një rrugë me të, që kundërshtari yt të mos të dorëzojë te gjykatësi dhe gjykatësi të të dorëzojë te rojtari dhe ti të futesh në burg.
“Shangupe mpatane naka mmagongo nnjenu nninginji mumpanda nkanabhe ika ku bhaukumula. Nkupinga mmagongo nnjenujo anampeleshe kubhaukumula, na bhaukumula nikunkamuya ku bhalinda bhantabhanje.
26 Në të vërtetë të them se nuk do të da-lësh prej andej pa e paguar edhe qindarkën e fundit.
Kweli ngunakummalanjila, nkakopoka mwenemo mpaka pushinnipe mmbiya yowe.
27 Ju keni dëgjuar se të lashtëve u qe thënë: “Mos shkel kurorën”.
“Mpilikenenje kuti bhandunji bhashinkulugulilwanga, ‘Nnalabhelabhe!’
28 Por unë po ju them se kushdo që shikon një grua për ta dëshiruar, ka shkelur kurorën me të në zemrën e vet.
Ikabheje nne ngunakummalanjilanga, jojowe akunnola jwankongwe kwa kunnokolila, muntima gwakwe alebhelebhe najo.
29 Në qoftë se syri yt i djathtë të çon në mëkat, hiqe dhe flake larg teje, sepse është më mirë për ty që të humbësh një nga gjymtyrët e tua se sa të hidhet në Gehenën gjithë trupi yt; (Geenna g1067)
Bhai, monaga liyo lyenu lya kunnilo linnebhiyaga, nnikolotole nkajae kwaatalika. Mbaya shiobhe shibhalo shimo pa shiilu shenu, nngalingana shiilu shenu showe kujawa pa moto gwa ku Jeanamu. (Geenna g1067)
30 dhe në qoftë se dora jote e djathtë të çon në mëkat, preje dhe hidhe larg teje, sepse është më mirë që të humbësh një nga gjymtyrët e tua se sa të hidhet në Gehena gjithë trupi yt. (Geenna g1067)
Monaga nkono nnilo gwenu unnebhiyaga, nngukate nkaujae kwaatalika. Mbaya shiobhe shibhalo shimo pa shiilu shenu, nngalingana shiilu showe kuleshelwa pa moto gwa ku Jeanamu. (Geenna g1067)
31 Qe thënë gjithashtu: “Kush e lë gruan e tij, le t’i japë letrën e ndarjes”.
“Numbe yalugwilwe, ‘Mundu akunneka nkagwe, annjandishile talaka.’
32 Por unë po ju them: Kushdo që e përzë gruan e tij, me përjashtim të rastit të kurvërisë, e bën atë të shkelë kurorën; dhe kushdo që martohet me një grua të ndarë, shkel kurorën.
Ikabheje nne ngunakummalanjilanga, akumpa nkagwe talaka ikabhe kwa ligongo lya labhalabha, anakuntenda alabhelabhe, naka jwannume annombaga jwankongwe aleshilwe na ambujegwe, analabhalabha.
33 Keni dëgjuar gjithashtu se të lashtëve u qe thënë: “Mos bëj betim të rremë; por plotëso premtimet për të cilat je betuar para Zotit”.
“Kabhili mpilikenenje kuti bhanyikala bhashinkubhalanjilwanga, ‘Nnalumbile kwa unami, ikabhe nnaapinjikwa ntende imwaalumbile Bhakulungwa,’
34 Por unë po ju them: “Mos u betoni fare, as për qiellin, sepse është froni i Perëndisë,
Ikabheje nne ngunakummalanjilanga, nnalumbilanje wala kunnungu, pabha shitengu sha Upalume gwa a Nnungu,
35 as për tokën, sepse është stol i këmbëve të tij, as për Jeruzalemin, sepse është qyteti i Mbretit të madh.
wala shilambolyo, pabha palibhatila makongono gabho, wala ku Yelushalemu, pabha shilambo sha a Mpalume bhakulu.
36 Mos u beto as për kokën tënde, sepse nuk ke fuqi të zbardhësh ose të nxish qoftë edhe një fije floku;
Wala nnalumbile kwa ntwe gwenu, pabha nkaakombola kulutenda luumbo lwenu lumo lubhe lwanawe eu lwanapi,
37 Por fjala jote të jetë: Po, po; jo, jo; gjithçka më tepër vjen nga i ligu.
Mmeleketaga, ‘Elo,’ bhai ibhe ‘Elo,’ mmeleketaga, ‘Nngabha,’ bhai ibhe ‘Nngabha.’ Pabha shoshowe shiipunda penepo kushikoposhela kuka Lishetani.
38 Ju keni dëgjuar se qe thënë: “Sy për sy dhe dhëmb për dhëmb”.
“Mpilikenenje kuti yabheleketwe, ‘Liyo kwa liyo, lino kwa lino.’
39 Por unë po ju them: Mos i rezisto të ligut; madje, në qoftë se dikush të qëllon mbi faqen e djathtë, ktheja dhe tjetrën,
Ikabheje nne ngunakummalanjilanga, nnampindikulile mundu akunshima. Mundu ankomaga lipapa litukwa lya kunnilo, muntendebhushiye na lya kunshinda.
40 dhe në qoftë se dikush do të të nxjerrë në gjyq për të të marrë tunikën, jepi edhe mantelin.
Mundu anng'ukumulaga nkupinga atole lishati lyenu, munneshele atole na likoti lyenu,
41 Dhe në qoftë se dikush të detyron të ecësh një milje, ti bëji dy me të.
Mundu anshishilishiaga munjigalile nshigo gwakwe maili jimo, munjigalile maili gabhili.
42 Jepi atij që të kërkon, dhe mos refuzo t’i japësh atij që të kërkon hua.
Akunnjuga shindu mumpe, na jwalakwe apinga kumpoleka nnantundumalile.
43 Ju keni dëgjuar se qe thënë: “Duaje të afërmin tënd dhe urreje armikun tënd”.
“Mpilikenenje yabheleketwe kuti, ‘Mwaapinje atami ajenu, na kwaashima amagongo ajenu.’
44 Por unë po ju them: “Duani armiqtë tuaj, bekoni ata që ju mallkojnë, u bëni të mirë atyre që ju urrejnë, dhe lutuni për ata që ju keqtrajtojnë dhe ju përndjekin,
Ikabheje nne ngunakummalanjilanga, mwaapinje amagongo ajenu na mwaajujile kwa a Nnungu bhakumpoteka,
45 për të qenë bij të Atit tuaj, që është në qiej, sepse ai bën të lindë diellin e tij mbi të mirët dhe mbi të këqijtë, dhe bën të bjerë shi mbi të drejtët dhe të padrejtët.
nkupinga mmanganje bhana bha Ainabhenunji bha kunnungu. Pabha bhenebho bhanakwaalangashiyanga lyubha bhandu bhowe bha mmbone na bhangalinginji bha mmbone na bhananyeya ula ku bhakwetenje aki na bhangakolanga aki.
46 Sepse, po të doni vetëm ata që ju duan, çfarë shpërblimi do të keni? A nuk bëjnë kështu edhe tagrambledhësit?
Kwa nndi a Nnungu bhampanganje upo mwaapingangaga bhandu bhakumpinganga? Pabha, nkali bhakamula koli pubhatendanga nneyo peyo!
47 Dhe nëse përshendetni vetëm vëllezërit tuaj, çfarë bëni të veçantë? A nuk bëjnë kështu edhe tagrambledhësit?
Monaga mwaabhuyangaga abhali ashaalongo ajenunjipe, bhuli nkutendanga shindu shashi sha punda? Pabha nkali bhandu bhangabha Bhayaudi pubhatendanga nneyo peyo?
48 Jini, pra, të përkryer, ashtu siç është i përsosur Ati juaj, që është në qiej”.
Bhai, nkamilikanje malinga shibhakamilishe Ainabhenunji bha kunnungu.
